Lợi nhuận công ty mẹ giảm sâu
Trong công văn gửi Bộ Xây dựng ngày 2.10, Bộ Tài chính đề nghị kiểm tra, giám sát VICEM việc quản lý và sử dụng vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp; rà soát việc trích lập dự phòng giảm giá đầu tư tài chính theo quy định.
Theo đó, năm 2019, tổng doanh thu của công ty mẹ đạt 1.393 tỉ đồng, chỉ bằng 82% so với năm 2018. Trong đó, doanh thu từ cổ tức, lợi nhuận được chia là 971 tỉ đồng, giảm gần 28%. Lợi nhuận của công ty mẹ gần 1.200 tỉ đồng, tăng 11%, chủ yếu do hoàn nhập dự phòng đầu tư tài chính.
Về hiệu quả đầu tư tài chính dài hạn, tổng giá trị đầu tư (giá gốc) là 13.643 tỉ đồng, cổ tức và lợi nhuận được chia là 971 tỉ đồng. Đáng chú ý, tỉ suất cổ tức, lợi nhuận được chia/tổng giá trị đầu tư là 7,1% (giảm 2,7% so với năm 2018).
Tình hình công nợ của VICEM tại thời điểm ngày 31.12.2019, Công ty mẹ có số dư nợ phải thu là 2.242 tỉ đồng, trong đó: Công ty Xi măng Tam Điệp vay 700 tỉ đồng, Công ty cổ phần Xi măng Hạ Long vay 100 tỉ đồng và Sông Thao vay 288 tỉ đồng, do các công ty này có số lỗ lũy kế lớn, tình hình tài chính khó khăn nên các khoản cho vay khó có khả năng thu hồi hoặc thu hồi chậm.
Vốn chủ sở hữu và bảo toàn vốn của công ty mẹ tại thời điểm ngày 31.12.2019 là 15.224 tỉ đồng (cao hơn vốn điều lệ là 3.266 tỉ đồng) và chủ yếu được đầu tư vào các công ty con, công ty liên doanh, liên kết; ngoài hai Công ty cổ phần Xi măng Hạ Long và Sông Thao tiếp nhận về theo chủ trương của Chính phủ thì VICEM không bảo toàn được vốn tại Công ty Xi măng Tam Điệp.
Loạt công ty con của VICEM mất khả năng thanh toán
Theo Bộ Tài chính, báo cáo của VICEM thì năm 2019 các công ty con, công ty liên doanh, liên kết sản xuất xi măng của VICEM đều có lãi và có sự tăng trưởng; tuy nhiên một số đơn vị như Công ty cổ phần Xi măng Bút Sơn, Hoàng Mai, Hải Vân hoạt động sản xuất kinh doanh chưa mang lại hiệu quả.
Trong đó một số công ty có hệ số thanh toán nợ ngắn hạn thấp, gặp khó khăn trong thanh toán nợ ngắn hạn. Công ty Xi măng Tam Điệp, Công ty cổ phần Xi măng Hạ Long và Sông Thao tuy có sự cải thiện về tài chính nhưng do lỗ lũy kế lớn nên mất cân đối và mất an toàn về tài chính, mất khả năng thanh toán, hoạt động sản xuất kinh doanh phụ thuộc hoàn toàn vào vốn vay, chiếm dụng và hỗ trợ từ công ty mẹ và thuộc diện phải thực hiện giám sát tài chính đặc biệt.
Đối với Công ty Xi măng Hải Phòng có lỗ lũy kế tuy nhiên vốn chủ sở hữu có xu hướng tăng lên và tình hình tài chính khả quan hơn so với các năm trước.
Về việc chia cổ tức, dù năm 2019 sản lượng sản xuất - tiêu thụ xi măng, clinker của toàn VICEM tăng so với năm 2018, tuy nhiên cổ tức và lợi nhuận Công ty mẹ được chia chỉ bằng 72,4% với năm 2018.
Cụ thể, Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 chia cổ tức chỉ bằng 80% so với năm 2018, các công ty liên kết cũng chia cổ tức bình quân chưa bằng 50% so với năm 2018 dẫn đến doanh thu hoạt động đầu tư tài chính của Công ty mẹ giảm so với năm trước.
Trước những kết quả này, Bộ Tài chính đề nghị VICEM có biện pháp kiểm soát, thu hồi các khoản nợ cho các công ty con vay, đánh giá các khoản đầu tư để đảm bảo hiệu quả đầu tư và có phương án xử lý với các khoản không mang lại hiệu quả, trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi theo quy định.
Bộ Tài chính đề nghị VICEM phải chỉ đạo người đại diện tại công ty con, công ty liên doanh, liên kết biểu quyết tăng tỉ lệ chia cổ tức hàng năm để đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn (đặc biệt tại các công ty liên doanh nước ngoài).
Bên cạnh đó, VICEM cũng cần tăng cường giám sát với Công ty Xi măng Tam Điệp, Hạ Long và Sông Thao để các công ty này sớm khắc phục khó khăn và trả được nợ vay. Tổng công ty này cũng được yêu cầu xây dựng phương án khắc phục với các công ty con có hệ số khả năng thanh toán nợ đến hạn thấp và cơ cấu lại các nguồn vốn huy động đảm bảo giảm rủi ro về mặt tài chính.
