Báo cáo cho biết, qua kiểm tra tại 10 tỉnh và 5 cơ quan Trung ương gồm Sơn La; Hưng Yên, Ninh Thuận; Tây Ninh, Trà Vinh, Kiên Giang, Bắc Kạn, Phú Thọ, Khánh Hòa, Quảng Ngãi, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Thông Tấn xã Việt Nam và Ban cán sự đảng Chính phủ cho thấy: Các cấp ủy, tổ chức Đảng đã lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức học tập, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII gắn với Chỉ thị 05 đúng chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương; kịp thời chỉ đạo các cấp ủy xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện.
Các tỉnh và cơ quan Trung ương thực hiện đồng bộ việc tổ chức quán triệt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII và Chỉ thị số 05 với việc xây dựng chương trình hành động, kế hoạch thực hiện 4 nhóm giải pháp cơ bản của Nghị quyết. Nhất là việc thực hiện Kế hoạch của Bộ Chính trị đối với 14 nhiệm vụ thực hiện ngay và thường xuyên phù hợp và cụ thể với từng tổ chức đảng; xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm, lựa chọn những vấn đề đột phá, khó, bức xúc của địa phương, cơ quan, đơn vị để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết; phân công trách nhiệm cụ thể cho từng tổ chức, cá nhân và lộ trình thực hiện.
Việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình, các cấp ủy, tổ chức đảng đã lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch, gợi ý kiểm điểm; các tổ chức đảng kiểm điểm đảm bảo dân chủ, phát huy tinh thần trách nhiệm của tập thể, cá nhân. Qua kiểm điểm tự phê bình và phê bình kết hợp với kiểm tra, giám sát của Đảng đã nghiêm khắc xử lý kỷ luật đối với những tổ chức đảng, đảng viên vi phạm quy định của Đảng và Nhà nước, có tác dụng cảnh báo, phòng ngừa sai phạm; siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng; đấu tranh ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống “tự diễn biến”, “ tự chuyển hóa” trong nội bộ.Phát biểu kết luận phiên họp, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá cao việc thành lập các đoàn kiểm tra, cho rằng đây là việc làm rất cần thiết. Qua kiểm tra cho thấy, công tác xây dựng Đảng trên thực tế đã được coi trọng hơn, việc triển khai Nghị quyết 04 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai nghiêm túc, bài bản và theo đúng kế hoạch.
Nhiều địa phương đã có cách làm sáng tạo như tại tỉnh Trà Vinh, từ 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống đã được cụ thể hóa thành hơn 80 biểu hiện và phổ biến để đảng viên thực hiện. Nhiều nơi in công khai, làm sổ nhỏ bỏ túi 27 biểu hiện và đặt ở những nơi thường xuyên có người qua lại để ai cũng cảm thấy cần thiết, để tự soi tự sửa mình.
“Tính công khai cũng được chú ý đầy đủ, nhiều hơn. Sự lãnh đạo, chỉ đạo, đặc biệt sự quan tâm của người đứng đầu cũng được quan tâm hơn. Ý thức Đảng, tính Đảng ở các cơ quan, đặc biệt cơ quan chính quyền đoàn thể được chú ý hơn. Chúng ta tập trung giải quyết những vấn đề tồn đọng, sửa chữa những khuyết điểm và tập trung xử lý những sai phạm vi phạm pháp luật Nhà nước, cùng với việc giáo dục, xây dựng tư tưởng phòng ngừa giữa xây và chống. Không chỉ nặng xây mà không chống, cũng không phải đi chống mà không xây. Đây là điểm nổi bật của năm 2017” - Tổng Bí thư nói.
Tổng Bí thư cũng chỉ rõ, qua kiểm tra, các sai phạm đã được thẳng thắn chỉ ra, được khắc phục, sửa chữa nhiều hơn và tác động vào việc thực hiện nhiệm vụ kinh tế-xã hội. Thực tế cho thấy, không phải như một số dư luận lo ngại, chỉ có lo xây dựng Đảng, lo chống tham nhũng sẽ làm nhụt chí, mà ngược lại, chính làm tốt công tác xây dựng Đảng, phát huy ưu điểm, chống thoái hóa biến chất đã thúc đẩy các nhiệm vụ kinh tế-xã hội, quốc phòng an ninh, đối ngoại.
