Cụ thể đại biểu Phan Thái Bình chất vấn việc sử dụng vốn ODA cho các dự án đường sắt đô thị. Cả 5 dự án đường sắt đô thị đều chậm tiến độ, đội vốn lên tới khoảng 80 nghìn tỉ đồng.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư có nhiều chuyên gia, cơ quan chuyên môn, coi việc kinh tế của quốc gia, mà tính không ra bài toán đầu tư đường sắt, mà “tính chưa hết, không đầy đủ, không lường hết được” là sao?
Chưa kể còn chi phí cho biết bao nhiêu đơn vị tư vấn, làm dự án đường sắt đô thị đâu phải chuyện chơi. Tính sai thì tính lại, tính thiếu thì tính thêm, tính thấp thì tính cao. Nói vậy thì còn gì là kế hoạch, còn gì là đầu tư.
Tính chênh lệch vài trăm tỉ đồng còn có thể chấp nhận, còn lên tới 80.000 tỉ đồng thì không thể chấp nhận dù với bất kỳ lý do gì.
5 dự án đường sắt đô thị chậm tiến độ, mọi thứ gần như đang treo lơ lửng, cũng chưa biết con số đội vốn đã chịu dừng lại hay chưa. Nhưng không thấy bất kỳ ai chịu trách nhiệm, đó là điều đáng sợ nhất. 80.000 tỉ đồng tăng vốn mà không có người chịu trách nhiệm là sao?
Về cái sự “không lường hết được” đó làm cho dân chúng lo ngại về dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Với thời hạn vài năm còn chưa lường được, chưa tính được thì 30 năm làm sao tính chính xác. Cho dù là 26 tỉ USD hay 58,7 tỉ USD thì cũng không ai dám tin về tiến độ cũng như giới hạn đội vốn của nó.
Và cũng sẽ không ai chịu trách nhiệm khi nó nằm trơ ra “chết lâm sàng” như các dự án đường sắt đô thị hiện nay. 30 năm sau ư, lúc đó ai sẽ là người chịu trách nhiệm cho những quyết sách ngày hôm nay?
30 năm sau, công nghệ của đường sắt sẽ như thế nào và công nghệ cho các phương tiện vận tải hành khách sẽ như thế nào, khi mà người bay đã được thực hiện một cú vượt biển ngoạn mục từ Pháp sang Anh bằng ván bay.
Qua những dự án đường sắt và nhiều dự án hạ tầng giao thông chậm tiến độ và đội vốn hiện nay, mới thấy năng lực của không ít cơ quan tham mưu, quản lý còn quá hạn chế.
Phải thay đổi cách tuyển chọn và sử dụng con người. Phải có những bộ óc “tính được, tính đầy đủ và lường được”.
