Bộ Tài chính vừa có thông tin về tình hình công tác quản lí tài chính và cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước.
Cụ thể, trong 5 tháng đầu năm 2023, không phát sinh doanh nghiệp cổ phần hóa. Lũy kế 5 tháng đầu năm 2023 ghi nhận các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp nhà nước thoái vốn tại 5 doanh nghiệp với giá trị là 43,9 tỉ đồng thu về 179,2 tỉ đồng.
Theo Bộ Tài chính đánh giá, tiến độ triển khai cổ phần hoá, thoái vốn chậm, trong đó bao gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.
Thời gian qua, bất ổn lớn của thị trường tài chính trong nước và quốc tế, dịch bệnh đã tác động lớn đến quá trình cổ phần hoá. Mặt khác, các doanh nghiệp thực hiện cổ phần hoá giai đoạn này chủ yếu là đơn vị lớn, phạm vi hoạt động rộng, đa ngành, đa lĩnh vực, nhiều tài sản chuyên ngành nên rất khó xác định giá trị.
Chưa kể, một số đơn vị vi phạm quy định về quản lí vốn, tài sản đang thực hiện thanh tra, kiểm tra, điều tra; các doanh nghiệp nhỏ và vừa là các đơn vị cung ứng, sản phẩm dịch vụ công ích, hoạt động gắn liền với các hoạt động của địa phương.
Bên cạnh đó, nhận thức và tổ chức thực hiện của một số cơ quan đại diện chủ sở hữu và người đứng đầu doanh nghiệp còn chưa cao, chưa quyết liệt trong tổ chức triển khai, thực hiện, thậm chí còn tư tưởng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm.
Việc rà soát, lập kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp giai đoạn 2021 - 2025 chưa được các cơ quan, đơn vị quan tâm đúng mức. Nhiều doanh nghiệp chưa hoàn thiện đầy đủ thủ tục pháp lí sắp xếp lại, xử lí các cơ sở nhà, đất theo pháp luật về quản lí, sử dụng tài sản công trước khi cổ phần hoá, thoái vốn; còn nhiều vướng mắc, tồn tại về tài chính chưa được xử lí dứt điểm.
Trao đổi với PV Báo Lao Động, Thứ trưởng Bộ Tài chính - Nguyễn Đức Chi cho biết, cơ quan chức năng luôn mong muốn đẩy mạnh công tác cổ phần hoá, thoái vốn bởi liên quan đến hoạt động thu ngân sách nhà nước.
"Bộ Tài chính cũng rất muốn làm nhanh công tác này. Trong dự toán các khoản thu ngân sách nhà nước, khoản thu từ cổ phần hoá, thoái vốn cũng đáng kể. Khi không làm được thì chúng ta sẽ không đạt được dự toán thu ngân sách trên tổng thể.
Bộ Tài chính cũng rất mong làm được, làm nhiều, làm theo quy định của pháp luật, công khai, minh bạch, hiệu quả, đảm bảo lợi ích nhà nước, nhà đầu tư, doanh nghiệp. Phía Bộ Tài chính với trách nhiệm đưa ra khuôn khổ pháp lí, xử lí vướng mắc đã làm hết sức mình nhưng cũng còn có nhiều nguyên nhân khác" - ông Nguyễn Đức Chi nói.
Trong khi đó, theo các chuyên gia kinh tế, một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay của công tác cổ phần hoá đến từ nút thắt đất đai.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Quốc hội - cho biết, công tác xử lí về đất đai gặp nhiều vướng mắc, nhất là trong việc xác định thẩm quyền lập, phê duyệt phương án sử dụng đất/phương án sắp xếp lại, xử lí nhà, đất, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp có số lượng nhà đất lớn, nằm trên địa bàn nhiều địa phương, lịch sử pháp lí đất đai phức tạp.
Theo Bộ Tài chính, để thúc đẩy quá trình cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, cơ quan này đang rà soát, xây dựng báo cáo để trình cấp có thẩm quyền về việc sửa đổi hàng loạt các nghị định.
Trong đó Bộ Tài chính tập trung vào việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách về cổ phần hoá, thoái vốn như: Tách quá trình sắp xếp, xử lí nhà đất ra khỏi quá trình cổ phần hoá; việc tính giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hoá, xác định giá trị doanh nghiệp; Quy định phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hoá...