"Kết quả năm 2017 chứng tỏ điều đó, không làm cho phong trào đi xuống mà còn đi lên. Kinh tế-xã hội quý 1 lần đầu sau 10 năm đạt 7,38%. Có ý kiến cho rằng “phải làm cẩn thận không nhụt chí không ai muốn làm”, rõ ràng tư tưởng đó sai. Tôi đã nói, nếu ai cảm thấy cản trở, nhụt chí thì dẹp sang một bên cho người khác làm. Đây là kinh nghiệm lớn, thực tế vừa qua như vậy, mặt được là như vậy, bây giờ tạo phong trào toàn dân tham gia xây dựng Đảng, tham gia phòng chống tham nhũng, lãng phí, chống tiêu cực”-Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Thời gian qua cho thấy, công tác xây dựng Đảng được coi trọng hơn, ý thức toàn Đảng, toàn dân chăm lo xây dựng Đảng nhiều hơn, đặc biệt vai trò của người đứng đầu thấy được trách nhiệm của mình, trách nhiệm của cấp ủy Đảng. Tất cả điều này đã làm cho vai trò, vị trí, uy tín của Đảng được nâng lên rõ rệt, được thể hiện ở cả trong nước và trên trường quốc tế. Bên cạnh đó, Đảng cũng có thêm kinh nghiệm để làm tốt hơn, đó là việc kết hợp giữa xây và chống, xây phải cơ bản, chống cũng phải quyết liệt.
Về những hạn chế, Tổng Bí thư cho rằng vẫn còn tình trạng “trên nóng dưới lạnh”, sự chuyển biến chưa toàn diện, chưa đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các lĩnh vực. Có tình trạng dưới cơ sở học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh còn hình thức, chưa có nhiều sáng kiến, đổi mới và đang dần đi vào lối mòn, nhất là khi phong trào này đã được thực hiện từ năm 2003 đến nay.
Bên cạnh đó, vẫn chưa phát huy hết vai trò của nhân dân, của Mặt trận Tổ quốc, công tác tự kiểm tra còn yếu, phê bình và tự phê bình còn nể nang, kiểm soát quyền lực chưa tốt, nhất kiểm soát bằng cơ chế, chính sách. Phần tư tưởng chính trị và nội hàm tự diễn biến, tự chuyển hóa đang có phần nhẹ hơn so với phần khác.
Tổng Bí thư nhấn mạnh, việc xét xử hàng loạt vụ án vừa qua đa phần là các vụ án về kinh tế, làm ăn thất thoát, nhưng phần sâu xa hơn là sự tuyệt đối trung thành với Đảng, kiên định với chế độ cần phải tăng cường hơn nữa.
Phân tích những nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, Tổng Bí thư cho rằng, ngoài nguyên nhân khách quan đây là việc khó, phức tạp, liên quan đến con người, liên quan đến tổ chức; sự chống phá của các thế lực thù địch, thì vẫn có nguyên nhân chủ quan, đó là sự chưa quyết liệt của người đứng đầu, vẫn còn trình trạng làm qua loa, đối phó, chưa thực sự cầu thị, còn tư tưởng thành tích chủ nghĩa. Dẫn câu chuyện ngành công an xử lý hàng loạt cán bộ cao cấp cũng như sắp xếp lại tổ chức bộ máy, Tổng Bí thư cho rằng khi có khuyết điểm mà sửa thì uy tín của ngành càng cao hơn.
Kinh nghiệm rất lớn là làm toàn diện, đồng bộ, quyết tâm kiên trì, huy động rộng rãi các lực lượng, sức mạnh. Không chỉ bằng hô hào, khuyên bảo, kêu gọi mà phải bằng cơ chế, luật pháp, xử lý sai phạm thì mới có tác dụng tốt. Vai trò của người đứng đầu là vô cùng quan trọng, vai trò kiểm tra giám sát quan trọng, công tác tuyên truyền quan trọng, làm là liên thông, liên tục, quyết liệt đặc biệt nêu gương người đứng đầu.
Tổng Bí thư giao Ủy ban Kiểm tra Trung ương tổng hợp, thông báo công khai, phổ biến cho các nơi từ kết quả kiểm tra 10 tỉnh và 5 cơ quan Trung ương, để thấy được phương hướng chỉ đạo để tiếp tục kiểm tra thời gian tới.
