Chiều 15.8, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT). Nội dung liên quan tới giá lúa gạo, vấn đề đảm bảo an ninh lương thực được các đại biểu đặt câu hỏi tới "tư lệnh" ngành NNPTNT.
Đại biểu Lê Thị Song An (đoàn Long An) nêu vấn đề, thời gian gần đây, giá lúa gạo tăng cao tạo lợi thế rất lớn cho thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam, mang lại niềm vui cho bà con nông dân.
Tuy nhiên, do giá lúa liên tục tăng nên nhiều địa phương có tình trạng mua gom lúa gạo ồ ạt gây mất cân đối cung cầu cục bộ, đẩy giá mặt hàng này lên cao bất hợp lý.
Theo đại biểu Song An, điều này dẫn đến những hạn chế trong xuất khẩu, chưa tạo được sự liên kết vững chắc giữa người dân và doanh nghiệp. Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng NNPTNT cho biết giải pháp cụ thể, hữu hiệu để vừa bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, vừa thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ?
Cùng đặt câu hỏi, đại biểu Tạ Minh Tâm (Tiền Giang) đề nghị, Bộ NNPTNT và Bộ Công Thương cho biết, trách nhiệm và định hướng trong thời gian tới nhằm thúc đẩy hoạt động thu mua, tiêu thụ lúa gạo, gia tăng kim ngạch xuất khẩu của đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)?
Trả lời các nội dung này, Bộ trưởng NNPTNT Lê Minh Hoan nhắc đến vấn đề một số quốc gia ban lệnh cấm xuất khẩu lúa gạo tạo ra sự hồ hởi cho người nông dân.
Tuy nhiên, ông đề nghị chúng ta bình tĩnh bởi mọi vấn đề đều phát sinh mặt trái, nếu không quản lý tốt, nếu chỉ phân tích một khía cạnh, một phía, thì sẽ không có được cái nhìn toàn diện. Đặc biệt, ông cho rằng, chúng ta phải lo an ninh lương thực, không gây sốc cho thị trường nội địa do giá gạo tăng.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhắc đến Công điện của Thủ tướng Chính phủ mới đây đã nêu rõ, ưu tiên hiện tại là đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, đẩy mạnh xuất khẩu lương thực như một cam kết có trách nhiệm với thế giới về vấn đề an ninh lương thực, đồng thời cũng không gây sốc cho thị trường nội địa, hay làm ảnh hưởng tới giá tiêu dùng trong nước. Bộ Công Thương và Bộ NNPTNT đang quán triệt để thực hiện tốt Công điện này.
Về thực tế giá lúa gạo bị đẩy lên cao, Bộ trưởng phân tích giá nông sản quyết định bởi cung cầu, cầu tăng mà cung không tăng thì giá sẽ lên. Nhưng ngoài bài toán cung cầu còn tình trạng cố tình đẩy giá, gây ảnh hưởng lớn.
“Tôi mong bà con nông dân và doanh nghiệp phải tôn trọng nhau, chia sẻ với nhau về thời cơ, mua bán không chỉ vì vấn đề được lợi trước mắt”, ông Hoan nói.
Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phân tích 20% diện tích lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có liên kết, còn 80% nằm ngoài liên kết nên không kiểm soát được. “Chúng ta phải chuyển từ tư duy mua bán sang tư duy liên kết, hợp tác mới bền vững được”, Bộ trưởng Hoan nói.
Bộ trưởng NNPTNT cho hay, nếu tính một năm có 365 ngày, ở ĐBSCL ngày nào cũng “xuống giống”, lúc nào cũng có lúa trên đồng. "Chúng tôi có thể cùng địa phương tăng vụ nếu cần thiết" - ông nói.
Theo đó, nếu không có thiên tai, chúng ta hoàn toàn đủ tiêu dùng trong nước và có 7-8 triệu tấn lúa để xuất khẩu.
Giá lúa theo quy luật cung cầu nhưng cần quan tâm đến tác động ngoài cung cầu như việc đẩy giá. Lúc này, bà con nông dân phải tôn trọng nhau, chia sẻ với nhau.
Về việc dự báo thị trường, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh nông nghiệp Việt Nam gắn với "3 chữ biến" nên tính dự báo cũng khó cầu toàn. 3 chữ biến đó là: Biến đổi khí hậu, biến động thị trường, biến chuyển với xu thế tiêu dùng của thế giới theo hướng xanh, bền vững.
