Đây là triển lãm trực tuyến đầu tiên do Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước và Lưu trữ Quốc gia Nhật Bản hợp tác thực hiện với mong muốn sẽ mang đến cho công chúng những lợi ích thiết thực, việc nghiên cứu thuận tiện qua những hình ảnh trực quan sinh động của gần 50 tài liệu lưu trữ tiêu biểu được lựa chọn từ các Lưu trữ Quốc gia, các Trung tâm Bảo tồn, Viện Nghiên cứu, Cơ quan Thông tấn của Việt Nam và Nhật Bản nhằm tái hiện những dấu mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ hợp tác giữa hai nước qua nhiều thế kỷ.
Theo sử ký ghi lại, mối quan hệ bang giao Việt Nam - Nhật Bản đã bắt đầu từ rất sớm khi tăng sĩ Chăm-pa Phật Triết sang Nhật vào thế kỷ thứ VIII để truyền giảng Phật đạo. Ông được suy tôn là tông sư của Nhã nhạc Nhật Bản do đã có công truyền dạy các vũ điệu Lâm Ấp - sau này trở thành một phần quan trọng của Nhã nhạc Nhật Bản.
Từ những giao lưu tôn giáo và văn hóa bước đầu, mối quan hệ Việt Nam - Nhật Bản không ngừng được mở rộng sang nhiều lĩnh vực như hàng hải, thương mại... Lịch sử đã chứng kiến những con thuyền Châu ấn của Nhật vượt biển sang Việt Nam buôn bán, góp phần tạo nên những thương cảng phồn thịnh ở miền Trung Việt Nam thời chúa Nguyễn, trong đó có Hội An với những dấu ấn văn hóa Phù Tang đậm nét còn lưu lại đến ngày nay.
Tài liệu lưu trữ giới thiệu trong triển lãm lần này cũng cho thấy, mặc dù trải qua bao thăng trầm của lịch sử ở thế kỷ XIX và nửa đầu thế kỷ XX nhưng quan hệ Việt Nam - Nhật Bản chưa hề bị gián đoạn. Đã có những sinh viên Việt Nam được thụ hưởng nền giáo dục tiên tiến của Nhật Bản. Đã có những Hiệp hội Việt - Nhật, Hiệp hội Nhật – Việt được thành lập và nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam tìm được con đường đến với đất nước Mặt trời mọc.
Đó là những tiền đề để Chính phủ hai nước đàm phán tiến tới chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 21.9.1973 cách đây tròn 45 năm. Trong suốt chặng đường gần nửa thế kỷ qua, với bao biến động trong nước và quốc tế, quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam – Nhật Bản đã vượt lên tất cả, được nâng lên tầm cao mới, trở thành Quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng vì hoà bình và phồn vinh ở Châu Á, góp phần tạo nên hoà bình, ổn định và phát triển vì lợi ích của hai quốc gia, hai dân tộc.
