Là một người thích đọc sách, chị Mai Anh (26 tuổi, sống tại quận Đống Đa, Hà Nội) thường xuyên dành thời gian dạo chơi tại các hiệu sách, phố sách ở Hà Nội để tìm mua những cuốn sách ưng ý. Nhiều lần, chị Mai Anh trở về nhà với cả chục cuốn sách mới, nhất là sau khi trở về từ các hội sách. Đam mê sưu tầm, nhưng do tính chất công việc phải thường xuyên di chuyển, phần lớn sách ở nhà Mai Anh đều chưa được đọc.
“Tôi thích đọc sách nên thường xuyên mua và sưu tập những đầu sách hay cũng như sách của tác giả mình yêu thích. Tuy nhiên, những cuốn sách này hầu như chỉ mang tính chất sưu tập vì tôi không có nhiều thời gian ở nhà để đọc chúng. Cầm sách ra ngoài đọc cũng không hợp lý vì chúng khá nặng và bất tiện”, chị Mai Anh chia sẻ.
Trường hợp của Mai Anh không phải quá hiếm gặp trong cộng đồng người yêu thích đọc. Do nhịp sống hiện đại ngày càng nhanh chóng, hối hả, việc ngồi lại mở một quyển sách ra đọc ngày càng trở nên khó khăn hơn. Cũng chính vì vậy, nhiều bạn trẻ chọn sử dụng máy đọc sách điện tử hoặc nghe sách nói để thỏa mãn đam mê mà không phải đối phó với những bất tiện mà sách giấy đem lại.
Máy đọc sách, cứu tinh cho người hay di chuyển
Nhờ sự nhỏ gọn, tiện lợi, máy đọc sách đã loại bỏ được phần lớn sự bất tiện khi đọc sách giấy và trở thành vật bất ly thân của không ít "mọt sách" hiện đại. Ra đời từ cuối những năm 1990, nhưng mãi tới thập kỷ 2010, máy đọc sách mới trở nên thông dụng và được biết đến nhiều hơn.
Sự khác biệt cơ bản của máy đọc sách với các thiết bị máy tính bảng, điện thoại thông minh hiện nay là ở màn hình. Màn hình thường được sử dụng ở các thiết bị di động hiện đại không được thiết kế để phục vụ mục đích đọc sách lâu dài. Trong khi đó, các loại máy đọc sách được trang bị màn hình đặc biệt có tên E-ink, mang lại cảm giác như một trang giấy.
Đặc trưng của màn hình E-Ink là chỉ dùng các tông màu xám, đen và trắng để tái tạo hình ảnh, tương tự như giấy in và thường được sử dụng trong các thiết bị như máy đọc sách điện tử, một số loại điện thoại, đồng hồ đặc biệt. Khác với công nghệ hiển thị thông thường, với E-Ink, khi một phần tử màu được đặt tại một vị trí trên màn hình, nó sẽ gần như luôn được giữ ở đấy, và cũng không cần cung cấp điện để duy trì trạng thái đó. Điều này dẫn tới hai đặc điểm nổi bật của màn hình E-ink: tần số làm tươi rất thấp và tiêu thụ điện năng rất ít.
Màn hình E-Ink luôn được quảng cáo là đỡ hại cho mắt hơn những màn hình LCD thường, cũng như kéo dài thời gian sử dụng pin tới nhiều ngày. Tuy nhiên, cũng vì tần số làm tươi thấp nên màn hình E-Ink khó có thể được sử dụng để trình chiếu video cũng như các hình ảnh có màu sắc khác.
Bên cạnh đó, sự phát triển của công nghệ cũng đem lại khả năng lưu trữ lớn cho các thiết bị di động, và đây là một lợi thế lớn cho người sử dụng máy đọc sách. Nhờ vậy, người sử dụng máy đọc sách có thể lưu trữ cả một thư viện trong các thiết bị và mang nó theo tới bất cứ nơi đâu họ muốn. Hơn nữa, các loại máy đọc sách tân tiến hơn còn cung cấp dịch vụ kết nối với các nhà xuất bản, cho phép người dùng mua sách, tải sách trực tiếp từ máy chủ đám mây, tối đa hóa sự tiện lợi của việc đọc.
Tuy nhiên, không phải ai cũng thích sử dụng máy đọc sách. Cộng đồng người ham đọc từ trước đến nay vẫn chia ra làm hai "phe": những người trung thành với sách giấy và những người "mở lòng" sử dụng máy đọc sách. Trong khi người dùng máy đọc sách đề cao sự tiện dụng và các tính năng, tiện ích được tích hợp trong thiết bị của mình, những người trung thành với sách giấy lại cho rằng đọc sách trên các thiết bị điện tử làm mất đi những cảm giác, trải nghiệm mà chỉ sách thật mới có như mùi giấy mới hay cảm giác lật từng trang sách.
"Đọc" sách bằng tai nghe
Một trong những tính năng đáng chú mà máy đọc sách cũng như các thiết bị di động hiện đại mang lại là khả năng sử dụng sách nói.
Sách nói, hay còn được gọi là audio book, là sách được truyền tải dưới dạng âm thanh, nơi nội dung được truyền đạt thông qua giọng nói của con người. Đây chính là sự kết hợp độc đáo giữa sách in và công nghệ phát thanh. Ban đầu, sách nói được sử dụng rộng rãi trong việc dạy trẻ đọc và tăng khả năng đọc hiểu của trẻ em. Đặc biệt, nó chính là nguồn kiến thức vô cùng hữu dụng cho những người khiếm thị và những người có vấn đề về khả năng đọc. Nhờ vào những tiện ích mà sách nói mang lại, nó đã dần trở nên thịnh hành và thu hút đông đảo các đối tượng công chúng từ trẻ em cho đến người lớn tuổi.
Không chỉ mang lại cảm giác tiện lợi, sách nói cũng giúp người sử dụng giải quyết vấn đề thời gian, vốn luôn là mối quan tâm hàng đầu của mọi người. Đối với sách giấy hay sách điện tử, chúng ta chỉ có thể tập trung đọc mà gần như không thể làm được việc gì khác. Trong khi đó, nhiều người chọn nghe sách nói để vừa có thể nghe, vừa có thể kết hợp làm các công việc nhẹ nhàng như nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa hay tập thể dục... Điều này giúp họ “đọc” được nhiều sách hơn mà vẫn hoàn thành được các công việc khác.
Nâng cao khả năng tiếp thu và ghi nhớ là một lợi ích khác của sách nói. Nghe sách được đánh giá là phương pháp học tập, vui chơi mang lại hiệu quả cao và giúp trẻ em hào hứng trong việc tiếp thu kiến thức. Theo nhiều nghiên cứu, việc cho trẻ em sử dụng sách nói sẽ tăng khả năng ghi nhớ và tiếp thu lên đến 53% so với việc đọc sách giấy.
Với người lớn, có một yếu tố quan trọng tạo nên sức hút của sách nói, đó là giọng đọc thú vị. Một giọng đọc truyền cảm, phát âm chuẩn sẽ mang lại trải nghiệm cảm giác thú vị và quá trình truyền tải thông tin mượt mà hơn. Ngoài ra, sách nói cũng giúp hạn chế áp lực cho mắt, đặc biệt là đối với những người làm công việc văn phòng, thiết kế đồ họa, công nghệ thông tin. Việc lựa chọn chủ đề yêu thích, nhắm mắt và nằm tận hưởng những kiến thức bổ ích mang lại sự thư giãn và giảm căng thẳng.
