Một lực lượng đặc nhiệm liên bang mới của Mỹ được thành lập mang tên "KleptoCapture" có nhiệm vụ tìm kiếm và nhắm vào tài sản của các nhà tài phiệt Nga có trong danh sách chịu lệnh trừng phạt.
Trong thông điệp liên bang, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói: “Chúng tôi đang tham gia cùng với các đồng minh Châu Âu để truy lùng và thu giữ du thuyền, căn hộ sang trọng, máy bay phản lực riêng của họ. Chúng tôi nhắm vào lợi ích bất chính của họ".
Hơn một chục tỉ phú Nga đang bị Mỹ, Liên minh Châu Âu và Vương quốc Anh trừng phạt. Một số người đang cố gắng né tránh thiệt hại bằng cách chuyển các tài sản di động - trong đó có các du thuyền lớn - sang các lãnh thổ không áp dụng lệnh trừng phạt để tài sản của họ không thể bị tịch thu hoặc đóng băng.
Theo dữ liệu của trang web theo dõi hàng hải MarineTraffic, siêu du thuyền Graceful được cho là thuộc sở hữu của Tổng thống Nga Vladimir Putin, đã rời Đức 2 tuần trước khi Nga khởi động chiến sự ở Ukraina và mới cập cảng Kaliningrad, gần các hoạt động vũ khí hạt nhân của Nga.
Một người thân cận với ông Putin là tỉ phú Roman Abramovich, rất thành công trong lĩnh vực kinh doanh năng lượng. Ông này hiện không nằm trong danh sách trừng phạt của các chính phủ, nhưng cũng đang thực hiện các động thái để thanh lý các tài sản có giá trị, điển hình là việc rao bán Câu lạc bộ bóng đá Chelsea.
Trong số những tài sản của tỉ phú Abramovich còn có một siêu du thuyền mang tên Eclipse, dài thứ 3 trên thế giới, theo Marine Vessel Traffic. Gần đây du thuyền này đã khởi hành từ St. Barts đến Philipsburg, thủ phủ của Sint Maarten - thuộc địa phận Hà Lan trên đảo Saint Martin ở Caribbea.
Chiếc Le Grand Bleu thuộc sở hữu của nhà khai thác dầu mỏ Nga Eugene Shvidler, cũng đang neo đậu ngoài khơi đảo St. Martin, nơi các lệnh trừng phạt của Liên Minh Châu Âu có thể được thực thi.
Những tài sản đã bị tịch thu
Một số nhà tài phiệt trong danh sách trừng phạt vừa qua đã chứng kiến tài sản của họ bị các chính phủ Châu Âu tịch thu, bao gồm du thuyền, phi cơ riêng, bất động sản.
Theo báo cáo của Forbes, lệnh trừng phạt của EU đối với các nhà tài phiệt Nga hôm 2.3 đã khiến các nhà chức trách Đức đóng băng du thuyền thuộc sở hữu của một trong những người giàu nhất nước Nga, tỉ phú Alisher Usmanov. Theo Marine Traffic, du thuyền dài Dilbar của ông này đã neo đậu ở Hamburg, Đức, kể từ ngày 29.10 để sửa chữa.
Các nhân viên hải quan Pháp đã bắt giữ du thuyền Amore Vero thuộc một công ty do ông trùm dầu khí Nga Igor Setchine sở hữu. Du thuyền đang trong quá trình sửa chữa tại La Ciotat thuộc vùng Cote d'Azur, miền Nam nước Pháp. Cơ quan chức năng cho biết thủy thủ đoàn đã có ý định gấp rút rời đi dù chưa hoàn thành công việc sửa chữa theo kế hoạch, tuy nhiên tàu đã bị thu giữ trước khi khởi hành.
Chạy trốn các điểm nóng
Nhà tài chính kiêm hoạt động chống tham nhũng Bill Browder nói với CBS News rằng, với hy vọng tránh được kết cục tương tự, một số nhà tài phiệt đang để du thuyền du ngoạn trên biển. Họ đang neo đậu những chiếc du thuyền lớn, một số có thủy thủ đoàn lên tới 100 người, ở những nơi như Dubai và Maldives - một quốc gia gồm những hòn đảo nhỏ ở Ấn Độ Dương và không có hiệp ước dẫn độ với Mỹ.
"Họ đang neo đậu du thuyền ở những nơi chúng không thể bị tịch thu'' - Browder nói với CBS MoneyWatch.
Vấn đề là những con tàu cỡ lớn này không thể ở đậu vô thời hạn ở một nơi như Maldives - sở hữu doanh thu đáng kể thông qua phí cập cảng, do nhu cầu tiếp nhiên liệu và dự trữ hàng hóa của họ.
"Có một số du thuyền kiểu như thế này ở Maldives, và nếu các quốc gia không áp dụng các biện pháp trừng phạt ở đó thì có lẽ họ sẽ vẫn an toàn" - Alasdair Milroy, một kế toán hàng hải và chủ sở hữu của Breaking the Mold Accounting, nói với CBS MoneyWatch.
Phó Tổng chưởng lý Lisa Monaco, người phụ trách lực lượng đặc nhiệm mới của Mỹ nhắm vào các nhà tài phiệt Nga, đưa ra cảnh báo rõ ràng: "Chúng tôi sẽ sử dụng mọi công cụ để đóng băng và thu giữ tài sản phạm tội của họ".
Bill Browder cho rằng, tịch thu tài sản của các nhà tài phiệt Nga có thể là một chiến thuật hiệu quả: "Nó mang tính biểu tượng rất cao, và một phần của vấn đề này là chiến tranh tâm lý. Điều này thực sự có tác động - nếu không phải về mặt tài chính, thì về mặt tâm lý"
Ít nhất 10 trong số 100 siêu du thuyền lớn nhất thế giới thuộc về các nhà tài phiệt Nga, theo Marine Vessel Traffic - trang web chuyên theo dõi vị trí của tàu thuyền và du thuyền tư nhân.
Các trang web theo dõi hoạt động hàng hải cho thấy du thuyền của các nhà tài phiệt khác đang di chuyển trong nỗ lực cố gắng che chắn để tài sản khỏi bị tịch thu. Du thuyền dài 70m và trị giá 80 triệu USD Galactica Super Nova thuộc sở hữu của Vagit Alekperov - Chủ tịch công ty dầu khí Lukoil của Nga - gần đây đã rời neo đậu ở Barcelona, Tây Ban Nha, nơi áp dụng các lệnh trừng phạt của EU. Nó đang trên đường đến Tivat, Montenegro, ở Balkans, theo VesselFinder.com.
Siêu du thuyền Clio sở hữu của nhà công nghiệp người Nga Oleg Deripaska, hiện neo đậu ngoài khơi Maldives, theo MarineTraffic.com. Một số siêu du thuyền thuộc sở hữu của các nhà tài phiệt khác cũng được neo đậu ở Maldives, bao gồm chiếc Titan của ông trùm công nghiệp Alexander Abramov, chiếc Ocean Victory của tỉ phú ngành thép Viktor Rashnikov và du thuyền Nirvana của doanh nhân giàu nhất nước Nga Vladimir Potanin.
