Trong thông báo gửi cho các nhà đầu tư hôm 18.11, ông Michael Cembalest, Chủ tịch chiến lược đầu tư và thị trường của J.P. Morgan Asset Management, cảnh báo về kịch bản cho thị trường liên quan tới kết quả bầu cử tổng thống Mỹ năm nay.
Mặc dù chỉ số Dow Jones trong tuần này tăng cao nhất mọi thời đại nhờ tin tức về hiệu quả của vaccine COVID-19, trong kịch bản mà ông Cembales gọi là "rủi ro từ xa về câu chuyện kinh dị Mỹ", ông vẫn cảnh báo việc gây tổn hại pháp quyền thông qua bầu cử bất hợp pháp có thể khiến các thị trường chứng khoán rơi vào hỗn loạn.
Danh sách đại cử tri cạnh tranh
Ông Cembalest đưa ra một số kịch bản phức tạp liên quan tới cuộc đua vào Nhà Trắng giữa Tổng thống Donald Trump với ứng viên Joe Biden trong năm nay. Trong đó có kịch bản rằng chính quyền các tiểu bang có thể đệ trình lên Quốc hội danh sách các đại cử tri mang tính cạnh tranh, dẫn tới tranh chấp tay đôi về nhậm chức ngày 20.1 và tạo ra tình huống hiếm có với thể chế dân chủ Mỹ.
Theo Daily Mail, Cembalest từng có phát biểu công khai chỉ trích ông Donald Trump và khoản quyên góp chính trị gần đây nhất của chuyên gia này là cho một ứng viên Dân chủ vào Thượng viện Mỹ.
Tuy nhiên, đánh giá mới nhất của chuyên gia này lưu ý rằng, không phải bản thân ông Donald Trump không tốt cho thị trường mà sự hỗn loạn và không chắc chắn của việc làm suy yếu tiến trình trình bầu cử sẽ làm tổn hại đến việc định giá các doanh nghiệp Mỹ.
Chuyên gia Cembalest chịu trách nhiệm dẫn dắt thị trường chiến lược và thông tin chi tiết về đầu tư của J.P. Morgan Asset Management, công ty đang quản lý 2,2 nghìn tỉ USD tài sản khách hàng.
Về kết quả bầu cử Mỹ cho tới hiện tại, ứng viên Dân chủ Joe Biden được dự đoán giành được 306 phiếu đại cử tri trong khi ông Donald Trump là 232 phiếu.
Mỗi bang có thời hạn riêng để xác nhận kết quả bầu cử của bang và các đại cử tri của bang sẽ họp tại thủ phủ mỗi bang hôm 14.12 để bỏ phiếu dựa trên kết quả đã được chứng nhận. Những phiếu bầu của các đại cử tri sẽ được chuyển tới Quốc hội, sau đó Quốc hội họp ngày 6.11 để chứng nhận số phiếu của các đại cử tri.
Trong một kịch bản mà chuyên gia đầu tư Cembalest đưa ra, các cơ quan lập pháp Đảng Cộng hòa ở các bang mà ông Donald Trump thua cuộc có thể đệ trình nhóm các đại cử tri mang tính cạnh tranh. “Mặc dù không có thẩm quyền rõ ràng nào được cấp cho họ, nhưng Thống đốc hoặc quan chức phụ trách mục vụ cũng có thể đệ trình một danh sách cạnh tranh" - ông Cembalest viết.
Văn bản mà chuyên gia này gửi cho các nhà đầu tư cũng lưu ý, danh sách cạnh tranh là khá hiếm và chỉ xảy ra một lần trong thế kỷ 20 khi Hawaii cử 2 danh sách đại cử tri tới Quốc hội năm 1960.
Theo Đạo luật về số đại cử tri (ECA) năm 1887, các danh sách cạnh tranh sẽ phải được Quốc hội giải quyết khi Quốc hội họp vào ngày 6.1. Hầu hết đều nhất trí rằng, trong trường hợp có các danh sách cạnh tranh, ECA yêu cầu Quốc hội chứng nhận cho danh sách nào đã được thống đốc ký. Hiện Đảng Dân chủ nắm quyền thống đốc ở đủ các bang chiến địa để đảm bảo chiến thắng cho ông Joe Biden.
Song đấu nhậm chức
Tuy nhiên, ông Cembalest đưa ra kịch bản về khả năng Thượng viện do Đảng Cộng hòa chiếm đa số có thể bác bỏ ECA. Cụ thể, ông viết: "Trong kịch bản ác mộng với thị trường, ECA bị Thượng viện loại bỏ, Đảng Cộng hòa tuyên bố ông Trump là người chiến thắng với 3 bang đổi màu, đảng Dân chủ không đồng ý và từ chối tham gia phiên họp ngày 6.1. Tất cả đều đặt ra viễn cảnh song đấu nhậm chức - kết quả được ngăn chặn trong gang tấc vào năm 1876 và dẫn đến Đạo luật 1887" - chuyên gia Cembalest viết.
Chuyên gia đầu tư cũng nêu ra khả năng xảy ra các kịch bản khác, ví dụ như các hội đồng vận động bầu cử bang từ chối chứng nhận kết quả hoặc Bộ Tư pháp thu giữ hồ sơ bầu cử, ngăn cản việc chứng nhận.
"Kết lại: Rất nhiều điều phi chính thống phải xảy ra để ông Trump tái đắc cử. Dựa trên kết quả bỏ phiếu chưa được chứng nhận, ông Trump sẽ phải đảo ngược hoặc ngăn cản kết quả ở 3 bang để ngăn chặn ông Biden đạt được 270 phiếu đại cử tri" - chuyên gia Cembalest viết.
"Mặc dù vậy, tôi không loại trừ bất cứ điều gì" - chuyên gia này nói thêm, trong đó lưu ý Tổng thống Donald Trump vừa sa thải quan chức an ninh bầu cử hàng đầu của Mỹ Christopher Krebs.
Chuyên gia Cembalest kết luận văn bản gửi tới các nhà đầu tư rằng: "Tôi sẽ không bình luận về khả năng có gian lận phổ biến; tòa án sẽ phán quyết về điều đó".
