"Cuộc khủng hoảng năng lượng" của sao Mộc khiến các nhà khoa học bối rối suốt 50 năm qua khi nhận định hành tinh xa Mặt trời này sẽ có nhiệt độ khoảng 72 độ C trong khi bầu khí quyển của hành tinh khí khổng lồ có nhiệt độ tới 425 độ C.
Để giải đáp bí ẩn vũ trụ này, các nhà khoa học Đại học Leicester, Anh, cùng với NASA, đã tạo ra bản đồ nhiệt của sao Mộc và phát hiện những cực quang cực kỳ mạnh đang khiến nhiệt độ cực đoan tăng lên, dù chỉ bao phủ chưa tới 10% diện tích hành tinh.
Những hạt tích điện thoát ra từ mặt trăng Io của sao Mộc bị từ trường của hành tinh này giữ lại chuyển thành cực quang tia tử ngoại.
Các mô hình về bầu khí quyển của những hành tinh khí khổng lồ cho thấy cực quang hoạt động giống như một chiếc tủ lạnh khổng lồ, với năng lượng nhiệt hút từ xích đạo về phía cực để giải phóng trong bầu khí quyển thấp hơn khắp vùng cực.
Những phát hiện mới này cho thấy cực quang thay đổi nhanh có thể thúc đẩy các sóng năng lượng chống lại dòng chảy hướng cực này để nhiệt đi tới đường xích đạo.
Tiến sĩ James O'Donoghue - nhà nghiên cứu tại cơ quan vũ trụ JAXA của Nhật Bản và là tác giả chính của nghiên cứu - cho biết, dùng kính thiên văn Keck, nhóm đã tạo ra các bản đồ nhiệt độ với độ chi tiết kinh ngạc.
"Chúng tôi nhận thấy nhiệt độ bắt đầu rất cao bên trong cực quang, như dự đoán từ nghiên cứu trước. Bây giờ chúng tôi có thể quan sát thấy cực quang của sao Mộc dù chiếm ít hơn 10% diện tích nhưng dường như đang sưởi ấm toàn bộ hành tinh" - ông nói.
Trái đất cũng có cực quang hình thành khi các ion của gió mặt trời va chạm với các nguyên tử ôxy và nitơ trong khí quyển.
Tuy nhiên, sự kiện vũ trụ của sao Mộc được mặt trăng Io tiếp sức và tạo ra cực quang mạnh nhất trong Hệ Mặt trời.
Thực tế là mặt trăng Io của sao Mộc đóng vai trò quan trọng với cực quang của hành tinh nhưng mới chỉ được phát hiện từ tháng 3 năm nay qua dữ liệu từ tàu vũ trụ Juno của NASA.
