Việt Nam nằm trong số 10 nước có tốc độ già hóa nhanh nhất trên thế giới
Theo TS.BS Nguyễn Trung Anh, Giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Phó Chủ tich Hội Lão khoa Việt Nam, từ năm 2007, Việt Nam đã bước vào thời kỳ cơ cấu “dân số vàng”. Với cơ cấu dân số này, là cơ hội “vàng” để nước ta có được lực lượng lao động trẻ dồi dào trong giai đoạn tăng trưởng kinh tế 2010-2020. Tuy nhiên, sau giai đoạn dân số “vàng” sẽ bước sang giai đoạn dân số “già”. Việt Nam nằm trong số 10 nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất trên thế giới.
Tại Việt Nam, người cao tuổi gia tăng cả về số người và tỉ lệ trong dân số. Trong giai đoạn 2009- 2019, người cao tuổi gia tăng từ 7,45 triệu lên 11,41 triệu. Sẽ chỉ mất không tới 20 năm, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên tăng từ 7% lên 14%.
Già hóa dân số khiến cho người cao tuổi phải đối mặt với nhiều bệnh tật mạn tính, có nguy cơ tàn phế, đòi hỏi các biện pháp trợ giúp thích hợp. Chi phí y tế cho người già cao gấp 7-10 lần người trẻ vì người người cao tuổi sử dụng đến 50% tổng lượng thuốc.
Theo một nghiên cứu của Bệnh viện Lão khoa Trung ương với 610 người trên 80 tuổi tại Sóc Sơn, Hà Nội cho thấy, có tới 33,61% người góa bụa; 8,2% người sống một mình; 27,97% người cần trợ giúp trong các hoạt động cơ bản (ADL) như vệ sinh cá nhân, mặc quần áo, đi vệ sinh, di chuyển, đại tiểu tiện không tự chủ, ăn uống; 90% cần trợ giúp trong các hoạt động có sử dụng công cụ, dụng cụ (IADL) như sử dụng điện thoại, mua bán, nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ quần áo, sử dụng phương tiện giao thông.
Thách thức của số người cao tuổi bùng nổ là việc phát triển đào tạo bác sĩ lão khoa chưa kịp thời. Nhân lực chăm sóc người cao tuổi chủ yếu dựa vào người nhà. Các điều dưỡng, bác sĩ chuyên khoa lão khoa còn mỏng, thiếu kiến thức về lão khoa.
Việc thực thi chính sách còn nhiều khó khăn
TS.BS Nguyễn Trung Anh, cho biết hiện nay Chính phủ quan tâm đến công tác chăm sóc sức khỏe cho người già bằng ban hành nhiều văn bản pháp luật như Luật người cao tuổi, có Ủy ban quốc gia về người cao tuổi, Chương trình hành động quốc gia về người cao tuổi và nhiều chính sách khác. Tuy nhiên, việc thực thi các chính sách này còn gặp nhiều khó khăn: thiếu các văn bản hướng dẫn, thiếu nguồn lực về kinh tế, con người…
GS.TS Phạm Thắng, Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam cho rằng, để chăm sóc người già trong cuộc sống hiện nay cần phải có các nghiên cứu đánh giá nhu cầu chăm sóc người cao tuổi, phải đẩy mạnh phát triển hệ thống và mạng lưới lão khoa.
Ngành y tế cũng cần xây dựng giá dịch vụ y tế cho người cao tuổi theo hướng “tính đúng, tính đủ”, triển khai “bảo hiểm người già” hoặc “bảo hiểm chăm sóc dài hạn”. Bên cạnh đó, cần có các chính sách ưu đãi để khuyến khích các doanh nghiệp tham gia chăm sóc người cao tuổi.
Việc phát triển hệ thống chăm sóc dài ngày cũng cần chú trọng xây dựng hệ thống nhà dưỡng lão, đặc biệt là nhà dưỡng lão có chăm sóc y tế (bệnh nhân Alzheimer); có khu chung cư dành cho người già. Từng bước phát triển các Trung tâm ban ngày (cung cấp các dịch vụ xã hội cho người cao tuổi).
Cùng với sự phát triển kinh tế xã hội, nhận thức trong mỗi gia đình về việc cần phải có sự chăm sóc, hỗ trợ người cao tuổi đã thay đổi giúp xã hội quan tâm đến người cao tuổi nhiều hơn. Thời gian qua ngành y tế đã có nhiều sự đầu tư cho chuyên ngành lão khoa tại các trường đại học và hệ thống bệnh viện.
Trong 2 ngày, 12-13.11, Hội Lão khoa Việt Nam và Bệnh viện Lão khoa Trung ương tổ chức Hội nghị Lão khoa Quốc gia lần thứ hai với sự tham gia của nhiều chuyên gia trong và ngoài nước. Hội nghị là cơ hội cho các bệnh viện học tập kinh nghiệm quý báu trong lĩnh vực nghiên cứu lão khoa cũng như xây dựng chính sách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi từ các nhà khoa học nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.
