Ngày 22.3, tại lễ hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống lao, TS Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương - Trưởng ban điều hành Chương trình Chống lao Quốc gia - cho biết, năm 2023, WHO ước tính mỗi năm Việt Nam có thêm 172.000 người mới mắc lao và khoảng 13.000 người tử vong do lao, cao hơn số người tử vong vì tai nạn giao thông.
“Dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam vẫn còn rất nặng nề, tốc độ giảm quá chậm và kinh phí đầu tư cho công tác chống lao còn rất thấp. Vì vậy, chúng ta đang phải đối mặt nguy cơ bệnh lao bùng phát trong cộng đồng", TS Đinh Văn Lượng cho hay.
Việt Nam cũng có khoảng 9.200 ca bệnh nhân lao đa kháng thuốc mới mắc, chiếm 4,5% trong nhóm bệnh nhân lao mới và 15% trong nhóm từng điều trị mỗi năm. So với miền Bắc và miền Trung, dịch tễ lao tại miền Nam còn nặng nề hơn rất nhiều, đặc biệt tại các tỉnh khu vực Tây Nam Bộ với khoảng 400 - 500 ca lao trên 100.000 dân.
Có gần 40% bệnh nhân lao trong cộng đồng chưa được phát hiện và điều trị hoặc chưa báo cáo. Chương trình Chống lao Quốc gia cần đảm bảo nguồn tài chính bền vững, triển khai đồng bộ các can thiệp cải tiến, ưu tiên phát hiện bệnh lao bằng việc kết hợp nhiều biện pháp…
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, số liệu thống kê cho thấy số bệnh nhân lao được phát hiện và báo cáo hàng năm tại Việt Nam mới chỉ chiếm khoảng 60% số bệnh nhân lao ước tính. Bệnh lao thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói riêng và đất nước nói chung. Trong số đó, khoảng 63% bệnh nhân lao thường, 98% bệnh nhân lao kháng đa thuốc và gia đình của họ phải chi trả những khoản chi phí cao, vượt quá 20% thu nhập hàng năm của cả hộ gia đình.
Việt Nam cam kết cùng với thế giới chấm dứt bệnh lao trên toàn cầu. Đây là một mục tiêu rất tham vọng nhưng hết sức có ý nghĩa vì cứu sống hàng chục nghìn người dân Việt Nam mỗi năm, đồng thời vừa là động lực lớn với các nước đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ trong công tác phòng, chống lao những năm gần đây.
Việt Nam đặt mục tiêu năm 2035 chấm dứt bệnh lao. Để đạt được mục tiêu này, Chương trình Chống lao quốc gia đề xuất bao phủ y tế toàn dân, tăng cường vai trò hệ thống y tế cơ sở, bảo hiểm y tế và bảo trợ xã hội. Đồng thời, mở rộng áp dụng công cụ chẩn đoán mới, thuốc mới, vaccine mới, các tiếp cận hay can thiệp mới nhằm phát hiện và điều trị lao sớm để cắt đứt nguồn lây hay nguy cơ nhiễm tiến triển thành bệnh lao.
Trong năm 2023, Chương trình Chống lao Quốc gia đã phát hiện 106.086 trường hợp mắc lao các thể, tăng 2.282 bệnh nhân, tương đương tăng 2,2% so với cùng kỳ năm 2022 và tăng 27.151 (34,4%) so với cùng kỳ năm 2021 - năm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch bệnh COVID-19. Phát hiện lao kháng đa thuốc năm 2023 là 3.775 bệnh nhân, cao hơn các năm 2020, 2021, 2022 lần lượt là 7,8%, 45,8% và 9,5%.
Ngày Thế giới Phòng chống Lao được tổ chức vào ngày 24.3 hàng năm nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về những ảnh hưởng nghiêm trọng của bệnh lao tới sức khỏe con người, kinh tế và xã hội; đồng thời thúc đẩy nỗ lực chấm dứt bệnh lao trên toàn cầu. Vào ngày 24.3.1882 tại Berlin, Robert Koch đã công bố việc phát hiện ra vi khuẩn lao, mở ra con đường chẩn đoán và chữa khỏi căn bệnh này.
