Tin nóng, rất nóng là Hà Nội sẽ thông báo rộng rãi, công khai để tìm kiếm chủ nhân của mấy con vịt giời đang tung tăng bơi lội ngoài Bờ Hồ. Đúng là tin vịt mà lại không tin vịt tí tẹo nào.
Có thể hiểu được nỗi lo của những người quản lý hồ Gươm. Có xa đâu, vừa tháng trước cả đàn thiên nga phải vội vã rời đi trong đêm sau chỉ mấy tiếng thả hồ Gươm, sau khi các giáo sư tiến sĩ, các nhà khoa học, và cả nhân dân nữa tranh luận nảy lửa về chuyện được hay không được.
Họ không lo không được. Những phản ứng của họ không giống như tự vệ không xong trước những câu hỏi rất hung hãn: “Tại sao lại thả thiên nga ở hồ Gươm”! Tại sao lại... vịt giời.
Câu hỏi tại sao rất dễ trả lời: Vì đó là hồ Gươm. Trong khi lại rất khó cắt nghĩa về mặt quy phạm, quy định mang tính logic thông thường những thực tế, “Tại sao không được thả thiên nga ở hồ Gươm, tại sao lại phải xua đuổi vịt giời khỏi môi trường nước mà những con chim tự nhiên đó đã chọn”.
Từ lâu rồi, hồ Gươm đã được thần thánh hóa, tâm linh hóa quá mức cần thiết. Hà Nội phải dừng lát đá xanh, vì đó là “vỉa hè hồ Gươm”. Nạo vét ao tù nước đục cũng phải hội thảo lên họp bàn xuống, lo nọ ngại kia chỉ vì đó là... hồ Gươm. Bất cứ hành vi trướng tai nghịch mắt nào cũng được phóng đại lên đến mức hà khắc nếu nó diễn ra “quanh hồ Gươm”.
Đã đành hồ Gươm là một biểu tượng mang tính văn hóa của Thủ đô, nhưng sự gìn giữ giờ đã như những khuôn phép định kiến trói chặt, phủ nhận hết tất cả ngay từ những điều bình thường nhất.
Dạo “ai đó” thả thiên nga, một tờ báo đã khảo sát ý kiến bạn đọc. Gần 80% ý kiến đã vote cho thiên nga, cho một hồ Gươm thanh bình và đẹp đẽ. Nhưng không ai, không một ai dám làm điều đó cả. Chỉ vì đó là hồ Gươm.
Còn giờ là vịt giời! Không xa sẽ là xua đuổi.
Nếu bên hồ Gươm chúng ta cũng đang sợ hãi những điều phi lý do chính mình dựng lên, chính mình nghĩ ra thì liệu có công bằng nếu chúng ta chỉ trích những người dân quê Nghệ An, Quảng Bình?
