Hơn thế, trong năm 2017, thị trường xuất khẩu được mở rộng và thu hút hơn 200 đối tác thương mại toàn cầu, với 29 thị trường… Ngành nông - thuỷ sản cũng khởi sắc với kim ngạch xuất khẩu đạt 25,9 tỉ USD (tăng 16,9%),
Song, ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu của VN trong năm 2017 cũng… gia tăng không kém, với hơn 211 tỉ USD (tăng 20,8% so với năm 2016). Trong đó, Trung Quốc và Hàn Quốc vẫn là 2 thị trường nhập khẩu chính của VN (104 tỉ USD). TS Lê Bá Chí Nhân - Trường ĐH Kinh tế TPHCM - nhận định: “So sánh giữa kim ngạch xuất khẩu với giá trị nhập khẩu, mức thặng dư chỉ khoảng 2,67 tỉ USD, gần cân bằng nhau. Nó chỉ có ý nghĩa giữ ổn định nền kinh tế, kiềm chế lạm phát, hoàn thành được các chỉ tiêu xuất - nhập khẩu mà thôi. Còn để có của ăn của để, hành trình vẫn còn xa… Vì vậy, cũng chớ vội hoan hỉ, ngủ quên trên chiến thắng”.
Trong tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu nêu trên, giá trị xuất khẩu của các doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm đến 70%, còn lại, thuộc về DN trong nước. TS Lê Bá Chí Nhân cho rằng, làm thế nào để giá trị xuất khẩu của khối DN trong nước tăng còn là điều quan trọng?...
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, sự tăng trưởng đáng mừng của kim ngạch xuất khẩu năm 2017 - dù chủ yếu là nhờ DN FDI, nhưng nền kinh tế VN phải biết tận dụng sự phát triển, gia tăng từ DN FDI để làm đòn bẩy, kích thích sự phát triển của DN trong nước phát triển theo. Làm sao trong 1 đồng USD kim ngạch xuất khẩu đó của DN FDI, có sự đóng góp của DN trong nước, thông qua cung ứng dịch vụ, sản xuất phụ trợ, gia công phụ v.v… Đừng để DN FDI khi đầu tư vào VN, họ lại đưa cả bầu đoàn DN FDI sản xuất phụ trợ, chiếm lĩnh cả lĩnh vực dịch vụ, sản xuất phụ trợ…
Theo TS Lê Bá Chí Nhân: “Ngay bây giờ, các bộ, ngành chủ chốt của nền kinh tế và các DN trong nước, hãy tính đến kế hoạch tham gia sâu vào chuỗi sản xuất của các DN FDI. Chỉ như vậy, mới có thể vui mừng trong tương lai, giá trị kim ngạch xuất khẩu tăng, đồng nghĩa mang lại những giá trị lợi ích thật sự cho DN, con người và đất nước VN”.
