Khám phá ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết của 3 miền

Bích Nhung |

Mâm ngũ quả thường được bày biện trong ngày Tết Nguyên đán của người Việt. Mâm ngũ quả thường được trưng, bày trên bàn thờ tổ tiên hoặc trên bàn tiếp khách, những loại trái cây này thường để thể hiện ước nguyện của gia chủ thông qua tên gọi và màu sắc cũng như cách sắp xếp.

Mỗi miền, mâm ngũ quả lại được trang trí khác nhau với nhiều ý nghĩa thú vị.

Mâm ngũ quả miền Bắc

Đối với người dân miền Bắc, một mâm ngũ quả đẹp, đúng chuẩn phải đầy đủ các loại trái cây thường có là chuối xanh, bưởi, phật thủ, sung, hồng, quất cảnh, ớt, dứa… với màu sắc rực rỡ nhưng phải hài hòa, đảm bảo đúng theo ngũ hành ''kim-trắng, mộc-xanh, thủy-đen, hỏa-đỏ, thổ-vàng''.

Chuối trong mâm ngũ quả được bày theo nải phải là chuối xanh, tượng trưng cho sự quần tụ, sum vầy, đầm ấm. Bưởi có màu vàng tượng trưng cho sự giàu sang, may mắn. Cũng có một số gia đình thay bằng quả phật thủ.

Quả quất cảnh, quả hồng hay ớt đỏ được tô điểm xung quanh mâm ngũ quả vì có màu đỏ, vàng rực rỡ, vô cùng đẹp mắt, biểu tượng cho sự may mắn và thành đạt. Còn quả dứa có mùi thơm đặc trưng thể hiện mong ước về một năm mới an lành và nhiều phúc lộc.

Người miền Bắc thường bày mâm ngũ quả kiểu truyền thống là đặt nải chuối xanh ở dưới cùng để đỡ lấy toàn bộ các loại quả còn lại, chính giữa đặt bưởi, phật thủ hoặc là mãng cầu, cùng các loại quả khác nhau như quả đào, hồng, quýt, táo thì đặt ở xung quanh, ở chỗ trống thì có thể xen kẽ ớt và quất.

Mâm ngũ quả miền Trung

Mâm ngũ quả miền Trung cơ bản đơn giản, tùy tâm. Ảnh sưu tầm
Mâm ngũ quả miền Trung cơ bản đơn giản, tùy tâm. Ảnh sưu tầm

Miền Trung thường gặp thiên tai, bão lũ, hạn hán quanh năm nên đất đai cũng không được màu mỡ, ít trái cây. Vì vậy mâm ngũ quả ngày tết đơn giản, không câu nệ hình thức, chủ yếu là có gì cúng nấy, thành tâm dâng cúng tổ tiên là được.

Cũng vì vậy, mâm ngũ quả mỗi nhà lại khác nhau, thường có các loại quả như thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt… Mỗi gia đình sẽ có một cách bày mâm ngũ quả riêng biệt, miễn là tươi ngon để dâng lên tổ tiên tấm lòng của mình.

Mâm ngũ quả miền Trung có sự ảnh hưởng bởi nền văn hóa của hai miền Bắc, Nam. Nên cách trình bày mâm ngũ quả theo phong thủy vẫn luôn được người dân thực hiện theo ngũ hành: Phú - Quý - Thọ - Khang - Ninh. Những quả to, nặng sẽ được đặt ở dưới và quả nhỏ sẽ được bày ở trên sao cho cân đối và vững chắc nhất là được.

Một số gia đình còn thường bày hoa quả ngày tết theo mâm ngũ quả "(mãng) cầu - dừa - đủ - xoài" (cầu vừa đủ xài) theo quan niệm người dân miền Nam với một hy vọng một năm mới đầy đủ, ấm no hạnh phúc hơn năm cũ.

Mâm ngũ quả miền Nam

Các loại quả trên mâm ngũ quả miền Nam đều là đặc sản nơi đây. Ảnh: T.L
Các loại quả trên mâm ngũ quả miền Nam đều là đặc sản nơi đây. Ảnh: T.L

Miền Nam là vựa của các loại quả. Vì vậy tùy thuộc vào sự khéo léo, mà mỗi gia đình sẽ có sự trang trí khác nhau. Để bày quả ngày tết, thì người miền Nam sẽ không chú trọng trong việc lựa chọn số lượng hoa quả. Chủ yếu họ quan tâm đến ý nghĩa từng loại quả, nhằm thể hiện lòng biết ơn và cầu mong những điều tốt lành sẽ đến với gia đình trong năm mới.

Mâm ngũ quả miền Nam gồm những loại quả như mãng cầu với ý nghĩa cầu chúc những điều tốt đẹp, bình an, sức khỏe và tài lộc. Quả xoài đối với người dân miền Nam, họ có cách phát âm từ "xoài" giống như từ ''xài'', vậy nên loại quả này chứa đựng mong muốn có của ăn của để, tiêu xài mà không lo lắng nhiều.

Quả đu đủ loại này chỉ nghe tên thôi cũng đã thấy được hết mong ước của người miền Nam, về một năm mới đầy đủ, không thiếu thốn vật chất. Quả sung là một loại quả mọc thành từng chùm sát nhau, tượng trưng cho sự gắn kết và thịnh vượng cho gia đình. Quả dừa thể hiện mong muốn một cuộc sống đầy đủ, viên mãn. Quả lựu có nhiều hạt, tượng trưng như ước nguyện và mong muốn cho con đàn cháu đống.

