Lâu nay, khán giả Việt có thói quen chạy theo nghệ sĩ này, nghệ sĩ nọ mà quên mất họ có một quyền lực khác trong tay cực kỳ hiệu nghiệm. Gần đây, khi nhiều ngôi sao, nghệ sĩ dính scandal, làn sóng tẩy chay bắt đầu rộ lên mạnh mẽ, giúp khán giả có quyền chủ động lựa chọn những nghệ sĩ đích thực và hạn chế tình trạng hài nhảm, game show vô bổ…
Tẩy chay cái xấu, cái ác
Sức mạnh tẩy chay lên đến đỉnh điểm khi Minh Béo vừa nhận tội ấu dâm và bị trục xuất khỏi Mỹ, nhưng khi về Việt Nam thì vẫn được phép hoạt động bình thường, không ai cấm. Không những thế, công chúng còn phẫn nộ hơn khi thấy Minh Béo đăng tải đoạn video vừa khóc vừa xin lỗi khán giả vì tội ấu dâm. Nhiều người nhận xét, Minh Béo đang cố tình “diễn”, tạo “chiêu trò” và đổ lỗi cho người khác chứ không hề ăn năn xin lỗi. Thậm chí, cư dân mạng còn “ném đá” kịch liệt cho rằng Minh Béo không khóc, vì chẳng có giọt nước mắt nào.
Trong trường hợp Minh Béo đứng lớp dạy học cho thiếu nhi, tuyển sinh những năng khiếu nhí, thậm chí, dựng kịch trên sân khấu, nhiều phụ huynh lo lắng mà không biết phải làm thế nào. Ngay lập tức, Sở Văn hóa TPHCM kêu gọi khán giả tẩy chay vở kịch do Minh Béo làm đạo diễn. Là bởi, theo ông Võ Trọng Nam, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM, trong luật biểu diễn không có quy định về việc cấm hoạt động nghệ thuật với Minh Béo nhưng khán giả thì có quyền tẩy chay.
“Nếu khán giả muốn Minh Béo không xuất hiện trên sân khấu thì chỉ có họ mới làm được. Đó là họ không đến xem, không mua vé và tẩy chay các sản phẩm liên quan đến Minh Béo” - ông Võ Trọng Nam nhấn mạnh.
 |
| Làn sóng tẩy chay Minh Béo dậy lên khi trở về Việt Nam vẫn dựng kịch, chiêu mộ năng khiếu nhí. |
Nếu không có sự phản ứng của các nghệ sĩ kêu gọi tẩy chay Hương Giang Idol, trước câu nói vô lễ với đàn anh Trung Dân, có thể Hương Giang vẫn chưa nhận ra cái sai của mình và chưa chịu xin lỗi người mình làm tổn thương. Thậm chí, nhà sản xuất sẵn sàng cắt vai Trung Dân và vẫn tiếp tục để Hương Giang Idol ngồi lại game show. Song trước áp lực của khán giả, trước những chỉ trích dữ dội lên nhà sản xuất để lọt những nội dung nhảm nhí, nhà đài đã phải cắt phần phát sóng có mặt Hương Giang trong buổi hôm đó. Còn nếu không có phản ứng đó, thì liệu họ có làm không?
Cũng chính từ chỉ trích gay gắt của dư luận và đòi hỏi dẹp bớt những chương trình game show nhảm, vô bổ mà mới đây, nhiều đài truyền hình làm động thái rà soát lại nội dung lên sóng, thậm chí, có đài như Đài PTTH Vĩnh Long đã cắt sóng MC Trấn Thành ra khỏi sân chơi dành cho trẻ em vì không phù hợp.
Làn sóng tẩy chay cũng chạm đến Trấn Thành khi diễn viên này phát biểu rằng: “Nếu khán giả không thích hài nhảm, hãy tắt tivi”. Và bản thân Trấn Thành cũng từng làm dậy sóng dư luận khi đóng vai Tô Ánh Nguyệt The Remix phản cảm, hay tham gia quá nhiều chương trình hài nhảm với phát ngôn gây sốc.
Bản thân đám đông khán giả cũng chia làm hai phía - ủng hộ và không thích Trấn Thành. Tuy nhiên, hành động quyết liệt của Đài PTTH Vĩnh Long đã buộc nhiều người phải nhìn lại “thần tượng” của mình và các nhà đài khác cũng giật mình mà lo cho phần nội dung hơn, thay vì buông lỏng cho nhà sản xuất muốn làm gì thì làm như trước đây.
