Nguyên nhân gây đau tim và đột quỵ là do máu đến tim hoặc não bị gián đoạn. Nếu không được tiếp cận với máu và chất dinh dưỡng giàu oxy, các tế bào tim hoặc não bắt đầu hoạt động sai chức năng và chết. Sự chết tế bào này có thể gây ra một loạt tác động có hại khắp cơ thể, gây nên các triệu chứng quen thuộc của trường hợp khẩn cấp về tim hoặc não.
Các triệu chứng phổ biến
Các triệu chứng phổ biến nhất của cơn đau tim: đau ngực kéo dài, đau nhói và khó thở. Cơn đau tim cũng có thể gây ra mồ hôi lạnh, tim đập nhanh, đau lan xuống cánh tay trái, cứng hàm hoặc đau vai.
Nhiều người không biết rằng phụ nữ thường có những triệu chứng đau tim khác với nam giới. Ví dụ, thay vì bị đau ngực khi lên cơn đau tim, phụ nữ có thể cảm thấy cực kỳ kiệt sức, mệt mỏi hoặc khó tiêu và buồn nôn.
Các triệu chứng của đột quỵ bao gồm: khó nhìn, nói hoặc đi lại đột ngột, cảm giác yếu đuối, tê liệt, chóng mặt và lú lẫn. Tiến sĩ Salina Waddy, chuyên gia về đột quỵ của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), cho biết: “Một số người còn gặp tình trạng đau đầu dữ dội đột ngột, khác với bất kỳ loại nào bạn từng gặp phải”.
Điều cần làm khi thấy cơ thể bất ổn
Khi có dấu hiệu đầu tiên của bất kỳ triệu chứng nào kể trên, việc hành động nhanh chóng bằng cách tìm trợ giúp từ người thân hoặc người qua đường có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn. Đừng ngần ngại gọi trợ giúp y tế khi bạn cảm thấy nghi ngờ.
Tiến sĩ Patrice Desvigne-Nickens, chuyên gia về sức khỏe tim mạch của NIH cho biết, nếu tim bị thiếu máu quá lâu - thường là hơn 20 phút - thì cơ tim có thể bị tổn thương không thể phục hồi. “Bạn cần phải nhập viện vì có nguy cơ ngừng tim, điều này có thể gây tử vong. Tại bệnh viện, bác sĩ có thể cho dùng thuốc làm tan cục máu đông và các thủ thuật cấp cứu khác".
Với đột quỵ, tiến sĩ Waddy khuyến cáo: “Bạn càng chờ đợi lâu thì càng có nhiều tế bào não chết đi và nguy cơ bị tổn thương vĩnh viễn hoặc tàn tật càng lớn".
Điều trị cấp cứu đột quỵ phụ thuộc vào loại đột quỵ. Loại phổ biến nhất, đột quỵ do thiếu máu cục bộ, bởi cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu trong não. Thuốc làm tan cục máu đông có tác dụng tốt nhất khi được dùng ngay sau khi các triệu chứng bắt đầu. Nghiên cứu của NIH cho thấy những bệnh nhân dùng thuốc trong vòng 3 giờ kể từ khi phát bệnh có nhiều khả năng hồi phục hoàn toàn hơn.
Các cơn đột quỵ khác là do xuất huyết, khi mạch máu bị vỡ và chảy máu vào não. Bệnh nhân có thể bị xuất huyết nhiều hơn trong vòng 3 giờ đầu tiên.
Đến bệnh viện kịp thời có thể giúp bảo toàn tính mạng, vì vậy mọi khoảnh khắc đều có giá trị.
Trang bị kiến thức, xây dựng lối sống lành mạnh
Đau tim hoặc đột quỵ có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng nguy cơ sẽ tăng theo tuổi tác. Nhưng một số yếu tố nguy cơ có thể nằm trong tầm kiểm soát. Việc kiểm soát các chỉ số của bản thân như huyết áp, lượng đường trong máu và cholesterol cũng đóng vai trò quan trọng trong ngăn ngừa bệnh.
Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh giàu protein, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả và ít chất béo bão hòa. Hoạt động thể chất thường xuyên và không hút thuốc.
Tiến sĩ Jeremy Brown, Giám đốc Văn phòng Nghiên cứu Chăm sóc Khẩn cấp của NIH khuyến nghị, việc tự trang bị kiến thức sơ cứu về đau tim và đột quỵ là cần thiết với mỗi người để trợ giúp cộng đồng. Bởi xe cứu thương không bao giờ có thể đến hiện trường nhanh như một người dân đi ngang qua.
Dù bạn có được đào tạo để giúp đỡ hay không, nếu bạn thấy ai đó có triệu chứng đau tim hoặc đột quỵ, hãy gọi trợ giúp ngay lập tức.
