“Phí ghi danh”, “phí giữ chỗ”… là các khoản phí mà hệ thống trường ngoài công lập tiến hành thu của phụ huynh học sinh, gây nhiều tranh cãi trong thời gian qua. Theo đó, nhiều nơi quy định, nếu học sinh rút hồ sơ sẽ không được trả lại những khoản phí này. Có trường thu phí 1 - 2 triệu đồng, có trường thu cả chục triệu đồng.
TS Lê Viết Khuyến, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học cho biết, chưa từng nghe thấy “phí giữ chỗ”, “phí ghi danh” và khẳng định loại phí này là trái với quy định của ngành giáo dục cũng như pháp luật.
Hiện nay, các trường có quyền tự chủ, từ đó nhiều trường nghĩ ra các khoản phí. Song TS Khuyến cho rằng, quyền tự chủ phải dựa trên quy định chung của pháp luật cũng như của ngành giáo dục và sự công khai, minh bạch để người dân, xã hội có thể kiểm soát. Khi phát hiện có những điều không ổn thì các cơ quan quản lý nhà nước bộ phải đưa ra các chế tài dứt khoát.
“Hiện nay đang có tình trạng, chủ trương thì rất đúng nhưng khi đi vào cụ thể thì lại sai nên rất cần có sự giám sát và đó phải là sự giám sát của xã hội chứ không phải chỉ là sự giám sát của bộ, sở”, TS Khuyến nói.
PGS. TS Lê Hữu Lập, nguyên Phó Giám đốc Học viện Bưu chính Viễn thông chia sẻ những khó khăn mà nhiều trường hiện nay đang gặp phải trong công tác tuyển sinh khi lượng hồ sơ ảo nộp vào trường khá nhiều và nhà trường hoàn toàn rất khó để có thể kiểm soát được lượng hồ sơ ảo này. Có lẽ chính bởi điều này nên nhiều trường mới nghĩ ra các khoản phí để “giữ chân” thí sinh nộp hồ sơ, tạo ràng buộc để phần nào kiểm soát được lượng hồ sơ ảo.
Song PGS. TS Lập cũng khẳng định, “giữ chân” học sinh bằng những khoản phí ràng buộc không phải là phương pháp của giáo dục. Nhà trường đáng lý phải tạo mọi điều kiện cho thí sinh thực hiện nguyện vọng của các em. Dù nhà trường có đưa ra các khoản “phí giữ chỗ” thì cũng khó lòng giữ được học sinh nếu các em không muốn, khi đó thì dù có mất tiền, phụ huynh và học sinh cũng sẽ chấp nhận.
Từ những lùm xùm liên quan đến các khoản phí giữ chỗ, các trường thực hiện thu khoản phí này không những không “giữ chân” được phụ huynh và học sinh mà còn khiến cho hình ảnh của trường xấu xí trong mắt của nhiều người. Các trường nên tập trung nâng cao chất lượng đào tạo để thu hút học sinh, đó mới là cách “giữ chân” người học lâu dài.
“Các sở giáo dục cần có sự chỉ đạo kiên quyết, bởi những khoản phí này trái với quy định và ảnh hưởng đến môi trường giáo dục”, PGS. TS Lập nói.
Khi sở đã ra văn bản yêu cầu các trường trả lại toàn bộ các khoản phí cho phụ huynh học sinh đến rút hồ sơ thì các trường cần nghiêm chỉnh chấp hành. Sở cũng cần có sự thanh tra, kiểm tra để xem các trường đã thực hiện đến đâu, tránh tình trạng “trên bảo dưới không nghe”, làm ảnh hưởng chung đến môi trường giáo dục.
