Trẻ 8 tuổi học lại kiến thức lên 3
Tham dự một buổi học đặc biệt tại một trung tâm giáo dục tại quận Hà Đông, Hà Nội, phóng viên có dịp chứng kiến các em nhỏ từ 5 đến 8 tuổi với khả năng nói tiếng Anh rất chuẩn, giải toán nhanh... Nếu chỉ là thoáng qua ban đầu, ai cũng sẽ nghĩ đây là một lớp học đơn thuần bồi dưỡng kỹ năng cho những trẻ nhỏ. Thế nhưng, chỉ khoảng 10 phút ở lại đây, sẽ nhận ra những điều không bình thường ở lớp học này. Các em không biết những kiến thức cơ bản của một đứa trẻ ở độ tuổi lên 3.
Tại lớp học này, em Nguyễn Thảo L. (6 tuổi) có khả năng nói tiếng Anh rất tốt, phát âm tiếng Anh chuẩn do đã được đi học tiếng Anh từ nhỏ và thường xuyên giao tiếp với mẹ bằng tiếng Anh. Khả năng phát triển ngôn ngữ tiếng Anh của L. giỏi hơn ngôn ngữ tiếng Việt. Khi giao tiếp với mọi người, cấu trúc câu tiếng Việt của em giống như một câu tiếng Anh và em không nói được những câu dài. Những câu thường thấy ở em theo kiểu: “Táo ăn cô ạ”, “Đạp cô xe”... Không chỉ có vậy, L. còn không thể nhận biết được cảm giác nóng, lạnh, mùi vị chua, ngọt như thế nào.
Còn trường hợp của em Lê Đăng Q. (5 tuổi) đã theo học lớp rối nhiễu nhận thức được 5 tháng và hiện tại em đang được các giáo viên dạy về cách phát âm tiếng Việt. Biểu hiện của Q. là khả năng diễn đạt rất kém và thường không chủ động được trong các phát ngôn và hành vi của mình. Em cũng không phân biệt và nhận dạng hình dáng con mèo, con chó, quả bóng...…
Nhẹ hơn, Nguyễn Văn T. (8 tuổi) vừa kết thúc lớp 2 ở trường Tiểu học BM cũng rất vất vả trong phân biệt tay phải tay trái, 4 mùa trong năm.
Cha mẹ “quên” giáo dục kỹ năng thông thường
Chia sẻ về hội chứng này, chuyên gia tâm lý Nguyễn Ngọc Thanh (Văn phòng Chuyên gia tâm lý Nguyễn Ngọc Thanh) cho hay: Đây là hội chứng với tên gọi rối loạn nhận thức với các biểu hiện như ngôn ngữ kém phát triển, thiếu linh hoạt trong giao tiếp, nhận thức của trẻ có biểu hiện bất thường, mức độ tập trung, ghi nhớ kém. Ở nước ngoài, chứng bệnh này không lạ nhưng với Việt Nam, điều này còn khá mới mẻ trong suy nghĩ của nhiều người. Hầu hết những em đang theo học tại lớp rối loạn nhận thức đều được cha mẹ cho đi học tiếng Anh, toán tư duy hay các chương trình giáo dục phát triển sớm từ khi mới 2 - 3 tuổi. Sau khi phát hiện con có những biểu hiện bất thường về ngôn ngữ và giao tiếp, phụ huynh đã tìm đến các chương trình can thiệp hỗ trợ tâm lý.
Chuyên gia Nguyễn Ngọc Thanh chia sẻ: Khi thấy con học không tập trung, thường hay cáu gắt, khả năng nhận thức chậm so với những trẻ cùng tuổi, phụ huynh đã con đi đến bệnh viện để khám nhưng không phát hiện ra bệnh gì, tất cả các chỉ số của những trẻ này đều phát triển bình thường.
“Phụ huynh đến gặp tôi, cũng đã thừa nhận nguyên nhân con bị rối nhiễu nhận thức do cho con học tiếng Anh hoặc các các chương trình giáo dục khác từ quá sớm. Khi tiếp xúc với những trẻ rối nhiễu nhận thức, có nhiều em nói tiếng Anh rất tốt. Tuy nhiên, khi hỏi về những điều đơn giản các em lại không trả lời được. Ví dụ, khi tôi hỏi quả chanh có màu sắc, mùi vị như thế nào, các em đều không biết, hoặc khi tôi bảo trẻ con gọi mẹ đến đón đi thì trẻ cũng nói một câu tương tự với tôi “con gọi mẹ đến đón đi”, hoặc trẻ không biết trả lời câu nói đó của tôi như thế nào”, chuyên gia Thanh kể.
Khả năng gia tăng chứng bệnh
Cảnh báo về chứng bệnh này, chuyên gia Nguyễn Ngọc Thanh cho hay, hiện tượng này có khả năng xuất hiện nhiều hơn khi ngày càng nhiều phụ huynh có xu hướng cho trẻ học các chương trình giáo dục sớm mà quên hướng dẫn con những kiến thức thông thường. Bên cạnh đó, việc trẻ sử dụng nhiều điện thoại, máy tính, xem tivi... mà thiếu những trải nghiệm thực tế sẽ khiến trẻ mắc những rối nhiễu này ngày một gia tăng. “Việc dạy con học ngoại ngữ hay các chương trình giáo dục sớm khi chúng chưa có nền tảng nhận thức và ngôn ngữ đúng với lứa tuổi, cũng giống như việc chúng ta xây dựng nền móng chưa vững chắc mà đã xây lên một tòa nhà cao thì không thể phát triển bền vững”, ông Thanh cho biết.
Theo Thạc sĩ Trần Thị Tuyết Mai - Uỷ viên Ban chấp hành Hội Tâm lý học xã hội Việt Nam - cho rằng khi con có một số những biểu hiện bất thường trong sự phát triển, điều đầu tiên là bố mẹ cần đưa con đến các bệnh viện để có các bài test, trắc nghiệm để đánh giá đứa trẻ đang gặp vấn đề gì. Tuy nhiên, Thạc sĩ Tuyết Mai cũng lưu ý phụ huynh, trong xu hướng hiện đại, bố mẹ thường tìm rất nhiều các khoá học sớm cho con. Khoá học nào cũng sẽ có những tác dụng tốt nhất định đối với con nhưng nếu quá nhiều và thay đổi quá nhanh thì lại gây ảnh hưởng tới trẻ. “Có hiện tượng xảy ra là bố mẹ cứ nghĩ rằng con học được càng nhiều thì càng tốt, luôn luôn sợ con mình không bằng con người khác, luôn luôn nghĩ là sẽ cố gắng phải tạo mọi điều kiện cho con đi học. Trong khi đó thì bố mẹ lại không phải là người trang bị những kiến thức, hiểu biết kiến thức để dạy con mà phó mặc cho các lớp học, đây chính là cái hổng từ phía bố mẹ. Bố mẹ cứ mang con đến lớp này và lớp khác, khi trẻ vừa hoà nhập và làm quen được với môi trường đó thì bố mẹ lại thấy chỗ khác tốt hơn và lại chuyển con đến chỗ mới sẽ ảnh hưởng đến tâm lý của đứa trẻ, đặc biệt là khả năng hoà nhập của nó. Chính vấn đề đó cũng sẽ là nguyên nhân ảnh hưởng tâm lý dẫn đến trẻ phát triển không bình thường”, bà Mai cho hay.
