Do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, Bắc Kinh đã bắt đầu rút dần số trái phiếu mà nước này sở hữu tại Kho bạc Mỹ. Từ mức đỉnh 1,32 nghìn tỉ USD vào tháng 11 năm 2014, Trung Quốc đã bán 20% giá trị trái phiếu chính phủ Mỹ mà nước này đang nắm giữ, tương đương hơn 200 tỉ USD.
Kết quả là vào tháng 6.2019, Trung Quốc xếp vị trí thứ hai về số tiền đầu tư vào trái phiếu kho bạc Mỹ, và hiện giờ Nhật Bản dẫn đầu danh sách các chủ nợ lớn nhất của Mỹ với 1,12 nghìn tỉ USD.
Sputnik dẫn báo cáo gần đây nhất của Bộ Tài chính Mỹ cho biết, vào giữa tháng 9.2020, danh mục đầu tư của Trung Quốc đã giảm xuống còn 1,08 nghìn tỉ USD. Như vậy, chỉ trong nửa đầu năm 2020, Trung Quốc đã thanh lý 106 tỉ USD trái phiếu của Mỹ, tốc độ bán tháo nhanh nhất kể từ năm 2015.
Tuy nhiên, cuộc đối đầu kinh tế không phải là nguyên nhân duy nhất. Một trong những lý do khiến Trung Quốc tiếp tục giảm lượng trái phiếu kho bạc Mỹ là rủi ro đồng USD mất giá vì các máy in tiền của Mỹ tiếp tục hoạt động “không mệt mỏi”.
Và nợ công của Mỹ vẫn đang gia tăng. Trong 8 tháng, Mỹ đã phát hành 7,7 nghìn tỉ trái phiếu kho bạc, đây là con số kỷ lục. Có nghĩa là, nền kinh tế được hỗ trợ chỉ bằng các khoản vay.
Bắc Kinh thấy rõ rằng, Washington không thể giải quyết các vấn đề kinh tế nếu không có sự trợ giúp của các máy in tiền, vì vậy đầu tư vào khoản nợ quốc gia Mỹ là cực kỳ rủi ro, tờ Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc lưu ý.
Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đang leo thang làm dấy lên lo ngại: Chủ nợ nước ngoài lớn thứ hai của Mỹ có thể không chịu đựng được nữa và bán tháo toàn bộ trái phiếu chính phủ Mỹ trong trường hợp khẩn cấp. Hậu quả của một bước đi như vậy sẽ rất tai hại. Việc bán phá giá ồ ạt các chứng khoán này sẽ gây ra cơn hoảng loạn trên thị trường.
Tuy nhiên, bước đi này lại gây bất lợi cho chính Trung Quốc. Thứ nhất, việc bán tháo trái phiếu trị giá 100-200 tỉ USD trong thời gian ngắn chắc chắn sẽ làm giảm giá của chúng. Trong trường hợp này, giá trị tài sản và dự trữ của chính Trung Quốc sẽ giảm đáng kể, đồng thời số tiền thu được từ việc bán chứng khoán cũng giảm mạnh.
Ngoài ra, đồng USD sẽ sụp đổ, và điều này cũng không phục vụ lợi ích của Trung Quốc. Đồng USD suy yếu sẽ khiến hàng xuất khẩu của Trung Quốc trở nên đắt đỏ hơn.
Hơn nữa, việc bán phá giá trái phiếu kho bạc Mỹ sẽ hạn chế nghiêm trọng khả năng của Bắc Kinh kiểm soát đồng nhân dân tệ - nếu cuộc chiến thương mại “ngoài tầm kiểm soát”. Cuối cùng, số tiền nhận được từ việc bán tháo trái phiếu Kho bạc Mỹ phải được đầu tư vào đâu đó, mà điều này không hề dễ dàng.
Không chỉ Trung Quốc sẽ phải đối mặt với những vấn đề, các quốc gia khác cũng sẽ chịu hậu quả nặng nề.
"Việc hạ bệ “kim tự tháp” của trái phiếu Mỹ có nghĩa là đẩy cả thế giới vào tình trạng hỗn loạn tài chính, tồi tệ hơn nhiều so với các cuộc khủng hoảng năm 1998 hay năm 2008. Do đó, chuyện như thế này khó có thể xảy ra trong tương lai gần" - Michael Ross-Johnson, CEO của Ngân hàng Chatex - dịch vụ trao đổi và lưu trữ tiền điện tử - nhận xét.
Nhiều khả năng, quá trình từ bỏ đồng USD và trái phiếu Kho bạc Mỹ sẽ tiến hành theo từng giai đoạn - điều đang diễn ra trong những năm qua.
Theo ý kiến của nhà kinh tế hàng đầu Trung Quốc, giáo sư Xi Junyang từ Đại học Tài chính và Kinh tế Thượng Hải, Trung Quốc sẽ giảm dần nắm giữ nợ của Mỹ xuống còn khoảng 800 tỉ USD trong tình trạng bình thường. Nhưng tất nhiên, Trung Quốc có thể bán tất cả trái phiếu Mỹ của mình trong trường hợp cực đoan, như xung đột quân sự.
