Báo cáo Global Stocktake, cảnh báo mới nhất của Liên Hợp Quốc về những nguy cơ môi trường, sẽ là nền tảng của các cuộc đàm phán COP28 ở Dubai vào cuối năm nay sau nhiều tháng xảy ra cháy rừng kinh hoàng và nhiệt độ tăng cao.
Báo cáo được đúc kết từ quá trình đánh giá kéo dài hai năm về các mục tiêu của thỏa thuận khí hậu Paris năm 2015, chắt lọc từ hàng nghìn ý kiến chuyên gia, chính phủ và các nhà vận động.
“Thỏa thuận Paris đã thúc đẩy hành động về khí hậu toàn cầu bằng cách đặt ra các mục tiêu và gửi tín hiệu tới thế giới về tính cấp thiết của việc ứng phó với cuộc khủng hoảng khí hậu... Trong khi các chính sách đang được tiến hành, hiện tại, chúng ta cần hành động nhiều hơn nữa trên tất cả các mặt trận" - báo cáo nêu rõ.
Tại Paris năm 2015, gần 200 quốc gia đã đồng thuận về chính sách hạn chế gia tăng nhiệt độ toàn cầu không quá 2 độ C so với thời kì tiền công nghiệp.
Mỗi quốc gia đều chịu trách nhiệm quyết định các hành động về khí hậu của riêng mình và nộp báo cáo tiến độ vào năm 2023 để chờ các đề xuất.
Liên Hợp Quốc cho hay, các cam kết hiện tại về cắt giảm khí thải là không đủ để duy trì nhiệt độ trong ngưỡng 1,5 độ C. UN đánh giá, cần phải cắt giảm thêm hơn 20 gigaton CO2 trong thập kỷ này - và mức ròng toàn cầu bằng 0 vào năm 2050 - để đạt được các mục tiêu.
Báo cáo kêu gọi các nước cắt giảm 67-92% việc sử dụng năng lượng than vào năm 2030 so với năm 2019 và gần như loại bỏ loại nhiên liệu này để sản xuất điện vào năm 2050.
Điện năng thấp không có carbon sẽ chiếm tới 99% tổng sản lượng toàn cầu vào giữa thế kỷ này. Những thách thức về công nghệ là vấn đề phải được giải quyết.
Báo cáo cũng kêu gọi tài trợ để hỗ trợ phát triển dự án hạn chế carbon. Hiện hàng tỉ USD vẫn đang được đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch.
Tom Evans, cố vấn chính sách về ngoại giao khí hậu tại tổ chức nghiên cứu khí hậu E3G của Anh, cho biết: “Đã có một danh sách việc cần làm cho các chính phủ nhằm hạn chế sự nóng lên ở mức 1,5 độ C và bảo vệ người dân ở khắp mọi nơi khỏi sự tàn phá của khí hậu”.
Ông chia sẻ, cần phải có cam kết loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch, đặt mục tiêu mở rộng năng lượng tái tạo vào năm 2030, đảm bảo hệ thống tài chính tài trợ cho hành động về khí hậu và gây quỹ để thích ứng và khắc phục thiệt hại.
Nói với các lãnh đạo khối G20, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết, các nước có quyền thiết lập lại cuộc khủng hoảng khí hậu đang “vượt quá tầm kiểm soát”.
