Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức Hội nghị báo cáo sơ bộ kết quả khảo cổ học di tích Núi Bân - đàn Nam Giao thời Tây Sơn.
Việc triển khai công tác khai quật khảo cổ học di tích núi Bân nhằm mục đích bổ sung các căn cứ khoa học đáng tin cậy nhằm xây dựng hồ sơ đề nghị Thủ tướng Chính phủ công nhận di tích này trở thành Di tích cấp quốc gia đặc biệt.
Sau gần một tháng triển khai, với diện tích khai quật hơn 100m2, đoàn khảo cổ học đã đạt được những kết quả quan trọng.
Ngoài việc làm phát lộ rõ ràng chính xác mặt nền và cấu trúc nguyên gốc của 3 tầng đàn tế hình tháp cụt chồng lên nhau gần như có hình tròn, đoàn còn phát hiện một đoạn móng kè phía Tây Nam ở tầng dưới cùng, có khả năng là chân móng của một tầng đàn tế hình vuông.
Nếu giả thiết này chính xác thì đàn tế Giao thời Tây Sơn là một đàn tế trời được quy hoạch, xây đắp khá bài bản (dù lợi dụng một ngọn núi tự nhiên sẵn có), có cấu trúc gần tương tự đàn Viên Khâu ở Thiên Đàn Bắc Kinh (đàn tế trời của hai triều Minh, Thanh ở Trung Quốc) với 1 tầng đàn vuông ở dưới và 3 tầng đàn tròn bên trên.
Tại hội nghị, các chuyên gia đã đóng góp nhiều ý kiến bổ ích và đều nhất trí đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế tiếp tục cấp kinh phí và tạo điều kiện để mở rộng công tác khai quật khảo cổ học nhằm xác định chính xác cấu trúc, quy mô của đàn tế Giao thời Tây Sơn.
Núi Bân, còn có các tên gọi khác là Hòn Thiên (Thiêng), núi Ba Tầng, núi Ba Vành... cao 43m, nằm ở phía Nam núi Ngự Bình.
Cuối năm 1788, Bắc Bình vương Nguyễn Huệ đã tổ chức lễ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung tại đây, sau đó kéo quân ra Bắc đánh tan đội quan xâm lược gồm hàng vạn tên của triều Mãn Thanh do Tôn Sĩ Nghị cầm đầu.
Trong suốt gần 100 năm qua, di tích núi Bân đã được các chính quyền các chế độ khác nhau xếp hạng và đưa vào diện cần bảo vệ.
Năm 1988, di tích núi Bân được công nhận là Di tích cấp quốc gia và đến năm 2008 đã có một dự án chỉnh trang, tôn tạo di tích này cùng với việc xây dựng quảng trường và tượng đài của Hoàng đế Quang Trung với tổng diện tích hơn 25.000m2 ngay bên cạnh đó.
