Chỉ cách một hành tinh, sao Kim tương đối gần Trái đất và đã được các nhà khoa học nghiên cứu trong một thời gian dài. Tàu thăm dò sao Kim đầu tiên đến hành tinh này vào năm 1978. Tuy nhiên, các nhà khoa học biết rất ít về thời tiết vào ban đêm trên sao Kim, cho đến tận bây giờ.
Trong một nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã phát minh ra phương pháp sử dụng cảm biến hồng ngoại trên tàu quỹ đạo khí hậu sao Kim của Nhật Bản Akatsuki - tàu thăm dò đã đến quỹ đạo xung quanh sao Kim vào năm 2015 - để tiết lộ thời tiết trên hành tinh này vào ban đêm. Những cảm biến đó đã tìm thấy những đám mây vào ban đêm và một số kiểu lưu thông gió kỳ lạ.
Giống như Trái đất, sao Kim nằm trong "vùng có thể ở được" của Mặt trời, có bề mặt rắn và bầu khí quyển có thời tiết. Để hiểu thời tiết của một hành tinh, các nhà khoa học nghiên cứu chuyển động của mây trong ánh sáng hồng ngoại. Tuy nhiên, trong khi bầu khí quyển của sao Kim quay nhanh (mặc dù bản thân hành tinh này có tốc độ quay chậm nhất so với bất kỳ hành tinh chính nào trong hệ Mặt trời), có nghĩa là ngày và đêm kéo dài khá lâu, mỗi ngày sao Kim tương ứng khoảng 120 ngày Trái đất.
Cho đến nay, chỉ có thời tiết ở "phía ban ngày" của sao Kim là có thể dễ dàng quan sát được, vì ngay cả trong tia hồng ngoại cũng khó có thể quan sát rõ ràng "phía ban đêm" của sao Kim. Đã có những quan sát hồng ngoại "phía ban đêm" của sao Kim, nhưng những nghiên cứu này không thể chỉ ra rõ ràng thời tiết ban đêm của hành tinh.
Để khám phá khía cạnh bí ẩn này ở hành tinh láng giềng của chúng ta, các nhà nghiên cứu đã chuyển sang Akatsuki - tàu thăm dò đầu tiên của Nhật Bản quay quanh hành tinh khác Trái đất.
Tàu thăm dò được thiết kế để theo dõi sao Kim và thời tiết sao Kim có một máy ảnh hồng ngoại không cần ánh sáng mặt trời để "nhìn thấy". Mặc dù với thiết kế này, máy ảnh không thể ghi lại những quan sát chi tiết về cảnh đêm của sao Kim, tuy nhiên, bằng cách sử dụng một phương pháp phân tích mới để xử lý dữ liệu mà máy ảnh chụp được, các nhà nghiên cứu có thể gián tiếp "nhìn thấy" thời tiết ban đêm khó nắm bắt của sao Kim.
Đồng tác giả Takeshi Imamura - giáo sư Đại học Tokyo - cho biết: “Các mẫu mây quy mô nhỏ trong các hình ảnh trực tiếp mờ nhạt và thường không thể phân biệt được với nhiễu xung quanh. Để xem chi tiết, chúng tôi cần phải ngăn chặn tiếng ồn.
Trong khoa học thiên văn và hành tinh, người ta thường kết hợp các hình ảnh để làm điều này, vì các đặc điểm thực trong một chồng hình ảnh tương tự sẽ nhanh chóng che giấu nhiễu.
Tuy nhiên, sao Kim là một trường hợp đặc biệt vì toàn bộ hệ thống thời tiết quay rất nhanh, vì vậy chúng tôi phải bù đắp cho chuyển động này, được gọi là siêu quay, nhằm làm nổi bật các mô hình thú vị cho nghiên cứu. "
Với phương pháp phân tích mới, nhóm nghiên cứu đã quan sát các cơn gió bắc nam của hành tinh vào ban đêm và phát hiện ra một điều khá kỳ lạ.
Imamura nói: “Điều đáng ngạc nhiên là những cơn gió này thổi ngược chiều với những cơn gió ban ngày. Một sự thay đổi mạnh mẽ như vậy không thể xảy ra mà không có hậu quả đáng kể.
Quan sát này có thể giúp chúng tôi xây dựng các mô hình chính xác hơn về hệ thống thời tiết sao Kim, hy vọng sẽ giải quyết được một số câu hỏi lâu nay chưa được giải đáp về thời tiết sao Kim và có thể cả thời tiết Trái đất".
Sử dụng phương pháp mới, các nhà nghiên cứu cho rằng các nghiên cứu trong tương lai có thể tiết lộ những chi tiết mới về thời tiết trên các hành tinh khác như sao Hỏa hoặc thậm chí cả hành tinh Trái đất của chúng ta.
NASA gần đây đã công bố hai sứ mệnh mới trên sao Kim, được đặt tên là DAVINCI + và VERITAS. Cơ quan Vũ trụ Châu Âu cũng tiết lộ sẽ khởi động sứ mệnh EnVision tới hành tinh này. Ba tàu vũ trụ sẽ phóng vào cuối thập kỷ này và đầu những năm 2030.
