Đánh giá về chương trình nhà ở xã hội, nhiều doanh nghiệp bất động sản cho rằng kết quả phát triển NOXH hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế do có nhiều rào cản đối với doanh nghiệp phát triển phân khúc này.
Ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT công ty địa ốc Hoàng Quân nhận định, hiện nay đang thiếu quỹ đất dành cho NOXH. Sự thiếu hụt quỹ đất có thể đến từ công tác quy hoạch, khi địa phương chưa chủ động định rõ quỹ đất dành riêng cho việc xây dựng NOXH. Trong khi đó, chủ đầu tư làm NOXH không được hưởng cơ chế riêng nào trong giai đoạn tạo lập quỹ đất. Với quy định 20% diện tích đất trong các dự án nhà ở phải dành cho NOXH, nhiều doanh nghiệp cũng gần như bỏ qua, chưa phát triển đất này trong các giai đoạn đầu của dự án.
Bên cạnh đó, thủ tục hành chính liên quan đến quá trình thiết lập dự án và xây dựng nhà ở cũng vô cùng phức tạp và tốn nhiều thời gian của chủ đầu tư. Đơn cử như trường hợp Hoàng Quân có một dự án đăng ký đầu tư từ năm 2014, nhưng đến tuần trước mới được Sở Xây dựng trình UBND thành phố để công nhận chủ đầu tư, ông Tuấn bức xúc.
Ngoài ra, câu chuyện lợi nhuận NOXH lại bị khống chế ở mức 10%, tiềm ẩn nhiều rủi ro do không được quyết định về giá bán, khiến cho các chủ đầu tư không muốn tham gia vào thị trường vốn kém hấp dẫn về thương mại này. Giám đốc một công ty BĐS cho biết, NOXH thường được bán với giá 12-13 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, để không xuất hiện các khu ổ chuột trên cao, doanh nghiệp phải bỏ vốn nhiều, xây theo chuẩn nhà ở thương mại, bán như vậy làm sao có lời? Đây thật sự là vấn đề đau đầu của nhiều chủ đầu tư.
Về phương diện người mua nhà thì hiện đã có các chính sách hỗ trợ ưu đãi đối với chủ đầu tư và người mua nhà, nhưng theo đánh giá thì vẫn chưa đủ sức bật. Các gói ưu đãi về tín dụng vẫn là chủ yếu, có tính quyết định thì lại không được duy trì một cách thường xuyên và có định hướng rõ ràng, chủ đầu tư khó xây dựng được một kế hoạch phát triển dự án dài hơi, trong khi người mua nhà thì thấp thỏm.
Theo quan điểm của Hiệp hội bất động sản TPHCM (HoREA), việc triển khai thực hiện chính sách NOXH đang bị ách tắc do chưa bố trí được nguồn vốn từ ngân sách do đang có những ý kiến khác nhau giữa các bộ, ngành. HoREA nhận thấy nguồn vốn phục vụ kế hoạch thực hiện chính sách NOXH giai đoạn 2016-2020 phụ thuộc vào khả năng chi ngân sách nhà nước hàng năm. Hiệp hội cũng kiến nghị NHNN đề nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định về lãi suất cho vay ưu đãi NOXH là 4,8%/năm (0,4%/ tháng); lãi suất nợ quá hạn được tính bằng 130% lãi suất khi cho vay; áp dụng từ ngày 06-06-2016 đến hết ngày 3112-2016 tại các ngân hàng Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV tương tự như chính sách về lãi suất cho vay ưu đãi NOXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội để thực hiện thống nhất. Về lâu dài, HoREA cho rằng, lãi suất ưu đãi vay mua nhà ở xã hội nên được áp dụng từ 3-3,5%/năm để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người có thu nhập thấp ở đô thị.
