Ðể hoàn thành một sản phẩm từ lanh phải mất vài tháng, thậm chí cả một nãm ròng, trải qua rất nhiều công đoạn cầu kỳ và nhiều công đoạn khó, đòi hỏi sự nhẫn nại, bền bỉ của người phụ nữ từ khâu trồng lanh, thu hoạch, phõi khô, bóc vỏ, se sợi, lên khung, dệt vải, nhuộm chàm... Vì thế, dệt lanh được xem như một tiêu chí đánh giá đức hạnh ngýời phụ nữ Mông và cũng là yếu tố ảnh hưởng không nhỏ đến cách chọn vợ của chàng trai Mông. Lâu nay người Mông vẫn truyền tai nhau câu nói: “Con gái đẹp không biết làm lanh cũng xấu/ Vợ giỏi đến mấy không biết thêu lanh cũng tồi”. |
Sản phẩm thủ công này là kết quả của quá trình gồm 21 công đoạn. Hai tháng sau khi gieo hạt là lúc có thể thu hoạch. Lanh sau đó mang phơi khô để chế biến thành sợi. Đôi tay người phụ nữ tách vỏ cây cẩn thận để các sợi lanh đều nhau về độ dày và chiều dài. |
Đôi bàn tay hơn 50 năm kinh nghiệm của cụ Giàng Tạo Mạnh vẫn dệt, tách, nối hàng ngày. Năm nào cũng như năm nào, cụ Giàng Tạo Mạnh luôn dệt đủ 100m vải. Dù làm cả đời nhưng gần đây mới bán được vải, cụ bảo: “Người nước ngoài thích mua vải ở đây vì không pha màu, họ thích vì nó tự nhiên hoàn toàn”. 06: Chị Giàng Tả Mẩy mắc các sợi lanh vào khung quay cho chúng xoắn lại thành từng cuộn. Vùng đất Lùng Tám này cũng nhờ có nghề dệt lanh mà chị Mẩy cùng bao bà con khác được cải thiện đời sống. HTX Lùng Tám đến nay đã có hơn 130 xã viên, người thu nhập ít nhất cũng 3 triệu đồng/tháng, ai tay nghề cao hơn thì có thể lên đến 6 triệu đồng/tháng. Nhiều người đã có công ăn việc làm, cải thiện đời sống và dần thoát nghèo như Mẩy. Bà Vàng Thị May, Chủ nhiệm HTX mong muốn có thể tiếp cận vốn vay dễ dàng hơn để có thể mở các lớp đào tạo, nâng cao tay nghề và trang thiết bị cho các xã viên ở khu vực heo hút. |
Ẩn mình trên mây cao sau dòng sông Tráng Kìm êm đềm, xã Lùng Tám (Quản Bạ, Hà Giang) đang từng bước vươn lên thoát nghèo bằng chính nguồn lực thế mạnh sẵn có của địa phương. Dệt vải lanh vốn là nghề truyền thống, lâu đời của dân tộc Mông và đã được phục hồi, không chỉ tạo việc làm cho người dân trong xã, mà còn là điểm thu hút du khách khi đến với Công viên Địa chất toàn cầu - Cao nguyên đá Đồng Văn. |
Phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, độ bền cao và mang ý nghĩa tâm linh khiến cho vải lanh trở thành biểu tượng của người Mông. Theo quan niệm, người con gái Mông khi đi lấy chồng phải mang theo một bộ váy áo tự dệt. Vào những ngày cúng, giỗ, lễ, tết, vải lanh là vật không thể thiếu. Người Mông cho rằng, vải lanh có thể gắn kết con người với thế giới tâm linh và sợi lanh sẽ dẫn đường cho người chết về với tổ tiên. |