Một cuộc bầu cử tổng thống dự kiến diễn ra ở Ukraina vào ngày 31.3. Tuy nhiên, ông Zelensky tuyên bố vào tháng 12.2023 rằng sẽ không có cuộc bầu cử tổng thống hoặc bầu cử quốc hội nào được tổ chức chừng nào thiết quân luật vẫn còn hiệu lực.
Thiết quân luật được áp đặt sau khi bắt đầu cuộc xung đột với Nga vào tháng 2.2022 và đã nhiều lần được Quốc hội Ukraina gia hạn kể từ đó.
Vào đầu năm nay, ông Zelensky nhắc lại rằng hiện không kịp tổ chức các cuộc bầu cử do chiến sự vẫn đang tiếp diễn và do huy động quân toàn quốc. Ngày 15.5, các nhà lập pháp đã kéo dài các biện pháp khẩn cấp thêm 3 tháng.
Ngày 20.5, người đứng đầu Hội đồng An ninh Nga, cựu Tổng thống Dmitry Medvedev, lập luận rằng bằng cách hủy bỏ cuộc bầu cử, nhà lãnh đạo Ukraina đã phớt lờ hiến pháp quốc gia, phớt lờ Tòa án Hiến pháp và chọn cách “chiếm đoạt quyền lực tối cao”.
Phát biểu với hãng tin TASS, ông Medvedev cho rằng ông Zelensky lo ngại phải đối mặt sự cạnh tranh với cựu Tư lệnh Quân đội Ukraina, Tướng Valery Zaluzhny và cựu Tổng thống Pyotr Poroshenko, vì họ sẽ có “quá nhiều con át chủ bài”.
Một cuộc khảo sát do cơ quan thăm dò dư luận Ukraina SOCIS thực hiện vào đầu tháng 3 cho thấy ông Zelensky sẽ chỉ giành được 23,7% trong vòng bầu cử đầu tiên và không quá 32,5% trong vòng thứ hai nếu ông đối đầu với Tướng Zaluzhny. Dữ liệu cho thấy Tổng thống sẽ thua vị tướng mà ông đã cách chức vào tháng 2.
Ukraina có luật cho phép không tổ chức bầu cử quốc hội trong thời chiến, nhưng không có quy định nào như vậy đối với bầu cử Tổng thống Ukraina - cựu nghị sĩ Ukraina Spiridon Klinkaryov nói với hãng tin Regnum hồi đầu năm nay.
Ông nhấn mạnh: “Vì vậy, ngay cả trong thời gian này, Tổng thống Zelensky buộc phải tổ chức bầu cử. Thay vào đó, ông ấy lại đề cập đến thông lệ, tuyên bố rằng quyền lực của tổng thống mới được bầu sẽ có hiệu lực sau khi quyền lực của tổng thống hiện tại hết hạn”.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Trung Quốc tuần trước rằng, vấn đề về tính hợp pháp của ông Zelensky là điều mà “hệ thống chính trị và pháp lý của Ukraina” phải giải quyết, “trước hết là Tòa án Hiến pháp”. Ông Putin lưu ý, hiến pháp của đất nước cho phép “các lựa chọn khác nhau”.
Tổng thống Putin giải thích: “Đối với chúng tôi, điều này rất quan trọng vì nếu phải ký bất kỳ văn bản nào, chắc chắn chúng tôi nên ký các văn bản về một vấn đề quan trọng như vậy với các cơ quan hợp pháp”. Ông nói thêm rằng Điện Kremlin duy trì liên lạc thường xuyên với Tổng thống Zelensky trước khi xung đột nổ ra.
