Bước nhảy vọt
Cả Moderna và Pfizer/BioNTec đều sử dụng công nghệ mới gọi là RNA thông tin tổng hợp để phát triển vaccine, nghĩa là tiêm một phần mã di truyền của virus vào cơ thể để tạo ra phản ứng miễn dịch. Dữ liệu sơ bộ cho thấy khả năng bảo vệ của vaccine Pfizer/BioNTech khoảng 90% và của Moderna là 94,5%. “Đây là thời điểm quan trọng trong quá trình phát triển vaccine COVID-19 của chúng tôi. Kể từ đầu tháng Giêng, chúng tôi đã tìm cách ngăn chặn virus này để bảo vệ càng nhiều người trên thế giới càng tốt. Phân tích từ nghiên cứu giai đoạn 3 cho xác nhận lâm sàng đầu tiên rằng vaccine của chúng tôi có thể ngăn ngừa bệnh COVID-19” - AFP dẫn lời giám đốc điều hành Moderna Stéphane Bancel cho biết trong một tuyên bố báo chí. Bác sĩ Anthony Fauci, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của Mỹ, nói rằng đây là những kết quả rất khích lệ, và con số 94,5% là sự hữu hiệu vượt bậc.
Điểm đáng chú ý nhất về vaccine của Moderna là vaccine có thể bảo quản ở nhiệt độ từ 2 đến 8°C - nhiệt độ của tủ lạnh - trong vòng 1 tháng, và nó vẫn ổn định ở nhiệt độ âm 20°C trong tối đa 6 tháng. Trong khi đó, vaccine của Pfizer cần được bảo quản cực lạnh ở nhiệt độ khoảng âm 75°C và có thể để trong tủ lạnh trong vòng 5 ngày.
Cuộc thử nghiệm của Moderna có sự tham gia của 30.000 người ở Mỹ với một nửa trong số đó được tiêm hai liều vaccine, cách nhau bốn tuần. Số người còn lại dùng giả dược. Phân tích dựa trên 95 người đầu tiên phát triển những triệu chứng của COVID-19 cho thấy, chỉ có 5 trường hợp nhiễm COVID-19 nằm trong số những người được tiêm vaccine, 90 trường hợp còn lại thuộc nhóm người được điều trị giả dược. Dữ liệu cũng cho thấy trong thử nghiệm có 11 trường hợp nhiễm COVID-19 nghiêm trọng, nhưng không có trường hợp nào nằm trong những người đã được tiêm chủng.
Moderna cho biết đã gửi kết quả cho cơ quan quản lý Châu Âu (EMA) để đánh giá. Hãng cũng sẽ nộp đơn lên Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ để được cấp phép sử dụng khẩn cấp. Moderna dự kiến sẽ cung cấp 20 triệu liều ở Mỹ vào cuối năm nay và đang đặt mục tiêu sản xuất lên đến 500 triệu liều vào năm 2021, để có mặt trên toàn cầu.
Thách thức tiếp theo
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoan nghênh báo cáo của Moderna, nhưng nói rằng vẫn còn “nhiều câu hỏi” và các nước không nên tự mãn.
“Trong khi chúng tôi tiếp tục nhận được những tin tức đáng khích lệ về vaccine COVID-19 và lạc quan một cách thận trọng về khả năng vaccine sẽ bắt đầu ra mắt trong những tháng tới, thì ngay bây giờ chúng tôi vô cùng lo ngại về sự gia tăng các ca bệnh ở một số quốc gia, đặc biệt ở Châu Âu và Châu Mỹ. Đây không phải là lúc để tự mãn. Đây là một loại virus nguy hiểm có thể tấn công mọi hệ thống trong cơ thể. Những nước để cho virus này hoành hành là đang đùa với lửa” - AFP dẫn lời Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus phát biểu trong một cuộc họp báo ngày 16.11.
Bà Soumya Swaminathan, nhà khoa học trưởng của WHO, nói rằng kết quả của Moderna là “khá đáng khích lệ” nhưng vẫn cần theo dõi những người tham gia thử nghiệm trong hơn hai tháng để kiểm tra bất kỳ tác dụng phụ nào. “Vẫn còn rất nhiều câu hỏi về thời gian bảo vệ, tác động đối với bệnh nặng, tác động đến các nhóm dân số nhỏ khác nhau - đặc biệt là người cao tuổi - cũng như các tác dụng phụ sau một khoảng thời gian nhất định” - bà Swaminathan nói .
Trong khoảng thời gian một tuần, những kết quả tích cực từ vaccine COVID-19 của Pfizer, Moderna và Sputnik V của Nga đem đến cho thế giới hy vọng chấm dứt đại dịch. Dữ liệu đến nay cũng thắp lên hy vọng rằng các loại vaccine khác đang được phát triển cũng sẽ thành công. Nhưng khi một thử thách kết thúc, một thách thức khác bắt đầu, đó là các nỗ lực hậu cần để triển khai tiêm ngừa, có thể lên tới hàng tỉ người trên khắp thế giới, vô cùng lớn. Bà Kate O’Brien, giám đốc bộ phận tiêm chủng của WHO, cho biết WHO đang nghiên cứu cách phân phối vaccine thuận tiện nhất, khi một số loại vaccine cần vận chuyển và bảo quản trong nhiệt độ cực lạnh.
Một số chuyên gia hy vọng thế giới sẽ trở lại bình thường vào mùa xuân, có người nói là mùa đông sang năm, nhưng nhiều người cho rằng còn cả một hành trình dài phía trước. Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào việc các quốc gia có thể cung cấp vaccine COVID-19 cho người dân nhanh đến mức nào.
