Âm mưu đầu độc
Khoảng 10h sáng ngày 3.12, sau khi phụ giúp BS làm thủ thuật, chị N.T.H - điều dưỡng viên khoa Nội 3, Bệnh viện (BV)Phổi tỉnh Thái Bình - lấy ra một cốc trà sữa trân châu trong tủ lạnh. Mới uống được vài ngụm, thấy mùi lạ, chị chạy vào nhà vệ sinh... và ngã gục. Mọi người đưa đến phòng cấp cứu, nhưng chị H đã tử vong nhanh chóng, cho dù BV Phổi, Trung tâm cấp cứu 115, BV tỉnh đã phối hợp cứu chữa. Nhận tin báo, Cơ quan CSĐT CA TP.Thái Bình tiến hành xác minh, nhưng nạn nhân đã được gia đình mai táng...
Nguồn tin được cung cấp cho cơ quan điều tra là khoảng 16h ngày 2.12, một nữ giới chuyển 6 cốc trà sữa, có 3 cốc màu cà phê và 3 cốc màu sữa, một túi quýt, một bì thư đựng 100.000 đồng đến BV Phổi, nói là gửi cho nữ điều dưỡng Đ.T.H.Y. Chị Y không ở khoa nên chị P.T.L, điều dưỡng viên nhận giúp và để vào tủ lạnh. Người thuê ship hàng được làm rõ là Lại Thị Kiều Trang, SN 1994, ở thôn 4, xã Vũ Quý, Kiến Xương, Thái Bình.
Người này dùng sim rác điều khiển người ship chuyển “lô” hàng này đến cổng BV An Đức trong TP.Thái Bình rồi lại thuê người khác chuyển về BV Phổi. Trang còn gọi điện đến khoa nhờ chuyển quà cho chị Y... Có chuyện như “dàn dựng” là khoảng 5 rưỡi chiều mồng 2, chị L đón con trai từ trường về khoa, cháu nói khát, L lấy 2 cốc trà màu sữa, cho con 1 cốc và chị 1 cốc. Khi biết chỉ có 2 trong 6 cốc trà sữa không có độc, chị L bàng hoàng, toát mồ hôi, hú vía vì đã quá may mắn lấy đúng 2 cốc này.
Bác sĩ (BS) D - Trưởng khoa - bảo L mang cho mình một cốc. Biết BS D trực tối hôm đó nên L mang cho anh cốc màu cà phê, vì nghĩ màu sữa để cho chị em. Vừa cầm cốc trà sữa thì có bệnh nhân nhập khoa, BS D để đó chưa uống và sau đó liên tục bận việc nên quên luôn việc uống trà và thoát chết “như trong phim”.
Thấy có dấu hiệu phạm tội nên ngày 25.12, Cơ quan CSĐT CA TP.Thái Bình ra quyết định khởi tố vụ án hình sự. Được biết, Lại Thị Kiều Trang có “quan hệ tình cảm” với anh rể họ là P.V.Q (30 tuổi, ở cùng huyện) từ đầu năm 2019. Tháng 10 gần đây, anh Q nói phải chấm dứt quan hệ, nhưng Trang không muốn dứt tình. Khoảng đầu tháng 11, cô này đặt mua 2 lọ chất độc natri xyanua lỏng trên mạng Internet với ý định tự tử nhưng ghen ngược trỗi dậy nên nảy sinh mưu đồ đầu độc vợ Q là chị Y - chị họ của Trang.
Biết chị Y thích uống trà sữa, nên cô ta mua 6 cốc, dùng bơm tiêm bơm chất độc này vào 4 cốc... Ngày 27.12, cơ quan điều tra ra lệnh bắt giữ khẩn cấp Lại Thị Kiều Trang. Ngày 29.12, CA TP.Thái Bình chuyển hồ sơ vụ án đến Cơ quan CSĐT CA tỉnh để điều tra theo thẩm quyền.
Các chất Xyanua kịch độc
Xyanua (Cyanid) là tên gọi chung cho các chất chứa liên kết cacbon - nitơ (CN), thường thấy là những muối như Natri xyanua (NaCN), Kali xyanua (KCN), Canxi xyanua, Manhê xyanua, Thủy ngân xyanua..., vào máu qua đường tiêu hóa. Phổ biến hơn cả là Hydrogen xyanua (HCN, dạng hơi) và cũng là chất nguy hiểm nhất trong nhóm, vào máu qua đường hô hấp và da, khi tan trong nước thành axit Xyanhydric, có liên kết cộng hóa trị như axit Clohydric.
Thi hành đạo luật Nuremberg bài Do Thái 1935, trong cuộc diệt chủng Holocaust (tiếng Hy Lạp, nghĩa là “thiêu đốt hoàn toàn”), thời kỳ chiến tranh Thế giới thứ II, Đức quốc xã đã giết 6 triệu người Do Thái và 5 triệu người không phải người Do Thái. Hơi ngạt giết người hàng loạt và tức khắc được dùng phổ biến chính là Hydrogen xyanua, thay vì trước đó là Cacbon monoxit.
Lịch sử các trại tập trung ở Ba Lan (Auschwitz, Gypsy...) ghi nhận điều này. Các Cyanid cực độc, thuộc nhóm độc tế bào, hấp thu nhanh vào máu, ức chế rất nhanh và mạnh hô hấp tế bào do gốc xyano (CN) vô hiệu hóa các men (cytocrom oxidase, Warburg) có tác dụng tách oxy từ OxyHemoglobin (HbO2) để chuyển cho tế bào, dẫn đến tình trạng máu có đủ oxy nhưng tế bào thiếu trầm trọng. Các triệu chứng ngộ độc xuất hiện cực nhanh, rầm rộ và trầm trọng ngay từ khi bắt đầu, tử vong nhanh chóng.
