Theo một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học PLOS One, đây được coi là những mẫu hiện vật lâu đời nhất ở lục địa Mỹ làm từ obsidian, hay còn gọi là đá vỏ chai hoặc thủy tinh núi lửa, hình thành khi dung nham nguội đi nhanh chóng.
Obsidian là một ''nguyên liệu thô được đánh giá cao'' dùng để chế tác các công cụ, cả cổ xưa và hiện đại. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ bằng cách nào mà obsidian đã đi xa đến vậy bởi khu vực hồ hồ Huron - nơi phát hiện hiện vật 9.000 năm tuổi - không hề có loại đá này. Các nhà khoa học cho biết, thủy tinh núi lửa obsidian có nguồn gốc ở một mỏ đá cách hồ Huron khoảng 4.000km, tại trung tâm tiểu bang Oregon ngày nay. Đây là khoảng cách xa nhất từng được biết đến đối với các hiện vật bằng obsidian ở bất kỳ đâu trên thế giới.
"Trong trường hợp này, những đồ tạo tác nhỏ bé đã tiết lộ các mối liên hệ xã hội trên khắp Bắc Mỹ cách đây 9.000 năm" - trợ lý giáo sư tại đại học Texas ở Arlington và là đồng tác giả nghiên cứu Ashley Lemke cho biết trong một tuyên bố.
Các tác giả viết trong nghiên cứu rằng, obsidian không chỉ có vẻ ngoài đẹp mắt về mặt thẩm mỹ mà còn có các cạnh mỏng sắc bén như dao. ''Vì vậy, nó đã được sử dụng và buôn bán rộng rãi trong suốt chiều dài lịch sử loài người'' - nghiên cứu cho hay.
Tuy nhiên, ngoài việc tìm thấy hiện vật còn nguyên vẹn dưới môi trường nước, điều khiến các nhà khoa học cảm thấy ngạc nhiên và thú vị hơn cả vẫn nằm ở nguồn gốc của nó.
Tác giả Lemke nói thêm: “Obsidian từ miền viễn tây Mỹ hiếm khi được tìm thấy ở miền đông''.
Cô cho rằng, phát hiện đặc biệt này thực sự thú vị vì nó cho thấy tầm quan trọng của hoạt động khảo cổ học dưới nước và việc bảo tồn các địa điểm cổ đại dưới nước vì ''những nơi này đã mang đến cho chúng tôi cơ hội tuyệt vời để tìm hiểu thêm về loài người trong quá khứ''.
Các nhà nghiên cứu đặt vấn đề: ''Khoảng cách cực lớn giữa nguồn gốc và vị trí tìm thấy hiện vật đặt ra những câu hỏi mới liên quan đến quy mô di chuyển và kết nối xã hội trong thời kỳ chuyển đổi Pleistocen-Holocen''. Quá trình này diễn ra cách đây khoảng 11.000 năm, ngay vào khoảng cuối của kỷ Băng hà cuối cùng.
