Những thành tựu đáng ghi nhận
Từ năm 1945 đến nay, giáo dục Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trên 3 mục tiêu trọng yếu: Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Năm 2022, 7 đoàn học sinh giỏi Việt Nam với 38 lượt học sinh tham gia các kỳ Olympic quốc tế đều đoạt giải, gồm 13 Huy chương Vàng, 12 Huy chương Bạc, 8 Huy chương Đồng và 5 Bằng khen (giải Khuyến khích).
Các đoàn Việt Nam tiếp tục nằm trong top 10 quốc gia, vùng lãnh thổ đạt kết quả cao nhất. Năm 2022 ghi dấu mốc sau 19 năm, kể từ năm 2003, Việt Nam có học sinh đoạt Huy chương Vàng Olympic Toán học quốc tế với số điểm tuyệt đối 42/42 điểm; Lần đầu tiên trong lịch sử Olympic Vật lý quốc tế có một học sinh lớp 10 đoạt Huy chương Vàng; Cả 4 học sinh trong đội tuyển dự Olympic Hoá học quốc tế đều đoạt Huy chương Vàng.
Thành tích xuất sắc của các đội tuyển đã khẳng định nỗ lực vượt bậc trong học tập, rèn luyện của học sinh, giáo viên, các nhà trường và hướng đi đúng trong công tác dạy học, phát hiện, tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi của ngành Giáo dục.
Chỉ số xếp hạng các đại học của Việt Nam không ngừng gia tăng. Theo Tạp chí U.S News & World Report của Hoa Kỳ, kết quả Bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đào tạo đại học tốt nhất toàn cầu cho thấy: Trong kỳ xếp hạng vào đầu năm 2023, số trường được xếp hạng là 2.165 trường, thuộc 95 quốc gia. Trong đó, Việt Nam có 5 trường đại học nằm trong bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đào tạo đại học tốt nhất toàn cầu.
Học thật, thi thật, nhân tài thật
Tuy nhiên, một trong những mục tiêu khó của giáo dục Việt Nam trong những năm tới vẫn là chất lượng lao động có kỹ năng phù hợp với thị trường lao động.
Bệnh thành tích, hình thức trong giáo dục vẫn còn nặng nề, xuất hiện nhiều vụ lùm xùm, tai tiếng, tiêu cực trong thi cử, đào tạo, cấp bằng.
Nền khoa học kỹ thuật Việt Nam vẫn còn có khoảng cách lớn đối với nhiều nước Âu Mỹ.
Chúng ta vẫn chưa có nhiều sáng chế khoa học kỹ thuật đỉnh cao, chưa làm chủ những công nghệ tiên tiến. Sản xuất hàng hóa, xuất khẩu chủ yếu dựa vào các mặt hàng gia công lắp ráp.
Tháng 5.2021, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì buổi làm việc với Bộ Giáo dục và đào tạo. Nhấn mạnh yêu cầu "học thật, thi thật, nhân tài thật", Thủ tướng đề nghị các đại biểu đánh giá tổng thể, toàn diện, thẳng thắn về tình hình thực hiện, kết quả thành tựu, mặt chưa được để rút kinh nghiệm, chỉ ra nguyên nhân, giải pháp.
Ngành Giáo dục phải có sự đổi mới, thay đổi mạnh mẽ, rũ bỏ hết những hoạt động có tính chất phong trào, hình thức, để đi vào thực chất, chất lượng, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu và kỳ vọng về nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế của đất nước.
Theo đó, chúng ta không thỏa mãn khi đạt nhiều huy chương trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế, mà cần hướng đến mục tiêu có ngày càng nhiều những công trình khoa học có giá trị, nhiều sáng chế đem lại lợi ích cho nhân dân, đất nước.