Liều gây chết cho người lớn của Natri xyanua và Kali xyanua khoảng 0,15 - 0,2 gam; hàm lượng HCN cho phép ở trong không khí dưới 3 x 10-4 mg/l, với nồng độ 0,2% HCN trong không khí sẽ chết ngay tức khắc. Nếu ngộ độc cấp, sẽ mất ý thức (bất tỉnh) trong vòng 10 giây đến 1 phút, trước khi ngã có thể thét to một tiếng; co giật; co cứng; thở ngắt quãng rồi nhanh chóng ngừng thở do các tế bào não vùng trung khu hô hấp bị thiếu oxy; tim đập rời rạc rồi ngừng hẳn do trụy tim; tử vong sau khoảng 1 - 2 phút. Ngộ độc bán cấp biểu hiện chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, sợ hãi nhưng không mất ý thức, có thể co giật; giãn đồng tử; rất khó thở do thiếu oxy; thở chậm dần; mạch không đều, tử vong sau khoảng 30 phút. Cả hai bệnh cảnh này đều có biểu hiện da và niêm mạc đỏ hồng do ứ thừa oxy trong máu.
Diễn biến bệnh cảnh ngắn ngủi như vậy nên trúng độc là không thể cấp cứu như nạn nhân H! Khi vào cơ thể, các chất Cyanid bị đường và aldehyte phá hủy nên với liều lượng thấp (nhưng đủ để chết người) xét nghiệm cho kết quả âm tính hoặc chỉ có “vết”, vì thế việc điều tra các vụ án mạng nhiều khi gặp khó khăn. Bằng chứng là trong những nạn nhân của “phù thủy” Thanh Vân, không ít tử thi có kết quả kiểm nghiệm âm tính làm cho vụ án trở nên phức tạp, cơ quan ĐT gặp nhiều khó khăn.
Trong đời sống có thể ngộ độc Cyanid khi ăn sắn, măng tươi, hạt lê, táo, anh đào, mơ, mận, na, hạnh nhân đắng. Biểu hiện ngộ độc xuất hiện sau 30 phút đến 1,2 giờ: Cảm giác nóng lưỡi, họng; đau đầu, chóng mặt, lo lắng, lẫn lộn, kích thích; đau bụng, buồn nôn, nôn; khó thở nhanh, ngừng thở; nhịp tim nhanh, tăng huyết áp đến nhịp chậm, tụt huyết áp, tắc nghẽn dẫn truyền (thần kinh) nhĩ - thất, ngoại tâm thu thất (tim bóp khi không có máu trong tâm thất); da đỏ như quả anh đào, sau chuyển màu tím. Nặng hơn sẽ hôn mê, co giật, rối loạn huyết động, toan chuyển hóa nặng do ngộ độc Cyanid sinh ra nhiều axit lactic; suy thận; tiêu cơ vân; hoại tử tế bào gan; tử vong dù cho lượng Cyanid trong các loại nói trên rất thấp. Nếu được điều trị kịp thời sẽ không để lại di chứng, vì thế, khi nghi ngờ ngộ độc Cyanid phải lập tức đi viện ngay.
Hẳn nhiều người chưa quên “phù thủy” Lê Thanh Vân (ở TPHCM), dù thị đã thành người thiên cổ tử năm 2005. Từ tháng 1.1998 đến tháng 8.2001, thị đã giết chết 13 người, cướp tài sản tổng giá trị trên 311 triệu đồng bằng thủ đoạn duy nhất là bỏ xyanua vào đồ ăn. Năm 2001, khi bị CA tỉnh Bình Dương bắt, trong túi xách của thị vẫn còn 2,8 gam Xyanua và thị khai mua rất đơn giản ở tiệm bán hóa chất. Nay, Lại Thị Kiều Trang khai mua chất kịch độc này trên mạng Internet và quả là mua chất kịch độc này dễ như mua rau vì người ta rao bán nhan nhản trên mạng.
NaCN được dùng để tách vàng và các kim loại quý khác từ quặng; là loại hóa chất xi mạ (kỹ thuật kết tủa lớp phủ (bằng điện) trên bề mặt kim loại làm đồ vật chịu lực và chịu mài mòn tốt hơn, đẹp hơn) hiện chưa có hóa chất nào ưu việt hơn; sử dụng trong công nghệ luyện thép; là nguyên liệu sản xuất thuốc diệt côn trùng. Những mỏ vàng khai thác lậu chắc chắn “góp phần” tiêu thụ đáng kể lượng NaCN chợ đen và đã “chắc chắn” gây ngộ độc cho người tiếp xúc như vụ 22 phu vàng ở Phước Sơn, Quảng Nam.
Theo quy định, NaCN chỉ được bán cho doanh nghiệp có mục đích sử dụng rõ ràng, không được bán cho cá nhân. Một cửa hàng kinh doanh hóa chất ở Hà Nội cho biết trong nội thành chỉ 2-4 giờ, còn ngoại thành 1 - 3 ngày là sản phẩm sẽ đến tay khách hàng. Giá tương đối rẻ, một lọ NaCN 10ml chỉ vài trăm nghìn nên một cá nhân dễ dàng mua được. Ở chợ Kim Biên (TPHCM), NaCN bày bán công khai, khỏi cần phải chứng minh mục đích sử dụng khi mua!? Ở một vài nơi, người ta dùng NaCN để đánh cá, gây hậu quả tàn phá hệ thủy sinh thái. Phải mạnh tay lập lại trật tự buôn bán độc chất!
