Không có cơ sở pháp lý
Phân tích ở khía cạnh pháp lý, Ths Nguyễn Văn Đỉnh - chuyên gia pháp lý đầu tư bất động sản - tỏ ra băn khoăn với đề xuất đánh thuế bất động sản thứ hai của TP.Hồ Chí Minh.
Theo ông Đỉnh, tại Điều 47 Hiến pháp năm 2013 (thuộc Chương II quy định về Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân) nêu "Mọi người có nghĩa vụ nộp thuế theo luật định", lưu ý là "theo luật định" chứ không phải "theo quy định".
"Điều đó có nghĩa rằng, nếu tôi là công dân Việt Nam hoặc người nước ngoài làm ăn, sinh sống, có thu nhập tại Việt Nam, tôi chỉ có nghĩa vụ nộp các khoản thuế đã được quy định trong luật. Theo phương thức loại trừ, tôi không phải nộp các khoản thuế không quy định trong luật, kể cả nếu nó nằm trong Nghị quyết ban hành các chính sách đặc thù cho một địa phương. Điều này theo tôi là hoàn toàn hợp lý, nhằm bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của công dân" - ông Nguyễn Văn Đỉnh cho hay.
Chuyên gia này cũng cho rằng, chính sách thuế phải có sự bình đẳng, đồng bộ. Giả dụ nếu một người sở hữu 10 căn nhà ở quận 1 TP.Hồ Chí Minh phải chịu thuế hằng năm, trong khi một người khác cũng sở hữu 10 căn nhà ở Hà Nội không phải chịu thuế thì sự công bằng nằm ở đâu?
Từ đó, câu chuyện đánh thuế bất động sản thứ hai cần được xem xét lại kỹ lưỡng, để đảm bảo chặt chẽ, thống nhất áp dụng, tránh gây bất bình đẳng, thiếu công bằng giữa mọi người, giữa các địa phương.
Khiến thị trường tiếp tục "ngủ đông"
Liên quan đến vấn đề này, ông Võ Hồng Thắng - Phó Giám đốc R&D DKRA Group - cho rằng, khi thị trường bất động sản đang gặp khó khăn, trầm lắng như hiện nay, nếu thí điểm đóng thuế bất động sản thứ hai có thể làm cho thị trường TP.Hồ Chí Minh “ngủ đông” và kéo dài thời gian phục hồi.
“Việc thu thuế bất động sản thứ hai trở đi là bài toán phức tạp cần có tính toán cụ thể để tránh bất công bằng xã hội. Tôi cho rằng, điểm mấu chốt ở đây là vấn đề về cơ sở dữ liệu quốc gia về quản lý đất đai bao gồm người sở hữu và định giá bất động sản (bao gồm đất và tài sản gắn liền trên đất, từ đó mới xác định những người sở hữu bất động sản thứ hai và thuế người sở hữu phải đóng.
Bên cạnh đó, cần tính toán mức thuế cho phù hợp nhằm hạn chế đầu cơ, để bất động sản không bị bỏ hoang, đưa vào khai thác, nhưng không quá cao để tránh bóp nghẹt thị trường. Bởi thị trường bất động sản cũng là một thị trường hàng hóa, nếu can thiệp quá thô bạo sẽ tác động đến hàng chục ngành nghề khác” - ông Võ Hồng Thắng chia sẻ quan điểm.
Trong khi đó, ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Bất động sản Việt Nam - cũng đưa quan điểm, các chính sách thuế, phí khi đưa vào thực tiễn không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường bất động sản mà còn tác động đến rất nhiều thị trường khác.
Riêng với bất động sản, đánh thuế nhà thứ hai làm ảnh hưởng tới thị trường nhà cho thuê. "Người ta có 1 - 2 cái nhà cho thuê, nếu đánh thuế cao lên thì không cho thuê nữa, bán rẻ bán tháo. Hệ quả là chúng ta mất thuế cho thuê nhà" - ông Hà nói và lưu ý thêm rằng, hiện ở các nước tư bản phát triển, thị trường nhà cho thuê chiếm tới 70% và ở Việt Nam phân khúc này vẫn còn rất nhiều tiềm năng.
Giới phân tích trong thời gian qua cũng có nhận định rằng, đề xuất đánh thuế bất động sản thứ hai cần cân nhắc lại về đặc điểm, điều kiện thị trường hiện nay. Đặc biệt, chính sách này có thể tác động lớn đến tâm lý nhà đầu tư và đang vấp phải nhiều phản ứng. Hơn nữa, trong bối cảnh chưa có hệ thống cơ sở dữ liệu nhà đất trên phạm vi cả nước một cách chính xác, đồng bộ, đề xuất thí điểm đánh thuế bất động sản thứ hai sẽ dẫn đến sự thiếu công bằng và không giải quyết được tận gốc vấn đề quản lý thuế với thị trường này.
