Viện khoa học sức khỏe Rome, Italy thấy trong 25.000 ca dương tính (DT) SARS-CoV-2 ở nước này, nam giới nhiễm bệnh đến 58%, có 8% TV. Cơ quan y tế Ý nhận thấy, từ ngày 21.02 - 12.3, trong 13.882 ca mắc bệnh do SARS-CoV-2 ở nước này có 58% nam và trong 803 TV/13.882 có đến 72% nam. Viện Y tế Carlos III ở Tây Ban Nha cũng thấy nam giới nhiễm SARS-CoV-2 là 52%, trong khi nữ thấp hơn, 48% và số TV nam gần gấp đôi nữ.
Theo Deborah Birx, điều phối viên về phản ứng dịch bệnh của Chính phủ Mỹ, số nam chết do SARS-CoV-2 luôn gấp đôi nữ ở mọi độ tuổi trưởng thành. Hiện New York, tâm dịch của Mỹ, 56% số DT SARS-CoV-2 và 61% TV là nam. Các quốc gia khác cũng thấy tình trạng tương tự. Ở Trung Quốc, thống kê trên 44.000 bệnh nhân SARS-CoV-2 của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh TQ cho thấy số TV nam 2,8%, trong khi TV nữ 1,7%, nghĩa là TV nam khoảng 63%. Ở Hàn Quốc, 52% nam TV trong số TV do SARS-CoV-2.
Lý giải của các chuyên gia y tế
Hiện chưa có nghiên cứu đủ rộng và sâu về nguyên nhân nam dễ mắc SARS-CoV-2 hơn và TV cũng cao hơn nữ. Tuy nhiên, hút thuốc nhiều hơn ở nam giới được các chuyên gia cho là một trong những nguyên nhân hàng đầu
Rất nhiều người biết thuốc lá (TL) và TL điện tử đều chứa Hắc ín, Carbonmonoxit (CO), Benzen, Formaldehyt, các khí oxy hóa (tạo ra gốc tự do khi phản ứng với oxy) và hàng chục chất độc hại khác. Khi hít vào, các lông chuyển (phần tiếp xúc với không khí của tế bào lông chuyển) cùng chất nhày (do tế bào tiết nhày sinh ra) ở niêm mạc (mặt trong) hệ thống khí - phế quản sẽ giữ lại những bụi lớn, một phần bụi mịn và các tác nhân vi sinh vật trong không khí, sau đó đẩy chúng ra ngoài cùng chất nhầy.
Hắc ín khi bám vào bề mặt niêm mạc của khí - phế quản sẽ làm suy giảm chức năng “quét” của lông chuyển và giảm tiết chất nhầy do Hắc ín phá hủy các cấu trúc hữu cơ của cơ thể và đường hô hấp cũng không ngoại lệ. CO gây nên tình trạng thiếu oxy cho cơ thể trong đó có nhu mô phổi. Benzen làm tổn thương nhiễm sắc thể tế bào. Các chất trong khói TL sinh ra khoảng 10 - 17 gốc tự do, cùng với CO làm lớp tế bào nội mạc mạch máu tổn thương, mạch co thắt, kém lưu thông, máu dễ đông ở hệ thống mao mạch của niêm mạc khí- phế quản.
Đặc biệt gây sốc khi ĐH California công bố trên phiên bản trực tuyến Tạp chí y khoa Mỹ: TL của các công ty TL Phillip Morris (thương hiệu (TH) Marlboro), RJ Reynolds (TH Camel), British American Tobacco (TH State Express 555 và Dunhill) có chất Polonium-210.
