Tờ Wall Street Journal (WSJ) đưa tin, sắc lệnh của Nga khiến Exxon Mobil kể từ đầu tháng 8 không chuyển giao được quyền điều hành và bán 30% cổ phần của mình trong liên doanh dầu khí Sakhalin-1 ở Viễn Đông của Nga. Trước khi có sắc lệnh này, Exxon Mobil đang chuyển giao các hoạt động điều hành cho một bên khác.
Exxon Mobil cho hay, sắc lệnh cấm các giao dịch kéo dài đến hết năm 2022 của Nga đã hạn chế quyền của Exxon Mobil và cản trở việc công ty rút khỏi dự án một cách an toàn.
Theo WSJ, gã khổng lồ dầu khí Mỹ đã thông báo với các nhà chức trách Nga rằng tập đoàn có thể theo đuổi hành động pháp lý trừ khi Mátxcơva cho phép Exxon Mobil rời khỏi liên doanh Sakhalin-1.
Ngay khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina, Exxon Mobil tuyên bố sẽ từ bỏ dự án dầu Sakhalin-1. Tập đoàn cũng sẽ không đầu tư mới vào Nga và nói thêm rằng quá trình ngừng hoạt động sẽ được phối hợp với các đồng sở hữu của Exxon Mobil trong dự án.
Dự án Sakhalin-1 do Exxon Mobil quản lý thay mặt cho các đối tác bao gồm Sodeco của Nhật Bản, ONGC Videsh của Ấn Độ và tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Rosneft của Nga. Exxon Mobil và các đối tác đã có một thỏa thuận chia sẻ sản xuất từ những năm 1990. Exxon Mobil sở hữu 30% dự án và là nhà điều hành; Rosneft sở hữu 20%; trong khi Sodeco và ONGC Videsh chiếm tỉ lệ sở hữu nhỏ hơn.
Gần đây, Exxon Mobil cho biết đang trong quá trình chuyển giao 30% cổ phần “cho một bên khác”.
Tuy nhiên, vào đầu tháng 8, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký một sắc lệnh mới, theo đó Nga cấm các công ty của những nước mà Kremlin coi là "không thân thiện" bán cổ phần trong các dự án năng lượng quan trọng và các thỏa thuận chia sẻ sản xuất dầu khí.
Exxon Mobil sau đó đã gửi một thông báo cho chính phủ Liên bang Nga, đưa ra một khoảng thời gian để thu xếp biện pháp khắc phục trong các hợp đồng thương mại trước khi đưa ra tòa.
Về phần mình, Rosneft nói rằng vấn đề có thể được giải quyết nếu các hoạt động sản xuất bình thường tại Sakhalin-1 được khôi phục.
“Việc dự án Sakhalin-1 trở lại hoạt động sản xuất bình thường có thể tạo điều kiện cần thiết để giải quyết tất cả các vấn đề gây tranh cãi” - một đại diện của Rosneft nói với WSJ.
Đối với một dự án khác của Nga, Sakhalin-2, vào tháng 7, Tổng thống Putin đã ra lệnh thành lập một công ty nhà nước mới của Nga để tiếp quản các quyền và nghĩa vụ của Sakhalin Energy Investment - liên doanh điều hành dự án.
Vào tháng 8, chính phủ Nga đã cho các nhà đầu tư nước ngoài của Sakhalin-2 - gồm Shell của Anh, Mitsui và Mitsubishi của Nhật Bản - một tháng để xem xét có giữ cổ phần trong thực thể mới sẽ thay thế dự án hiện tại hay không.
Shell đã xác nhận đang tìm cách rời khỏi dự án. Trong khi đó, Bộ trưởng Công nghiệp Nhật Bản Koichi Hagiuda cho biết các công ty Nhật Bản dự kiến vẫn sẽ giữ cổ phần của mình.
