Lên thành phố vì điều kiện “dễ thở”
Mô hình thành phố trực thuộc TPHCM cho phép tồn tại đồng thời đơn vị hành chính phường và xã, trong khi để lên quận thì phải có 100% đơn vị là phường. Đây là lý do chính khiến 5 huyện Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè, Cần Giờ đều chọn mô hình thành phố trực thuộc TPHCM chứ không chọn mô hình quận.
Theo ông Trần Văn Nam - Bí thư huyện uỷ Bình Chánh, huyện có diện tích lớn thứ 3 của TPHCM, song tốc độ đô thị hóa không đều, có xã phát triển nhà cửa rất nhanh nhưng một số xã vẫn thuần nông. Do đó, huyện Bình Chánh muốn lên thành phố bởi mô hình này vừa có phường, vừa có xã, còn quận thì toàn bộ đơn vị hành chính phải là phường.
Hiện huyện Bình Chánh được định hướng trở thành trung tâm đô thị công nghiệp của phía Tây khu vực TPHCM với đầy đủ đặc tính của một đô thị công nghiệp hiện đại.
Trong khi đó, với diện tích đất nông nghiệp rất lớn, lãnh đạo huyện Củ Chi cho biết khi chuyển lên thành phố, địa phương sẽ huy động nguồn lực bên ngoài để phát triển theo hướng đô thị thông minh, sinh thái, phát triển công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao.
Tương tự, Cần Giờ - huyện có diện tích lớn nhất thành phố (705 km2) đang được định hướng sẽ trở thành thành phố xanh, du lịch sinh thái thân thiện môi trường, định hướng trở thành khu đô thị biển, du lịch sinh thái nghỉ ngơi và giải trí.
Huyện Nhà Bè sẽ trở thành thành phố thông minh, công nghệ tiên tiến. Huyện Hóc Môn phát triển thành vành đai xanh của thành phố, có không gian văn hóa đặc trưng, nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp xanh, nông nghiệp sinh thái,…
Tập trung xây dựng các huyện thành đô thị
TS Võ Kim Cương - nguyên Phó kiến trúc sư trưởng TPHCM, cho biết sự khác biệt giữa huyện và quận hay thành phố nằm ở chỗ mức độ đô thị hóa. Khi chuyển từ huyện lên quận hay thành phố thì phải đáp ứng được các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội
Ông Cương nhìn nhận, hiện nay có nhiều địa phương mang tiếng là huyện nhưng đô thị hóa nhanh. Cùng với phân cấp quản lý của chính quyền nông thôn dẫn đến bất cập trong quản lý, không đáp ứng được yêu cầu phát triển. Do đó, việc đưa các huyện đủ điều kiện lên quận hoặc thành phố là cần thiết để có bộ máy quản lý phù hợp với thực trạng đô thị.
Tuy vậy, theo TS Võ Kim Cương, dù lên quận hay lên thành phố thì điều mà người dân quan tâm nhất là đời sống của họ sẽ thay đổi ra sao, được hưởng lợi gì từ sự đổi thay đó hay chỉ thêm phiền phức khi chuyển đổi giấy tờ...
“Thành phố hay quận không quan trọng, mà lên để làm gì và đem đến lợi ích gì cho người dân địa phương mới là vấn đề" - ông nói. Cũng theo ông Cương, lên thành phố là mong muốn ban đầu của các huyện, nhưng chính quyền TPHCM cần tính toán dựa trên định hướng toàn thành phố.
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan cho rằng, các huyện đều đi lên theo thế mạnh của huyện, cần xác định rõ định hướng từng địa phương. Việc xây dựng các huyện thành quận hoặc thành phố là để phát triển huyện thành đô thị vệ tinh hiện đại, sinh thái, đô thị xanh, đô thị số chứ không phải đô thị theo kiểu phát triển tự phát.
Lãnh đạo UBND TPHCM đã yêu cầu 5 huyện ngoại thành khoan bàn chuyện lên quận hay thành phố vì sẽ dẫn đến hệ lụy về giá đất, tâm lý người dân khi phải thay đổi giấy tờ.
Trước mắt, tập trung xây dựng các huyện thành đô thị, khi đạt tiêu chí đô thị loại 1, 2, 3 hoặc quận, thành phố, thì TPHCM báo cáo để Quốc hội quyết định. "Huyện lo làm quy hoạch, đầu tư một số trục đường lớn tốt, chuẩn bị nguồn lực, lo cho đời sống nhân dân về văn hoá, giáo dục thì tự nhiên sẽ phát triển lên" - ông Hoan nói.
