Khắc phục những điểm yếu cũ
Tại hội thảo, ông Nguyễn Duy Vũ - Phó trưởng Ban Tổ chức, Tổng LĐLĐVN - báo cáo: Năm 2014, sau khi tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Chương trình phối hợp giai đoạn 2011 - 2013, Tổng LĐLĐVN và CĐ Na Uy tiếp tục triển khai chương trình giai đoạn 2015 - 2018. 24 địa phương được chọn để triển khai chương trình.
Trong 5 năm (2013 - 2017), trong số 1.452 CĐCS được thành lập tại 24 địa phương, có 816 CĐCS được thành lập ở các các doanh nghiệp (DN) có vốn tư nhân trong nước và 636 CĐCS được thành lập ở các DN có vốn FDI. 132 CĐCS được các nhóm thành lập theo phương thức mới, có sự hỗ trợ của chương trình hợp tác CĐ Na Uy. Tổng số đoàn viên CĐ được phát triển mới tại 24 địa phương là 252.579 đoàn viên, trong đó 29.186 đoàn viên CĐ theo chương trình hợp tác với Na Uy.
“Đa số các nhóm thực hiện phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS theo phương thức mới với các bước sau: CĐ cấp trên cử cán bộ điều tra, khảo sát, thu nhận thông tin về DN, NLĐ của đơn vị; Tiếp xúc với NLĐ để tuyên truyền, vận động NLĐ tự nguyện viết đơn gia nhập tổ chức CĐ; Hướng dẫn, hỗ trợ NLĐ tổ chức Ban vận động thành lập CĐCS, thông báo để người sử dụng lao động tạo điều kiện cho CĐ vận động NLĐ; Xác định danh sách NLĐ có nguyện vọng gia nhập tổ chức CĐ, hỗ trợ tổ chức hội nghị thành lập CĐCS và lập hồ sơ đề nghị công nhận đoàn viên, CĐCS, Ban chấp hành CĐCS; Thông báo về việc thành lập CĐCS đối với người sử dụng lao động; Hướng dẫn hỗ trợ CĐCS hoạt động và tổ chức Đại hội CĐ lần thứ nhất” - ông Vũ cho biết.
Ông Nguyễn Hồng Quang - Phó Chủ tịch CĐ Khu kinh tế (KKT) Hải Phòng - cho biết: KKT Hải Phòng hiện có 11 KCN đang hoạt động với số lao động trên 95.000 người. Hiện tại, CĐ KKT đã quản lý 170 CĐCS (phần lớn là DN FDI) với gần 77.000 đoàn viên CĐ. Cho đến nay, CĐ KKT Hải Phòng là đơn vị có số lượng đoàn viên CĐ lớn nhất Hải Phòng và đây cũng là đơn vị duy nhất áp dụng 100% cách thức vận động, thành lập CĐCS từ dưới lên. Nếu như trước đây với việc vận động thành lập CĐCS theo cách cũ, mỗi năm đơn vị chỉ thành lập mới được 5 - 6 CĐCS với khoảng 5.000 đoàn viên thì nay với việc áp dụng cách mới, mỗi năm CĐ KKT Hải Phòng vận động thành lập từ 15 - 20 CĐCS với 12 - 15 nghìn đoàn viên CĐ/năm. “Việc thành lập CĐCS từ dưới lên đã khắc phục tình trạng người sử dụng lao động can thiệp vào công tác cán bộ CĐ và NLĐ bầu được thủ lĩnh thực sự của mình” - ông Quang nói.
Xu hướng trong thời gian tới
Tuy nhiên theo ông Lê Khắc Á - Ban Tổ chức Tổng LĐLĐVN, khó khăn trong việc thành lập CĐ theo phương thức từ dưới lên là quy trình thành lập có độ phức tạp, tốn nhiều thời gian, kinh phí. CĐ cấp trên không chủ động trong các hoạt động. Không những thế, công tác tuyên truyền vận động NLĐ tự nguyện thành lập Ban vận động và tham gia CĐ cũng khó khăn vì NLĐ tham gia ban vận động sợ bị “phân biệt đối xử”; NLĐ lại ở trọ phân tán, người phải tăng ca nên mất nhiều thời gian, trong khi người vận động cũng phải làm thêm giờ nên thời gian dành cho tuyên truyền vận động ngoài DN cũng hạn chế. Một số trường hợp, chủ DN cố tình ngăn cản việc thành lập CĐ, gây áp lực đe dọa cắt phúc lợi nếu NLĐ tham gia CĐ. Những DN người nước ngoài lại càng khó tiếp cận do rào cản ngôn ngữ. Sau khi thành lập CĐCS xong, chủ DN gây khó khăn cho hoạt động CĐ.
Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN Trần Văn Lý cho rằng: Mục tiêu của hội thảo là đánh giá phương thức thành lập CĐ từ dưới lên nằm trong chương trình hợp tác giữa Tổng LĐLĐVN với CĐ Na Uy. CĐ Na Uy cũng hỗ trợ CĐ Việt Nam bằng cách tập huấn cho cán bộ CĐ, hỗ trợ kinh phí để triển khai việc vận động, hướng dẫn NLĐ thành lập tổ chức CĐ. Theo ông Trần Văn Lý, phát triển việc thành lập CĐ theo phương thức mới có nhiều ưu điểm, NLĐ thấy tự cần CĐ và tự bầu thủ lĩnh CĐ; Hiện tổ chức CĐ vẫn thực hiện song hành hai phương pháp thành lập CĐ: Phương thức truyền thống là CĐ cấp trên làm việc trực tiếp với DN, yêu cầu thành lập CĐ theo quy định pháp luật; Phương thức hai là thành lập CĐ từ dưới lên.
“Phương thức mới có ưu điểm là được NLĐ tin tưởng bầu ra đại diện của họ; Tiếng nói cũng như kỹ năng, năng lực của cán bộ CĐ tốt hơn và dám tranh đấu, thương lượng để bảo vệ NLĐ. Xu hướng chủ đạo thời gian tới vẫn là thành lập CĐ theo phương thức mới, nhất là khu vực DN ngoài nhà nước, những DN nhỏ và vừa” - ông Trần Văn Lý nói.
