Ngày Black Friday hay “Thứ sáu đen tối” đã là một dịp quan trọng trong năm của nhiều người trong thời gian gần đây. Đây là khoảng thời gian tuyệt vời cho các tín đồ mua sắm khi hầu hết các nhãn hàng đều giảm giá cực mạnh nhằm đẩy mạnh nhu cầu mua sắm của người dân, theo USA Today.
Tuy vậy, lịch sử ban đầu của ngày này không tươi đẹp như những gì người ta thấy hôm nay, ngày “Thứ sáu đen tối” mang trên mình đầy những hỗn loạn, lòng tham và sự thay đổi lịch sử của nước Mỹ trước khi trở thành một ngày “siêu sale” ở hiện tại.
Lần đầu tiên cụm từ này xuất hiện là ngày 24.9.1869. Trong thời kỳ vàng son của Mỹ, hai kẻ cơ hội tên là Jay Gould và Jim Fisk đã tìm cách đầu cơ tích trữ vàng khi nền kinh tế đang hỗn loạn sau nội chiến. Hai người này đã tìm cách tích trữ càng nhiều vàng càng tốt, làm cho giá cả thị trường tăng cao và thu lợi nhuận khổng lồ. Theo history.com, kế hoạch của họ đã thành công và mang về lợi nhuận lên đến 60 triệu USD vào thời điểm đó.
Bên cạnh việc tích trữ vàng, Jay và Jim còn bắt tay cùng anh rể của Tổng thống Mỹ Ulysses S. Grant vào thời điểm đó để tìm cách ngăn chính phủ nước này tung vàng ra thị trường. Nhưng kế hoạch của họ đã thất bại vào tháng 9.1869 khi vị tổng thống thay đổi quyết định và tung một lượng vàng lớn vào thị trường. Điều này không chỉ khiến kế hoạch của hai kẻ đầu cơ tích trữ mất tiền mà còn ảnh hưởng đến nhiều nhà tài chính Phố Wall, khiến họ mất tới hàng triệu USD. Nhiều người đã mất hết nhà cửa, tài sản và thậm chí phải tự tử sau sự kiện này. Từ đó, tên gọi “Thứ sáu đen tối” ra đời.
Theo History.com, lần thứ hai cái tên này được sử dụng là vào năm 1950, trước trận bóng đá giữa Lục quân và Hải quân Mỹ tại Philadelphia. Tại đây, những người mua sắm đã tập trung đông đúc trong thành phố, một số người trong số họ thậm chí còn đột nhập và ăn cắp hàng hóa trong các cửa hàng. Thiệt hại lớn là điều không thể tránh khỏi và cảnh sát bang Philadelphia đã phải làm việc rất vất vả để đối phó với đám đông quá khích này. Ngày "Thứ sáu đen tối” chính thức được gắn với ngành dịch vụ bán lẻ tại Mỹ.
Các công ty và doanh nhân sau đó đã sử dụng ngày này như một lý do để kích cầu mua sắm tại Mỹ. Thời điểm sau Lễ tạ ơn và trước Giáng sinh luôn là thời gian vàng để mua sắm và chuẩn bị cho năm mới tại nước này ngay cả giữa cuộc Đại suy thoái trong nhiệm kỳ tổng thống của Franklin Delano Roosevelt.
Vì vậy, người ta chọn ngày ngay sau Lễ tạ ơn (thứ năm cuối cùng của tháng 11) để làm “Thứ sáu đen tối”. Trong ngày này, các cửa hàng, siêu thị và hệ thống bán lẻ đưa ra những mức giảm giá tuyệt vời để kích thích người dân mua hàng.
Thậm chí, chính phủ Mỹ còn đổi Lễ tạ ơn từ ngày thứ năm cuối cùng của tháng 11 thành ngày thứ năm thứ 4 của tháng 11 (nhiều khi tháng 11 có tới 5 ngày thứ năm) để kéo dài khoảng thời gian mua sắm, kích thích tăng trưởng kinh tế, theo Bruce Forbes, tác giả cuốn "Những ngày lễ được yêu thích nhất ở Mỹ".
Ngày nay, ngày “Thứ sáu đen tối” đã lan rộng ra toàn thế giới như một dịp để kích cầu mua sắm. Các công ty, cửa hàng cũng đã kéo dài khoảng thời gian giảm giá ra trước và sau dịp này, thậm chí còn có thêm các dịp khác như “Thứ hai điện tử”, ngày các mặt hàng điện tử được giảm giá đặc biệt ngay sau “Thứ sáu đen tối”.
Ở các nước lớn khác cũng có nhiều ngày tương tự được đưa ra với mức sale cực lớn như ngày 11.11 tại Trung Quốc những năm gần đây.
