Thưa ông, thị trường chứng khoán sẽ hưởng lợi gì khi hệ thống KRX đi vào hoạt động đúng tiến độ?
- Khi KRX được đưa vào vận hành, việc đặt lệnh sẽ thông thoáng hơn, hạn chế xảy ra sai sót. Dựa trên hệ thống giao dịch mới, thanh toán bù trừ sẽ được cải thiện nhanh chóng để đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường chứng khoán mới nổi. Các sản phẩm mới được đưa vào triển khai như rút ngắn chu kỳ thanh toán từ T + 2,5 sớm về T+2, thậm chí về T+0, bán chứng khoán trên đường chờ về hay có thêm các sản phẩm phái sinh…
Bên cạnh đó, những công ty chứng khoán nào vừa có mảng môi giới lớn, vừa đáp ứng tiêu chuẩn của KRX sẽ được hưởng lợi. Hiện chỉ có một số đơn vị đáp ứng được KRX trong thời điểm này, đều là những công ty chứng khoán thuộc Top đầu như SSI, HSC, VCI…
KRX đóng vai trò như thế nào trong việc tiến tới được nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi, thưa ông?
- Việc KRX đi vào vận hành và lỗi giao dịch giảm bớt sẽ là yếu tố quan trọng để thị trường chứng khoán Việt Nam phấn đấu nâng hạng lên thị trường mới nổi. Sau KRX, chúng ta cần đáp ứng những tiêu chuẩn mà MSCI và FTSE đặt ra như chu kỳ thanh toán. Theo tôi, tiêu chuẩn FTSE sẽ đáp ứng được sớm hơn. Thanh toán bù trừ có thể sẽ được thực hiện trong vài năm tới, cộng với cải thiện vướng mắc hạn chế về sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài thì khả năng chúng ta vào thị trường mới nổi theo xếp hạng của FTSE dự kiến sớm nhất sẽ là tháng 9.2025. Vì FTSE khoảng tháng 3.2025 sẽ công bố Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi, do đó chúng ta còn hơn 1 năm nữa để chuẩn bị. Bản thân thị trường chứng khoán Việt Nam đã trong danh sách theo dõi của FTSE nên càng hoàn thiện hệ thống công nghệ nhanh thì càng sớm được nâng hạng.
Tiêu chuẩn của MSCI sẽ khó hơn nhiều với những vướng mắc liên quan đến thanh toán bù trừ, sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài. Khả năng trong kỳ đánh giá tháng 6.2024, Việt Nam có thể được đưa vào danh sách theo dõi. Tiếp đến tháng 6.2025 may mắn mới được thông báo có thể nâng hạng. Sang năm 2026 mới có thể chính thức. Khi đó có khoảng 6 cổ phiếu sẽ được mua ròng mạnh mẽ như HPG, VNM, VIC…
Về xu hướng dòng vốn, nếu được MSCI nâng hạng, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ huy động thêm khoảng gần 1 tỉ USD trong năm 2025, 2026. Những dòng vốn kèm theo có thể tăng gấp 3 đến 4 lần theo độ giải ngân của các quỹ.
Thông thường theo quan sát của chúng tôi, với những thị trường lớn, 2 năm trước khi được nâng hạng lên thị trường mới nổi đều sẽ tăng mạnh kèm theo những dòng vốn quốc tế tham gia. Chúng tôi kỳ vọng sẽ có từ 12 đến 15 cổ phiếu lớn sẽ được hưởng lợi nhờ danh mục mà nhà đầu tư phân bổ cổ phiếu vào thị trường mới nổi và tiến hành mua ròng vào thị trường Việt Nam.
Chuyên gia phân tích từ Chứng khoán VNDIRECT cho rằng, hệ thống KRX được kỳ vọng sẽ giúp thị trường chứng khoán Việt Nam nâng cao năng lực với thanh khoản cao hơn lên đến 4 tỉ USD/phiên. Đồng thời giảm thời gian thanh toán từ T + 2,5 hiện nay giúp thúc đẩy tỉ lệ quay vòng vốn và giải quyết các vấn đề cần thiết để được nâng cấp lên thị trường mới nổi.
Theo ước tính của Chứng khoán BSC, trong trường hợp nếu MSCI và FTSE nâng hạng Việt Nam lên thị trường chứng khoán mới nổi sẽ có khoảng 3,5 - 4 tỉ USD mua mới các cổ phiếu Việt Nam. Ước tính dựa trên giả định tỉ trọng các cổ phiếu Việt Nam được mua mới ở mức bình quân khoảng 0,7%, tương đương với tỉ trọng của các cổ phiếu thị trường chứng khoán Philippines (được FTSE xếp hạng mới nổi sơ cấp) trong các danh mục đầu tư các quỹ hiện tại.
