Mất cân đối
Trong một phát biểu mới đây, TS Sử Ngọc Khương - Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam - đánh giá thị trường bất động sản hiện đang gặp hạn chế về nguồn cung, giá trị đang còn cao, thị trường thứ cấp lại không nhiều.
Đối với các thành phố lớn như: TP.Hồ Chí Minh và Hà Nội, nhu cầu nhà ở trung cấp rất lớn nhưng hiện vẫn chưa thể đáp ứng được do quỹ đất và vấn đề pháp lý.
Do đó, nếu có những dự án mới ở các vùng ven, giá cả hợp lý, dòng tiền sẽ tập trung mạnh vào phân khúc này. Tuy nhiên, sẽ rất khó để giải quyết vấn đề trong khoảng thời gian từ đây đến cuối năm 2022.
Thực tế, trên địa bàn Hà Nội, sự gia tăng nhanh chóng của nhà ở thương mại và nhà ở riêng lẻ giá cao trong khi số lượng NƠXH, nhà ở giá bình dân hạn chế đang khiến tình trạng mất cân bằng giữa các loại hình nhà ở ngày càng nghiêm trọng.
Cụ thể, NƠXH được Hà Nội đặt mục tiêu phát triển 6,22 triệu m2, song chỉ thực hiện được 1,25 triệu m2. Đối với nhà tái định cư, Hà Nội thực hiện được 371.000m2 so với mục tiêu 1,2 triệu m2.
Đại diện lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, nguyên nhân của sự phát triển “lệch pha” do chính sách phát triển NƠXH còn bất cập, thiếu đồng bộ. Đơn cử như nguồn vốn ưu đãi gần như chưa được bố trí, trong khi nếu vay thương mại, chi phí xây dựng sẽ rất lớn. So với giai đoạn trước năm 2016, số dự án NƠXH giảm rất nhiều. Một số dự án đã hoàn thành có vị trí xa trung tâm.
Trong báo cáo mới đây của CBRE Việt Nam cũng cho thấy nguồn cung nhà đất, căn hộ trên địa bàn Thủ đô Hà Nội tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2022, tuy nhiên chủ yếu nằm trong phân khúc cao cấp, hạng sang. Đáng chú ý là trong quý II/2022, giá nhà tại Hà Nội đã tăng 27% so với cùng kỳ năm trước.
Theo ông Võ Huỳnh Tuấn Kiệt - Giám đốc bộ phận tiếp thị dự án nhà ở của CBRE Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm 2022, tại thị trường Hà Nội, phân khúc căn hộ giá thấp, bình dân gần như không còn.
Điều này giống thị trường TPHCM giai đoạn 2019-2020 khi hầu hết căn hộ chào bán trên thị trường đều tập trung vào phân khúc cao cấp, hạng sang.
Tìm biện pháp để cân bằng?
Để từng bước cân đối quỹ phát triển nhà ở, tạo điều kiện cho tất cả đối tượng được cải thiện nơi ở, tại dự thảo Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2030, định hướng đến năm 2045, Hà Nội đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, diện tích sàn nhà ở bình quân đạt 29,5m2/người.
Cụ thể, trong 3 năm tới, Hà Nội đặt mục tiêu phát triển mới khoảng 1,25 triệu m2 sàn NƠXH, xấp xỉ 0,57 triệu m2 nhà ở tái định cư và 19,69 triệu m2 nhà ở thương mại.
Đến năm 2030, Hà Nội dự kiến nâng diện tích sàn nhà ở bình quân đạt 32m2/người, cơ bản đáp ứng nhu cầu NƠXH trên địa bàn.
Đồng thời, phấn đấu 100% khu công nghiệp, khu chế xuất có NƠXH phục vụ công nhân, người lao động, ưu tiên phát triển nhà ở theo dự án tại khu vực ngoại thành, đẩy mạnh phát triển các khu đô thị vệ tinh...
Về nguồn lực đầu tư, Thành phố dự kiến sẽ huy động nguồn vốn từ các thành phần kinh tế tham gia và có cơ chế rõ ràng, cụ thể để thu hút nguồn lực đầu tư.
Để giải quyết bài toán lệch pha cung - cầu, Bộ Xây dựng cho biết, đã phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách về tín dụng, tài chính, thuế liên quan đến nhà ở và bất động sản; khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển hàng hóa bất động sản, đặc biệt là đầu tư xây dựng NƠXH, nhà ở thương mại giá rẻ, công trình sản xuất, kinh doanh, hạ tầng kỹ thuật và xã hội tại đô thị.
Trong khi đó, ông Nguyễn Thế Điệp - Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Bất động sản Việt Nam - cho rằng, cần phát triển đa dạng các loại hình bất động sản đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bảo đảm cân đối cung - cầu của từng phân khúc, từng địa phương và trong từng giai đoạn.
“Phát triển cơ sở hạ tầng đi đôi với cải tạo chỉnh trang các đô thị lớn thành các thành phố thông minh, hiện đại gắn kết với việc phát triển các đô thị vệ tinh để lan toả sự phát triển và phân bố lại cung - cầu bất động sản. Đề xuất các giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng đầu cơ, thổi giá, làm giá để lừa đảo, trục lợi…” - ông Điệp nói.
Cũng theo vị này Nhà nước chủ động kiểm soát, điều tiết và định hướng sự phát triển ổn định thị trường bất động sản, khắc phục tình trạng thị trường ngầm, phát triển tự phát và đầu cơ bất động sản. Một vấn đề nữa theo ông Điệp cần chủ động rà soát quỹ đất phát triển nhà ở, cân đối việc cấp phép cho các dự án, ưu tiên quỹ đất cho những chủ đầu tư dự án NƠXH, nhà ở thương mại giá thấp.
