Đến ngày 11.9, gần 60 học sinh tiểu học ở điểm trường thôn Nam Yên, xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng vẫn chưa được đến trường. Đây là nhóm trẻ bị "bỏ bơ vơ", không được dự lễ khai giảng hôm 5.9 vì phụ huynh không đưa con đi, để phản đối việc sáp nhập điểm trường.
Lý do phản đối của phụ huynh rất cụ thể, dễ thông cảm, vì đây là xã miền núi, địa bàn chia cắt, đường sá không thuận tiện. Đặc biệt mùa mưa thường xảy ra ngập lụt, sạt lở đất... Trong khi, người dân nông thôn phần lớn bận việc đồng áng, trẻ nhỏ phải tự đến trường. Họ khó chấp nhận để con một mình vượt đường vắng, đến trường xa.
Lý do sáp nhập điểm trường của chính quyền cũng hết sức chính đáng. Không đủ giáo viên để tổ chức 1 cấp học tại các điểm trường, phân bổ đến từng thôn. Điểm trường Nam Yên đã xuống cấp, diện tích nhỏ (chỉ 1.600m2). Theo tiêu chuẩn mới của Bộ GD-ĐT thì chỉ đủ 60 học sinh, không thể phát triển, xây mới. Việc ghép trường là tất yếu để đảm bảo cả về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, không gian... lẫn chất lượng giáo dục.
Nhưng ai cũng bảo vệ lý do được cho là chính đáng của mình, để rồi bắt trẻ con "làm con tin" là không thể chấp nhận.
Thiếu giáo viên, hạ tầng trường học xuống cấp, phải xóa điểm trường, thậm chí sáp nhập nhiều trường... là câu chuyện chung của nhiều địa phương cả nước.
Thống kê của Bộ GDĐT, cả nước đang thiếu hàng chục nghìn giáo viên các cấp. Hồi tháng 7.2023, Bộ Chính trị giao bổ sung 65.980 biên chế cho ngành giáo dục. Riêng năm học 2022-2023 là 27.850 chỉ tiêu. Nhưng đến đầu tháng 5.2023, các địa phương mới tuyển được 15.540 giáo viên.
Báo Lao Động gần đây cũng liên tiếp đưa tin các tỉnh Đồng Tháp, Bạc Liêu, Cần Thơ, Thanh Hóa... đều đang thiếu cả nghìn đến cả chục nghìn giáo viên. Giải pháp của nhiều tỉnh cũng tính "gộp" trường, xóa các điểm trường...
Không chỉ 55 học sinh của trường Tiểu học Hòa Bắc, Đà Nẵng bị "bỏ bơ vơ" ngày khai giảng, mà gần 40 em học sinh tiểu học tại điểm trường Đức Hưng, xã Ia Nan, huyện Đức Cơ, Gia Lai cũng chưa kịp đến lớp vì bị xóa điểm trường, sáp nhập trường, với những lý do tương tự ở Đà Nẵng.
Nhưng, đã có sự khác biệt. UBND huyện Đức Cơ đã lập tức phân công Công an xã Ia Nan thuê ôtô, nhà trường cử nhân viên đi cùng, để đưa đón học sinh đến trường mới.
Khó khăn của đồng bào thiểu số ở xã miền núi, biên giới tận Đức Cơ, Gia Lai chắc chắn lớn hơn TP Đà Nẵng, nhưng học trò đã lập tức được đi học.
Những mâu thuẫn, bất đồng, phản đối... việc sáp nhập trường, xóa điểm trường là chuyện người lớn. Nhà trường, chính quyền và phụ huynh cần có thời gian để đối thoại, giải quyết. Nhưng dứt khoát không được ngăn cản việc trẻ con đến trường.
Người lớn còn chưa thông, trẻ con làm sao hiểu hết các lý do khiến chúng không được đến trường. Chưa kể việc chậm trễ đưa trẻ đến trường sẽ làm ảnh hưởng đến kế hoạch giảng dạy của nhà trường, việc theo học, tiếp thu kiến thức của các con, mà những tổn thương về tình cảm, tâm hồn của trẻ thơ là không thể "đo lường" hết. Việc "giằng co" của phụ huynh và nhà trường còn kéo dài, nhưng chính quyền cần sắp xếp để học sinh được đến lớp ngay.
