Việc từ chức của ông Nazarbayev - Tổng thống cuối cùng thời Liên Xô hôm 19.3 - đột ngột và bất ngờ với một số người. Tuy nhiên, các nhà phân tích nói rằng ông đã chuẩn bị cho việc từ chức trong nhiều năm và đã cân nhắc về hậu quả đối với khu vực.
Ông Nazarbayev, 78 tuổi, từ chức sau 3 thập kỷ cầm quyền. Trước khi công bố chính thức, ông đã gọi cho Tổng thống Nga Vladimir Putin, đồng minh nước ngoài thân cận nhất, để báo tin.
Các nhà phân tích cho rằng việc ông Nazarbayev từ chức không có gì ngạc nhiên. “Hoàn toàn không có gì bí mật khi ông ấy đã chuẩn bị cho việc từ chức một cách bài bản trong vài năm qua” - RT dẫn lời nhà khoa học chính trị Nga Vladimir Kornilov nói.
Về cái mà ông Kornilov gọi là “người kế nhiệm chiến dịch”, thì nhà lãnh đạo Kazakhstan đã “đưa ra một bộ luật để tạo điều kiện cho tương lai của ông sau nhiệm kỳ tổng thống”.
“Đó là lý do vì sao ông ấy vẫn là người đứng đầu Hội đồng An ninh và thậm chí còn hạn chế các quyền lực tổng thống rộng lớn” - ông Kornilov giải thích.
Tổng thống Nazarbayev tuyên bố dù từ chức nhưng ông vẫn phụ trách đảng cầm quyền Nur Otan.
Chủ tịch Thượng viện Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev có thể được giao vị trí tổng thống lâm thời, nhưng ông Nazarbayev vẫn sẽ kiểm soát tiến trình chính trị của đất nước từ bên ngoài - chuyên gia Kornilov nhận định.
Trong khi đó, giáo sư Aza Migranyan, Viện CIS nói rằng, việc tổng thống đầu tiên của Kazakhstan từ chức và ủng hộ đồng minh Tokayev trong đảng Nur Otan cho thấy có sự “liên tục và ổn định” trong chính trường Kazakhstan.
“Một sự chuyển giao quyền lực an toàn và ổn thoả ở Kazakhstan là tối quan trọng với toàn bộ khu vực, bởi Kazakhstan dứt khoát vẫn là một quốc gia ở Trung Á” - bà Migranyan nói.
Chuyên gia Kornilov bày tỏ tin tưởng rằng, “bằng việc trao quyền lực cho những người có mối quan hệ mật thiết với mình, ông Nazarbayev hy vọng sẽ không có những thay đổi đáng kể trong chính sách đối nội và đối ngoại, ít nhất là trong những năm tới”.
“Mối quan hệ giữa Nga và Kazakhstan sẽ không xấu đi vì động thái này. Người ta thậm chí có thể mong đợi mối quan hệ này sẽ cải thiện” - ông Kornilov cho hay.
Còn giáo sư Migranyan chỉ ra, “quan hệ xấu đi với Nga sẽ chống lại những lợi ích kinh tế của Kazakhstan”, bởi kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt hơn 17 tỉ USD vào năm ngoái.
“Một số nước láng giềng với Nga bỏ qua yếu tố kinh tế khi xây dựng quan hệ với Mátxcơva. Tôi chắc đó không phải là trường hợp của Kazakhstan và nước này vẫn sẽ là đồng minh chủ chốt của Nga ở Trung Á” - giáo sư Migranyan nhận định.
