''Ningyõ" trong tiếng Nhật có nghĩa là “hình dáng con người” và với tiêu đề này, qua triển lãm, một mảng văn hóa truyền thống được nuôi dưỡng trong lịch sử lâu đời của Nhật Bản đã được giới thiệu thông qua 67 búp bê được tuyển chọn kỹ lưỡng, chia thành 4 phần trưng bày: “Búp bê dùng để cầu nguyện cho trẻ em khôn lớn’’, “Búp bê với vai trò tác phẩm nghệ thuật”, “Búp bê với vai trò nghệ thuật dân gian” và “Truyền bá văn hóa búp bê’’.
Búp bê là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, không chỉ giới hạn ở đất nước Nhật Bản. Nhưng, sự đa dạng của búp bê và sự khéo léo tinh tế trong việc chế tác, được vun đắp bởi tình yêu sâu sắc đối với búp bê, là một nét đặc trưng của văn hóa búp bê Nhật Bản.
Triển lãm “Ningyõ: Nghệ thuật và Vẻ đẹp của Búp bê Nhật Bản” do Trung tâm Giao lưu Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam và Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam phối hợp tổ chức, mở cửa tới ngày 26.6.2022.
Hoạt động này nằm trong khuôn khổ dự án triển lãm lưu động được Quỹ Giao lưu quốc tế Nhật Bản thực hiện ở nhiều quốc gia, giới thiệu toàn diện về văn hóa búp bê Nhật Bản, từ Katashiro và Amagatsu (được xem là nguyên mẫu của búp bê ở Nhật Bản) đến những con búp bê bản địa phản ánh về khí hậu và những giai thoại trên khắp đất nước, rồi những con búp bê thay quần áo được yêu chuộng ở Nhật Bản ngày nay - như đồ chơi búp bê, búp bê nhân vật (được làm với kích thước lớn), được đánh giá cao trên toàn thế giới.
Đồng thời, trong thời gian này, tại trụ sở của Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam (27 Quang Trung, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), đang diễn triển lãm “Kokeshi - Búp bê gỗ Nhật Bản”, với sự phối hợp tổ chức của Bảo tàng búp bê Kokeshi Tsugaru, kéo dài tới ngày 26.6.2022.
Kokeshi là tên gọi một loại búp bê được làm bằng gỗ ở vùng Tohoku (Nhật Bản), xuất hiện vào cuối thời Edo.
Búp bê Kokeshi truyền thống thường được sản xuất tại các vùng núi có suối nước nóng. Ban đầu, Kokeshi được làm ra để làm quà lưu niệm cho trẻ em. Những người thợ làm ra Kokeshi được gọi là “Kijishi”, vốn là những người chuyên sản xuất bát và chậu bằng gỗ để bán tại các địa điểm có suối nước nóng.
Bảo tàng Búp bê Kokeshi Tsugaru thành lập vào tháng 4.1988 tại TP.Kuroishi, tỉnh Aomori (Nhật Bản). TP.Kuroishi có các suối nước nóng tại các quận Nuryuu và Itadome - là hai nơi được cho là cái nôi của búp bê Kokeshi dòng Tsugaru - một trong những dòng búp bê Kokeshi truyền thống. Bảo tàng này trưng bày khoảng 4.000 búp bê Kokeshi với 12 dòng phổ biến, nhiều nhất là dòng Tsugaru.
Qua 2 triển lãm búp bê Nhật Bản nói trên ở Hà Nội, công chúng Việt Nam sẽ có cơ hội cảm nhận được tinh thần văn hóa truyền thống của Nhật Bản cũng như sự kế thừa nét đẹp đó trong cuộc sống đương đại.