Hóa ra một thời gian dài, họ đã che giấu sự thật nguy hiểm trong thuốc điếu vì “lợi ích” thương mại. Polonium-210 tạo nên hương vị đặc biệt của khói TL, có trong lá cây TL do dùng phân bón giàu Phosphas sản xuất từ đá khoáng Apatít, thường chứa Urani - chất này phân rã thành Polonium-210 phóng xạ. Polonium-210 bị đốt cháy sẽ nóng chảy, dính vào các hạt li ti trong khói TL, đọng lại ở đường hô hấp và vào máu, hủy hoại các chuỗi AND, ức chế, làm rối loạn điện hoá tế bào cơ thể người và tiêu huỷ tế bào, đặc biệt là các tế bào miễn dịch.
Nguyên tố Poloni (Po) được bác học Marie Curie phát hiện cùng Radi trong quặng Urani năm 1898, có đến 25 đồng vị phóng xạ mà Polonium-210 chỉ là một, nhưng là chất phóng xạ đặc biệt nguy hiểm và không ổn định, cấm sử dụng trong y tế. Năm 1965, các nhà khoa học Anh phát hiện Polonium-210 trong cây TL và sau này thấy hàm lượng còn cao hơn cả lá cây ở vùng Chernobyl, Ucraina, sau vụ nổ nhà máy điện nguyên tử 1986.
Ngày 4 - 5.4 mới đây, vụ cháy thiêu rụi khoảng 100ha rừng đã làm lượng phóng xạ trong không khí ở Chernobyl tăng 16 lần. Những chất độc hại trong khói TL (tài liệu kinh điển: Hơn 4.000 chất được định dạng gồm 40 chất gây ung thư (UT); tài liệu gần đây: 7.000 chất gồm 250 độc hại, 70 chất gây UT) gây tổn thương mô hệ thống hô hấp nhiều mức độ khác nhau tùy theo hút nhiều hay ít, dài hay ngắn. Nhẹ thì viêm nhiễm tiềm tàng mạn tính, nặng thì biểu hiện bằng các bệnh phổi mãn tính hay UT phổi, làm suy giảm ít hoặc nhiều dung tích phổi, tức là suy giảm lượng oxy cơ thể trong đó có phổi - nhân tố “cộng tác” hàng đầu cùng SARS-CoV-2 gây TV.
Theo thống kê, nguyên nhân “cộng tác” gây TV hàng thứ hai trong dịch lần này là các bệnh mạch vành tim; rối loạn mỡ máu; xơ mỡ động mạch; tăng huyết áp; bệnh cơ tim; phình động mạch chủ; tắc nghẽn mạch máu, mà TL là một trong những thủ phạm chính.
Đó là chưa kể đến suy giảm miễn dịch, UT ngoài phổi; tiểu đường; các bệnh gan (viêm gan B, xơ gan) - những bệnh nền do TL trực, gián tiếp, góp phần gây ra - được WHO và các nước thống kê trong nhóm làm nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 cao hơn, bệnh nặng hơn, hồi phục khó khăn hơn, nghĩa là cũng tăng nguy cơ TV.
Người ta còn tính đến cả những cách thức gây nhiễm như virus từ tay cầm thuốc tiếp xúc với miệng hay những người hút chung, cho nhau thuốc làm lây lan.
Sống thiếu lành mạnh nhiễm SARS-CoV-2 sẽ nặng hơn
Ở Mỹ, khoảng 11% người trưởng thành, tương đương 34,2 triệu người hút TL/327,2 triệu dân (2018); ở Ý, 11,5 triệu người thường xuyên hút TL/60,36 triệu dân (2019), khoảng 19% dân số nước này. Nếu dựa theo tỉ lệ bình quân nam/nữ năm 2018 (Thế giới có 1,337 tỉ người hút TL, trong đó 244 triệu nữ, khoảng 82%/18%) của WHO, thì nhìn chung các nước số nam hút thuốc thường gấp nhiều lần nữ (có khác biệt do văn hóa). Ở Trung Quốc, chênh lệch còn cao hơn nhiều khi khoảng 50% nam hút thuốc, nữ chỉ là 3%.
