Trong ngày giao dịch không hưởng quyền (liền trước ngày đăng ký cuối cùng để trả cổ tức), phần lớn giá cổ phiếu sẽ bị điều chỉnh giảm tương ứng với tỉ lệ cổ tức được trả, ngày này khi giao dịch mua cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ không được hưởng các quyền lợi của cổ đông như nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm, tham gia đại hội cổ đông.
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, cổ đông chỉ được nhận cổ tức khi công ty kinh doanh có lãi, đã hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế và các nghĩa vụ tài chính khác. Thông thường, nhà đầu tư khi mua cổ phiếu đều kì vọng vào hai điều: hưởng cổ tức và tăng giá cổ phiếu.
Theo tâm lý chung, nếu giá cổ phiếu không được điều chỉnh giảm sau khi chia cổ tức thì gần ngày chia cổ tức, người đang giữ cổ phiếu sẽ không muốn bán (vì mong đợi được nhận cổ tức); và ngay sau khi được chia cổ tức, nhà đầu tư đều muốn bán cổ phiếu. Điều này khiến nhu cầu mua cổ phiếu trước ngày hưởng cổ tức và nhu cầu bán cổ phiếu sau ngày hưởng cổ tức sẽ tăng.
Ngoài ra, nếu nhà đầu tư quyết định mua cổ phiếu sau ngày được chia cổ tức thì luôn mong muốn được mua với giá thấp hơn giá trước khi chia cổ tức (vì nhà đầu tư này đến năm sau mới được chia cổ tức).
Do vậy, để đảm bảo nguyên tắc công bằng thì giá cổ phiếu phải được điều chỉnh giảm và tỉ lệ điều chỉnh giảm đúng bằng tỉ lệ được nhận cổ tức.
Hơn nữa, nếu chia cổ tức bằng cổ phiếu thì làm tăng lượng cổ phiếu đang lưu hành. Khi xảy ra trường hợp này, giá cổ phiếu đương nhiên phải được điều chỉnh giảm. Vì cùng một lượng lợi tức, nhưng được chia cho nhiều cổ phiếu hơn thì giá trị của mỗi cổ phiếu sẽ giảm.
Ngoài ra việc giảm giá của cổ phiếu sau khi chia cổ tức cũng sẽ thu hút được sự chú ý của các nhà đầu tư hơn. Nhiều nhà đầu tư không thể mua cổ phiếu của công ty khi nó đang ở mức cao thì giờ đây khi thị giá giảm xuống, các nhà đầu tư có cơ hội mua vào.
