Quan điểm này cũng đã được thể hiện rõ tại Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa X (2008) về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới. Hơn 15 năm thực hiện Nghị quyết 23, văn hoá đã trở thành động lực trong quá trình phát triển đất nước, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của các văn nghệ sĩ.
Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn thừa nhận rằng có không ít văn nghệ sĩ, trí thức quá đề cao cái tôi, xem sáng tạo là cuộc chơi cá nhân, đôi khi chạy theo cách tân đổi mới quá đà, không phù hợp với công chúng, với thuần phong mỹ tục, kể cả pháp luật. Và cũng có một số ít văn nghệ sĩ do bị tác động cách này, cách khác, lúc này, lúc kia, bị động hay chủ động a dua với những điều không tốt, thậm chí tham gia, ủng hộ cho các thế lực cơ hội, thù địch.
Đó là khi khái niệm tự do sáng tạo bị lợi dụng. Tại Đề cương về văn hoá ra đời năm 1943, Đảng đề ra 3 nguyên tắc là dân tộc hoá, đại chúng hoá, khoa học hoá và nêu rõ: “Muốn cho 3 nguyên tắc trên đây thắng, phải kịch liệt chống xu hướng bảo thủ, chiết trung, lập dị, bi quan, thần bí, duy tâm… Nhưng đồng thời chống xu hướng văn hoá quá trớn”.
Văn hoá quá trớn chính là đề cao cá nhân, tách mình ra khỏi xã hội, những quy ước, quy định của xã hội, xem nhẹ lợi ích đất nước, lợi ích nhân dân.
Văn nghệ sĩ, trí thức dù ở bất cứ xã hội nào, trước hết phải là một công dân có ý thức trách nhiệm với xã hội. Mọi sự tự do đều phải nằm trong khuôn khổ pháp luật, không xâm phạm quyền lợi hợp pháp, chính đáng của cá nhân, tổ chức, của đất nước. Càng có tài năng, càng có ảnh hưởng tới xã hội thì trách nhiệm với xã hội càng lớn.
Do đó, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khẳng định: “Cần phát huy dân chủ, tôn trọng tự do tư tưởng, tự do sáng tạo” nhưng cũng phải “Đề cao trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp”. Có như vậy, đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức mới thể hiện rõ vai trò tham gia tư vấn, giám sát, phản biện, giám định xã hội, tham mưu cho Đảng, Nhà nước có những quyết sách đúng đắn, kịp thời, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững trong thời kỳ mới.
Lao động sáng tạo là một lao động đặc biệt. Đón nhận tư duy mở của Đảng, Nhà nước về tự do sáng tạo thì bản thân mỗi nghệ sĩ, trí thức cũng cần ý thức tự kỷ luật, thực hiện sự sáng tạo với tình yêu Tổ quốc nồng nàn, sự đồng cảm sâu sắc với nhân dân, khát vọng lớn lao, sẵn sàng dấn thân, hòa mình vào thực tiễn đời sống phong phú, sinh động của đất nước, đồng hành với Đảng, dân tộc.