BS Nora Volkow, Giám đốc viện nghiên cứu quốc gia về lạm dụng ma túy Mỹ cảnh báo, những người mắc chứng rối loạn sử dụng chất và chất gây nghiện nhiễm SARS-CoV-2 dễ tiến triển nặng và tử vong hơn người bình thường. Bà và cộng sự thống kê những người vô gia cư, bị giam, có tiền sử lạm dụng TL, TL điện tử, cần sa và các chất kích thích để có kết luận này.
Năm 2018, Thế giới có khoảng 275 triệu người nghiện ma túy nói chung và chênh lệch nam/nữ còn cao hơn nghiện TL nhiều lần. Trong tình trạng ô nhiễm toàn cầu và nhiều khu vực Thế giới ô nhiễm nặng hiện nay, đương nhiên người hút TL sẽ bị tác động xấu gấp 2 lần do tác hại của ô nhiễm không khí tương đương hút TL. TS Aaron Bernstein, trường Y tế cộng đồng Harvard, ĐH Harvard, Mỹ, nhấn mạnh, những người người hút thuốc nếu thêm ô nhiễm không khí sẽ nặng hơn nhiều nếu bị nhiễm SARS-CoV-2. Các chuyên gia ở đây cho rằng, tỉ lệ TV do SARS-CoV-2 ở các khu vực đô thị tăng cao, không thể thiếu tác động xấu của ô nhiễm không khí.
Nội tiết tố sinh dục nữ Oestrogen có nguồn gốc nhiễm sắc thể (NST) X (chứa khoảng 60 gene chức năng miễn dịch, mà nữ có 2 NST X), thúc đẩy sản xuất Cytokine. Đó là nhóm các protein được nhiều loại tế bào hệ miễn dịch và cả những tế bào ngoài hệ này sản xuất để chống lại tác nhân vi sinh vật ngoại lai và tế bào ung thư, là miễn dịch không đặc hiệu (non-specific immune system), được kích hoạt ở giai đoạn đầu cảm nhiễm (mầm bệnh) trước khi miễn dịch đặc hiệu (specific immune system) có đủ thời gian tạo ra kháng thể. Tuy không phải kháng thể nhưng ở giai đoạn virus sao chép thông tin, Cytokine có tác dụng ức chế, kìm hãm tổng hợp mARN (ARN thông tin) của virus, do không tổng hợp được mARN nên chuyển hóa axit nucleic và protein của virus thất bại, không có virus mới được tạo ra, không nhân lên được.
Dịch SARS 2002, nam tử vong cao hơn nữ 50%, dịch MERS 2012, 2015 chênh lệch này là 25%. Stanley Perlman, GS vi trùng và miễn dịch học, ĐH Iowa, Mỹ nghiên cứu thấy chuột đực dễ nhiễm SARS-CoV và MERS-CoV hơn chuột cái, nhưng nếu loại bỏ Oestrogen chúng nhiễm nhanh như nhau. GS Robyn Klein, Giám đốc ĐH Washington, Mỹ nghiên cứu thấy, chim và thằn lằn cái phản ứng với nhiễm trùng mạnh hơn giống đực, càng mạnh hơn trong mùa giao phối. Sabra Klein, GS ĐH Johns Hopkins cho biết, những nghiên về lây nhiễm virus viêm gan C và HIV thấy khả năng đề kháng của nữ tốt hơn nam. Testosteron ở nam lại ức chế quá trình viêm, tạo “thuận lợi” cho virus.
Cũng như TL và ma túy, đàn ông chắc chắn uống nhiều rượu hơn; nhiều thống kê thấy đàn ông ít rửa tay, ít dùng xà phòng hơn, lại thường bỏ qua những lời khuyên về sức khỏe cộng đồng. Và như vậy lối sống thiếu lành mạnh là nguyên nhân quan trọng để họ nhiễm SARS-CoV-2 nhiều hơn và TV cao hơn.
