Có lẽ, phải nhắc lại vụ điểm thi ở Hòa Bình với ít nhất 65 thí sinh được can thiệp nâng điểm bài thi trắc nghiệm. 62 trong số đó đã sử dụng kết quả thi để xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng. 22 bài thi môn ngữ văn được nâng điểm từ 1,25 đến 4,5 điểm.
Có lẽ, phải nhắc lại, thí sinh N.H.H.Đ được nâng tới 18,8 điểm để có kết quả 28,25 đỗ Á khoa Học viện Hậu cần (hiện đã bị Học viện trả về địa phương).
Nói chỉ là “nới tay” vì thương học sinh, hay lời than con cái “bị” nâng điểm, vì thế, cực kỳ phản cảm, cực kỳ xúc phạm đến những thí sinh chân chính đã trượt vỏ chuối khi bị tước đoạt cơ hội vào đại học.
Phiên tòa vụ gian lận điểm thi đang trả lời cho chúng ta câu hỏi vì sao của sự trắng trợn.
“Tôi bảo không giúp, anh Tuấn đưa tôi xem danh sách nói có cả anh Vinh và Trưởng Phòng PA 83 (bị cáo Khương Ngọc Chất) rồi, có chống lưng rồi, lo gì. Tôi thấy có Khương Bá Anh, biết là chiến sĩ công an ở huyện Kim Bôi, nên yên tâm và dẫn tới phạm tội” đây là lời khai của một bị cáo trong phiên tòa hôm qua.
Yên tâm phạm tội, vì còn có cả những “trường hợp của sếp”.
Và có lẽ, kinh khủng nhất là lập luận “Ai cũng gù, mình thẳng lưng sẽ thành khuyết tật"- từ một bị cáo trong ngành giáo dục.
Có một chi tiết trong cáo trạng về khoản tiền hối lộ 500 triệu được cho là từ thượng tá công an, bị cáo Khương Ngọc Chất.
Ngày 29.6.2018, Khương Ngọc Chất khi đó là Trưởng Phòng PA 83, tới phòng khách 504 nhà khách Công an tỉnh Hòa Bình đưa thông tin cá nhân nhờ can thiệp, nâng điểm. (Nhật ký ban làm phách thu giữ cũng ghi lại "Chất đã đến vào ngày 29.6.2018".
Cũng theo cáo trạng, Đỗ Mạnh Tuấn khai nhận ngày 20.6.2018, Chất đã đưa 500 triệu đồng nhờ Tuấn can thiệp, nâng điểm cho 2 thí sinh, kết quả 2 thí sinh này đã được nâng điểm.
Tại sao lại trắng trợn và kinh hoàng như thế? Vì đúng, trong đó có cả những người về nguyên tắc là “thanh gươm và lá chắn”. Vì trong đó hầu hết đều là con ông nọ, cháu bà kia, lãnh đạo của đủ thứ ban ngành. Và là vì “ai cũng gù”.
Thêm một cái lưng gù, chỉ có thể bắt đầu từ sự thiếu vắng công chính, từ sự đồng lõa, từ niềm tin có việc chống lưng.
Ai cũng gù, rất có lý, nhưng là cái lý từ một hiện thực xấu xí mà việc thêm cái lưng gù của bị cáo/cô giáo kia làm khuyết tật không chỉ một kỳ thi quốc gia, mà còn khiến đạo đức giáo dục trở nên tàn tật.