Phát biểu tại diễn đàn, TS Nguyễn Đỗ Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ NNPTNT) cho biết, ngày càng nhiều DN đầu tư vào lĩnh vực NN. Riêng trong năm 2017, đã có gần 2.000 DN đầu tư vào lĩnh vực được cho là “lợi nhuận thấp, rủi ro nhiều” này.
Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cũng thẳng thắn chia sẻ: Năm 2016, cả nước có 4.500 DN nông nghiệp thì năm 2017 con số này đã tăng lên 5.500 DN. Không chỉ tăng nhanh về số lượng DN, mà cơ cấu kinh doanh trong lĩnh vực này cũng có sự chuyển dịch cơ cấu rõ rệt, từ chỗ chỉ “chăm chăm trồng lúa” thì nay các DN đã đầu tư vào các sản phẩm tôm, trái cây, chế biến nông sản… có giá trị gia tăng cao hơn. Điều này được thể hiện bằng sự tăng trưởng đáng kinh ngạc về giá trị xuất khẩu.
Năm 2017, giá trị xuất khẩu đạt 36 tỉ USD, nông sản vẫn góp 1 chân vững chắc là trụ đỡ của nền kinh tế, trong đó, xuất khẩu trái cây từ kim ngạch 2,5 tỉ USD năm 2016 lên 3,45 tỉ USD năm 2017; đặc biệt, xuất khẩu thủy sản đạt 8,3 tỉ USD…
Tuy nhiên, ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cũng cho rằng, nếu nhìn tổng thể thì tổng vốn mà toàn xã hội cũng như DN đầu tư vào nông nghiệp còn rất ít ỏi, chỉ chiếm khoảng 5% tổng vốn đầu tư xã hội. Theo tính toán, mỗi năm tổng mức cả nhà nước và DN đầu tư vào nông nghiệp chỉ khoảng 3 tỉ USD, trong đó 50% là nguồn vốn đầu tư của ngân sách nhà nước ở Trung ương lẫn địa phương.
Lý do mà việc thu hút DN vào nông nghiệp chậm và còn khó khăn, chính sách của nhà nước không bắt trúng, đúng nhu cầu của DN, thậm chí, một số chính sách hay các điều kiện mà DN được đáp ứng không “trúng” điều mà DN cần, kiểu như "ngứa đầu gãi chân". Hai khó khăn lớn nhất của DN trong lĩnh vực NN là đất đai và tín dụng thì lại không tháo gỡ được. 50-70% DN kêu thủ tục đất đai và tiếp cận nguồn vốn vay khó đến cực khó…
Để tiếp tục thu hút DN đầu tư mạnh mẽ hơn vào nông nghiệp, hiện Bộ NNPTNT đã trình dự thảo Nghị định 210 về tạo cơ chế chính sách thu hút DN đầu tư vào nông nghiệp. Trong đó, các giải pháp nổi bật để cởi trói cho DN đó là cho phép doanh nghiệp sử dụng các tài sản trên đất như nhà lưới, nhà kính... là tài sản để thế chấp ngân hàng khi vay vốn. Đồng thời áp dụng chính sách cấp bù hỗ trợ lãi suất từ nguồn ngân sách địa phương…