Ở cao trào này, khán giả vẫn có thể tẩy chay hài nhảm, game show nhảm, để nhà đài phải dẹp bớt những chương trình nào quá vô bổ, tự xem lại mình.
 |
| Trấn Thành bị đài PTTH Vĩnh Long cấm sóng vì không phù hợp với chương trình thiếu nhi. |
Trước đây, chuyện đời tư ca sĩ không mấy ai can thiệp, nhưng đến lượt Hồ Ngọc Hà với hình ảnh “người thứ ba” đã làm dấy lên làn sóng tẩy chay của các bà mẹ “bỉm sữa” với nhãn hàng mà cô đại diện, khiến nữ hoàng giải trí lao đao không ít, và hợp đồng quảng cáo cũng bớt lại.
Nếu như trước đây, nhà đài có quyền cho món ăn nào, khán giả buộc phải ăn món ấy, thì nay tình thế đã khác. Đã có một lớp khán giả khôn ngoan hơn, văn minh hơn, hiểu biết hơn, biết phản ứng với những gì họ cho là phản cảm, không phù hợp với thị hiếu, ảnh hưởng đến giáo dục con cái trong gia đình họ. Không những thế, cộng đồng cư dân mạng còn có tiếng nói khá hiệu lực, khi phát hiện ra những chỗ đạo nhạc, hài nhảm, hành vi phi đạo đức và kêu gọi những người khác cùng tẩy chay chương trình.
Ngay cả bộ phim “Sống chung với mẹ chồng” đang rất nóng trên truyền hình, cũng phân hóa khán giả sâu sắc. Một số khán giả thích thú xem bộ phim này, song cũng có một bộ phận đòi tẩy chay vì phần hư cấu vô lý, “bệnh hoạn”, và đòi ngừng phát sóng.
Hay một bộ phận khán giả cũng lên tiếng kêu gọi tẩy chay áo dài cách tân - “váy xòe” giống trang phục phụ nữ Trung Quốc, cũng như tẩy chay trò “hóa thân” nhân vật gây sốt của Trung Quốc.
Điều đó có nghĩa là, khán giả Việt đang trở thành quyền lực thứ tư trong giới showbiz, và ngày càng tiệm cận với khán giả thế giới ở chỗ, lên tiếng đúng chỗ, đúng lúc, góp phần thay đổi những lỗ hổng, những khiếm khuyết đang tồn tại trong nghệ thuật, trong giới showbiz.
 |
| Hồ Ngọc Hà từng bị các bà mẹ “bỉm sữa” tẩy chay vì scandal “người thứ ba”. |
Nghệ sĩ không sợ gì bằng sợ khán giả quay lưng. Và thái độ kiên quyết tẩy chay, kiên quyết nói không với những người thiếu trách nhiệm trước hành vi và phát ngôn của mình, trước những scandal không đáng có chính là cách thức xây dựng văn hóa một cách hiệu quả nhất. Với rác văn hóa, hãy nói không, với cái tốt đẹp, hãy ủng hộ. Một khi khán giả biết sử dụng quyền lực của mình, quyền công dân của họ cũng được củng cố một bước. Và nhiều nghệ sĩ sau khi dính scandal cũng hiểu ra một điều: Nên cẩn trọng trong lời ăn tiếng nói trước công luận và đừng để mọi việc đi quá xa, đợi đến lúc khán giả tẩy chay thì đã muộn.
Tuy nhiên, nói đi thì cũng phải nói lại, làn sóng tẩy chay nếu đúng đối tượng, đúng hành vi cần lên án thì mang lại hiệu ứng tốt trong xã hội; nhưng nếu tẩy chay theo kiểu đám đông thiếu hiểu biết và thiếu kiềm chế thì đôi khi đó là “đại họa”. Là bởi, cũng có không ít trào lưu “ném đá”, “quăng gạch”, tẩy chay, xúc phạm của người hâm mộ trước những ai dám chỉ trích, chê bai thần tượng của họ; hoặc vội vàng lên án một ai đó mà không cần tìm hiểu, không cần phân biệt phải trái, dẫn đến hậu quả chết người, người bị chỉ trích tự tử. Đó là biểu hiện của thói ngông cuồng, độc tôn, mù quáng, a dua và độc ác mà một số đám đông cần dừng lại đúng lúc, nếu không sẽ chỉ biến họ thành những tội đồ đáng lên án vì thiếu hiểu biết.
