Hồ đang “kiệt sức”
Theo Công ty Khai thác công trình thủy lợi tỉnh Ninh Thuận, những ngày qua, trên địa bàn tỉnh đã có mưa tại nhiều nơi nhưng do lượng mưa ít, nên mực nước tại các hồ tiếp tục giảm dần.
Hiện tại, tổng dung tích thiết kế của 21 hồ chứa nước của tỉnh Ninh Thuận là 194,49 triệu m3. Nhưng, thời điểm hiện nay chỉ còn 82,20 triệu m3, giảm 27,12 triệu m3 so với thời điểm đỉnh hạn vào đầu tháng 5. Số hồ chứa nước cạn đáy (hoặc ở mực nước chết) đã tăng lên 17 hồ.
Hồi tháng 8.2018, do nguồn nước tưới bị thiếu hụt đã làm cho nhiều diện tích cây hoa màu của bà con tại xã Phước Hòa, huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận bị chết khô, gây thiệt hại nặng nề.
Trước tình hình hạn hán ngày càng diễn ra gây gắt, tỉnh Ninh Thuận đã yêu cầu các địa phương điều chỉnh và cắt giảm diện tích gieo trồng lúa, đẩy mạnh việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng và xây dựng phương án điều tiết nước phù hợp với tình hình khô hạn.
Mới đây, vào tháng 9.2018, UBND tỉnh Ninh Thuận đã có văn bản thông báo dừng tổ chức Lễ hội Nho và Vang. Theo đó, UBND tỉnh đã nêu lý do lễ hội không thể tổ chức được là, vì hiện nay và trong thời gian tới, tỉnh tập trung công tác ứng phó với tình hình hạn hán trên địa bàn và sẽ tổ chức vào năm 2019 khi có điều kiện thuận lợi.
Lãnh đạo UBND tỉnh này cũng nhìn nhận, theo dự báo trong những tháng tới, lượng mưa trên địa bàn tỉnh không nhiều, mực nước ở các hồ thủy lợi tiếp tục ở mức thấp, khả năng xảy ra hạn hán trên diện rộng.
Cần thiết công trình thủy lợi
Cách đây 8 năm, lễ khởi công công trình hệ thống thủy lợi Tân Mỹ với tổng kinh phí 3.802 tỉ đồng (sau tăng lên 5.239 tỉ đồng) từ nguồn trái phiếu Chính phủ, do Ban quản lý đầu tư-xây dựng thủy lợi 7 (Bộ NN-PTNT) làm chủ đầu tư.
Công trình bao gồm cụm đầu mối hồ chứa nước Sông Cái tại huyện Bác Ái, cụm đập dâng Tân Mỹ (cách hồ Sông Cái 13km về phía hạ lưu) và hệ thống kênh mương tưới. Trong đó, hồ Sông Cái được xem là công trình thủy lợi lớn nhất tỉnh Ninh Thuận với tổng dung tích 219 triệu m3 (hơn tổng dung tích thiết kế của 21 hồ chứa nước toàn tỉnh), cung cấp nước tưới cho 4.380ha đất sản xuất canh tác, tiếp nước cho hệ thống thủy nông Nha Trinh - Lâm Cấm để tưới cho 12.800ha, cấp nước nuôi trồng thủy sản 1.632ha, giảm nhẹ lũ ở hạ lưu.
Theo dự kiến, hồ Sông Cái sẽ chặn dòng tích nước vào năm 2013, sử dụng vào năm 2015. Thế nhưng sau khi hoàn thành việc đền bù, giải phóng mặt bằng, di dân, tái định cư thì công trình ngừng thi công vì thiếu vốn. Đến tháng 3.2018, công trình được tái khởi động.
Riêng, đập dâng Tân Mỹ, huyện Ninh Sơn đến nay đã tiếp nước cho khu vực tưới của hồ Cho Mo, khắc phục tình trạng khô hạn cho 1.200ha đất sản xuất. Dự kiến, đập dâng này còn tiếp cấp nước tưới cho 5.600ha hạ lưu của các hồ chứa Bà Râu, Sông Trâu thuộc huyện Thuận Bắc, hồ Ông Kinh thuộc huyện Ninh Hải.
Theo ông Trần Quốc Nam - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, hai công trình là hồ Sông Cái và phần còn lại của hệ thống kênh tưới đập dâng Tân Mỹ hiện đang được đơn vị ráo riết thi công.
Sau khi hai công trình này hoàn thành sẽ hòa cùng với hồ chứa nước Sông Than (dung tích 85 triệu m3) khắc phục tình trạng khô hạn thường xuyên hằng năm cho tỉnh Ninh Thuận.
