Hơn 50 năm “nặng nợ”
Người dân tại sân vận động quận Ô Môn, TP.Cần Thơ đã quá đỗi quen thuộc với Nghệ nhân Ưu tú (NNƯT) Minh Thơ - người có niềm đam mê mãnh liệt với ca hát và sáng tác các tác phẩm tài tử.
Trong ngôi nhà phía sau sân vận động quận Ô Môn là dáng dấp người nghệ nhân già vẫn miệt mài bên trang giấy, ngồi lặng lẽ một góc quen thuộc, ngâm nga câu hát.
Gặp chúng tôi, ông vui vẻ kể: "Tôi may mắn khi sinh ra trong một gia đình có truyền thống về ca hát. Cha tôi khi xưa là nghệ nhân hát bội, chính vì vậy, từ nhỏ, máu văn nghệ đã ăn sâu trong tôi. Từ đó, niềm đam mê lớn dần và tôi gắn bó đến ngày hôm nay...", nghệ nhân cho biết.
Vốn xuất thân từ học sinh trường nội trú Lý Tự Trọng trong vùng căn cứ kháng chiến ở Cà Mau trong những năm chiến tranh, ông được đi học các lớp dạy đầu đời về đờn ca tài tử, sân khấu cải lương và thanh nhạc của cố soạn giả Thanh Nha, cố đạo diễn Nhị Hà và ca sĩ Duy Nải vào khoảng tháng 8, 9 năm 1966 tại rừng Đước, Cà Mau.
Khi trở về, ông đã vận dụng những gì tích góp được để phục vụ cho Đoàn văn công, khu Tây Nam Bộ trong nhiều năm liền. Ông cũng là hội viên Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, Hội Văn học Nghệ thuật TP Cần Thơ.
Từ đây, ông đã có nhiều năm gắn bó và cống hiến cho nền sân khấu cũng như nghệ thuật đờn ca tài tử tại tỉnh nhà.
Không chỉ đam mê ca hát, ông còn nghiên cứu thêm để sáng tác các bài vọng cổ, các bản tài tử hay các vở cải lương. Đến nay, ông có hơn 500 bài ca tài tử do chính ông sáng tác.
Từ năm 2002 đến nay, ông đã miệt mài nghiên cứu và cho ra đời 4 tập tác phẩm: Tập bài ca vọng cổ chọn lọc "Đêm Ngã Bảy", biên soạn 2 tập "Luyện ca tài tử Nam Bộ" và "Cầm Thi Giang". Đây là những tài liệu quý về loại hình âm nhạc dân tộc, cho những ai muốn nghiên cứu về loại hình này.
"Hiện tại, tôi đang nghiên cứu thêm và thu thập tài liệu để biên soạn tập tác phẩm mới mang tên "Dạy sáng tác tài tử".
Tôi hy vọng sẽ được nhiều người đón nhận vì bản thân đã biết hát rồi thì xem đây là nguồn tài liệu để tiến đến sáng tác tài tử", nghệ nhân chia sẻ.
"Tôi mong thế hệ sau yêu mến đờn ca tài tử"
"Thật sự tôi đang buồn, buồn ở đây là vì dấu vang của đờn ca tài tử dần mất đi, giới trẻ hiện nay đã bước sang một xu hướng mới với nền âm nhạc hiện đại. Tôi có tất cả 6 người con nhưng rất tiếc, không ai theo nghề cả", nghệ nhân buồn bã nói.
Để giữ gìn di sản của dân tộc, hơn ai hết chính những người nghệ sĩ, nghệ nhân ưu tú đã không quản khó khăn để tập luyện, tích góp những kinh nghiệm để truyền lại cho hậu thế. Tuy nhiên, không ít người trăn trở: Liệu rằng còn những ai yêu mến đờn ca tài tử?
"Theo tôi, hiện vẫn còn khá nhiều người yêu mến, tuy nhiên, nền âm nhạc truyền thống nói chung đã không còn thịnh hành và được mọi người ưa chuộng nữa. Có lẽ, tùy vào nhu cầu và sở thích mỗi người. Nhưng tôi khuyến khích mọi người hãy tìm hiểu nó, tốt hơn hết là ngày càng đông đảo những người yêu mến với đờn ca tài tử, xem đây như một món ăn tinh thần", nghệ nhân tâm sự.
Cũng theo nghệ nhân, bất cứ loại hình nghệ thuật truyền thống nào cũng đều có cái hay, cái đậm đà riêng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nếu trước kia đờn ca tài tử, vọng cổ, cải lương gần như là món ăn tinh thần của đông đảo khán giả thì hiện tại sức sống của loại hình này vẫn có nhưng nhỏ dần, chỉ còn tồn tại ở bộ phận khán giả mộ điệu.