Với miền Bắc, chuối là một loại quả không thể thiếu thì miền Nam lại kiêng kỵ. Bởi vì loại quả này lúc đọc theo âm ngữ miền Nam nghe sẽ đồng âm với từ ''chúi'' biểu hiện sự khó khăn. Ngoài ra, quả cam và quả quýt cũng rất ít xuất hiện trên mâm ngũ quả do bắt nguồn từ câu ''quýt làm, cam chịu'' hoặc quả lê vì tương đồng với từ ''lê lết''.

Việc bày mâm ngũ quả ngày tết miền Nam khá đơn giản, những quả to và xanh thường sẽ được để ở phía dưới và hướng lên trên. Sau đó, lần lượt xếp xung quanh những loại quả nhỏ hơn để tạo thành hình tòa tháp. Ngoài ra, có thể thêm 2 hoặc 3 quả dứa vào để mâm ngũ quả được chắc chắn hơn.

Bích Nhung
TIN LIÊN QUAN

Cách bày mâm ngũ quả đúng theo truyền thống dịp Tết Nhâm Dần

Nguyễn Huế |

Mâm ngũ quả ngày Tết là một trong những nét văn hóa đặc trưng của người Việt. Cùng tham khảo những loại quả dùng để bày trong dịp tết Nhâm Dần 2022

Cách bày mâm ngũ quả ý nghĩa cho Tết Nguyên đán ở 3 miền

Linh Chi - Phương Anh |

Theo quan niệm dân gian, mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong ngày tết cổ truyền của người Việt. Mỗi loại quả bày trên ban thờ những ngày Tết Nguyên Đán đều có ý nghĩa riêng và tuỳ từng vùng miền Bắc – Trung – Nam các gia đình lại bài trí các loại quả khác nhau.

Một số loại quả thường dùng cho mâm ngũ quả ngày Tết

Tường Vân (T/H) |

Việc chuẩn bị các loại hoa quả bày mâm ngũ quả ngày Tết chính là cách con người thể hiện lòng thành dâng lên gia tiên. Bài viết sau sẽ đưa ra 1 số gợi ý về các loại quả thường dùng cho mâm ngũ quả ngày Tết.

Đắp chiếu cả thập kỉ, nhà máy ôtô Thái Nguyên chờ khai tử

Việt Bắc |

Nhà máy ôtô Vinaxuki Thái Nguyên vốn đầu tư trên 130 tỉ đồng bị bỏ hoang, đắp chiếu cả thập kỉ qua gây lãng phí tài nguyên đất.

"Mất oan" 85 tỉ đồng vì sai phạm của Nhà xuất bản Giáo dục

Lam Duy |

Các sai sót, vi phạm tại Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam khiến phụ huynh học sinh phải mua sách giáo khoa với giá cao hơn tới 85 tỉ đồng.

Thụy Sĩ giải cứu 2 nhà leo núi Việt Nam ở độ cao hơn 3.500m

Song Minh |

Hai nhà leo núi Việt Nam đã được giải cứu khỏi đỉnh núi Matterhorn ở Thụy Sĩ khi rơi vào tình huống nguy hiểm đến tính mạng.

Quảng Nam sơ tán khẩn cấp hàng trăm người dân vì sạt lở

Hoàng Bin |

Mới đầu mùa mưa, miền núi Quảng Nam đã xuất hiện những điểm sạt lở mới, đe dọa các khu dân cư và nhiều tuyến giao thông. Hàng trăm người dân phải sơ tán, tìm nơi ở mới.

Cựu TGĐ Vạn Thịnh Phát muốn dùng tiền lương trả cho trái chủ

Tâm Tú |

TPHCM - Sáng 25.9, TAND TPHCM tiếp tục xét hỏi về hành vi “Rửa tiền” và “Vận chuyển tiền tệ trái phép qua biên giới” trong vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2.

Cách bày mâm ngũ quả đúng theo truyền thống dịp Tết Nhâm Dần

Nguyễn Huế |

Mâm ngũ quả ngày Tết là một trong những nét văn hóa đặc trưng của người Việt. Cùng tham khảo những loại quả dùng để bày trong dịp tết Nhâm Dần 2022

Cách bày mâm ngũ quả ý nghĩa cho Tết Nguyên đán ở 3 miền

Linh Chi - Phương Anh |

Theo quan niệm dân gian, mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong ngày tết cổ truyền của người Việt. Mỗi loại quả bày trên ban thờ những ngày Tết Nguyên Đán đều có ý nghĩa riêng và tuỳ từng vùng miền Bắc – Trung – Nam các gia đình lại bài trí các loại quả khác nhau.

Một số loại quả thường dùng cho mâm ngũ quả ngày Tết

Tường Vân (T/H) |

Việc chuẩn bị các loại hoa quả bày mâm ngũ quả ngày Tết chính là cách con người thể hiện lòng thành dâng lên gia tiên. Bài viết sau sẽ đưa ra 1 số gợi ý về các loại quả thường dùng cho mâm ngũ quả ngày Tết.