Sàn giao dịch bất động sản không chuyên nghiệp, thị trường sẽ méo mó
Sáng 31.10, Quốc hội thảo luận về Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi). Theo quy định hiện hành, các giao dịch bất động sản không bắt buộc qua sàn.
Trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5 (tháng 6.2023), Chính phủ đề xuất hai phương án là: mua bán, chuyển nhượng, cho thuê bất động sản hình thành trong tương lai phải qua sàn, còn các giao dịch khác không bắt buộc.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến đại biểu tại kỳ họp thứ 5 không đồng tình bắt buộc, mà chỉ khuyến khích giao dịch bất động sản qua sàn.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng thuận với quan điểm này, và dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) sau giải trình, tiếp thu cũng không bắt buộc giao dịch bất động sản phải qua sàn, mà chỉ khuyến khích.
Phát biểu ý kiến, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho rằng, sàn giao dịch bất động sản có ý nghĩa quan trọng trong thị trường bất động sản. Theo đại biểu, nếu sàn giao dịch bất động sản không chuyên nghiệp thì thị trường sẽ "méo mó".
Ông Cường nêu dẫn chứng, thực thi Luật Kinh doanh bất động sản 2014 cho thấy, các sàn giao dịch bất động sản hiện nay chưa đủ khả năng để bảo đảm an toàn pháp lý của giao dịch. Thậm chí, xuất hiện nhiều trường hợp sàn giao dịch bất động sản có hành vi làm nhiễu loạn thị trường.
"Nhiều sàn đã làm cho thị trường sai lệch. Vậy tại sao chúng ta không quy định lại pháp luật để sàn không làm sai lệch nữa. Đặc biệt, trong luật 2014, chúng ta đã không quy định đúng chức năng của sàn, không phải chỉ là chức năng môi giới. Chúng ta vẫn để cho sàn tham gia vào cả bán và cả mua", đại biểu Cường nói.
Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng: "Đáng ra sàn chỉ đứng giữa thì bây giờ lại vừa mua, vừa bán, được gọi là 'tay tung, tay hứng'. Chính điều đó mới làm cho nhiễu loạn thị trường".
Đại biểu Cường đề nghị trong luật lần này phải quy định chặt chẽ hơn về sàn giao dịch bất động sản theo hướng sàn chỉ thực hiện chức năng trung gian, chịu trách nhiệm về thông tin cung cấp cho người mua và Nhà nước. Tiếp đó, sàn không được tham gia vào mua bán bất động sản, mà được hưởng phí xác nhận giao dịch, thù lao môi giới do hai bên thỏa thuận.
Đại biểu đồng tình với dự thảo luật khi không quy định bắt buộc giao dịch qua sàn. Còn người nào giao dịch qua sàn rồi thì dùng giấy xác nhận qua sàn có thể thay thế, không cần phải qua công chứng.
Đại biểu Cường nhấn mạnh, khi trao cho sàn trách nhiệm đúng vai trò là tư vấn cho khách hàng, cung cấp thông tin, môi giới thì sẽ phát huy được vai trò của mình, góp phần phát triển và lành mạnh hóa thị trường bất động sản.
"Nếu chúng ta không trao cho họ vai trò đó, để cho người ta 'vừa tung vừa hứng' như hiện nay thì sẽ làm nhiễu loạn thị trường. Tôi biết rằng việc quy định như thế thì làm cho người môi giới không vui bởi không còn sự độc quyền xác nhận nữa vì khách hàng sẽ lựa chọn qua công chứng hoặc qua môi giới", đại biểu Cường nói và cho rằng những người làm môi giới sẽ phải hoạt động chuyên nghiệp và tuân thủ pháp luật, chịu trách nhiệm pháp luật, không được quyền "tự tay tung, tay hứng" để kiếm lợi như trước.
Giao dịch qua sàn bất động sản không cần qua công chứng thì rất nguy hiểm
Nhấn nút tranh luận với ý kiến của đại biểu Hoàng Văn Cường liên quan tới việc xác nhận giao dịch qua sàn bất động sản, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thân - Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Chủ tịch Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam - cho rằng: Luật quy định hiện nay, trong giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, chúng ta công nhận người thứ 3 trong giao dịch là cơ quan công chứng.
“Còn nếu như đề xuất của đại biểu Hoàng Văn Cường cân nhắc giao dịch qua sàn giao dịch bất động sản, không cần qua công chứng thì rất nguy hiểm. Vì sàn giờ không kiểm soát được. Chúng ta thấy lịch sử đã có sàn vàng gây hệ luỵ lớn cho nền kinh tế nên không thể cho họ thay thế công chứng được”, ông Thân nêu.
Theo đại biểu Nguyễn Văn Thân, trước đây, khi nhiều công ty Nhà nước bán căn hộ, bất động sản, họ ra hàng hôm nay, nhưng đến mai là hết hàng. Tuy nhiên, hôm sau sau ra sàn giao dịch bất động sản vẫn còn nhiều, giá cao.
"Đề nghị giao dịch tự do, hữu xạ tự nhiên hương, tốt ta đến, còn xấu thì đi. Nhưng phải để cho công chứng" - đại biểu Thân nêu ý kiến.
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Đoàn Bình Phước) đề nghị hoàn thiện quy định về điều kiện đối với người quản lý điều hành sàn giao dịch bất động sản, môi giới bất động sản.
