Đây là hoạt động kỉ niệm 40 năm Ngày quân và dân ta chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc (17.2.1979 – 17.2.2019).
Khai mạc hội thảo, GS-TS Nguyễn Quang Thuấn – Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam cho biết, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc đã trải qua 40 năm, đó là sự kiện không thể nào quên đối với mọi người dân Việt Nam.
Sau cuộc chiến, với tinh thần “gác lại quá khứ, hướng tới tương lai”, năm 1991, Việt Nam và Trung Quốc đã chính thức bình thường hoá quan hệ, lãnh đạo hai Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước đã không ngừng củng cố, vun đắp mối quan hệ và đã nâng tầm lên là đối tác hợp tác chiến lược toàn diện.
Với tinh thần ấy, việc nhìn lại lịch sử nhằm đúc rút ra những bài học để trong tương lai không bị lặp lại là một điều vô cùng cần thiết và ý nghĩa. Do đó, hội thảo không chỉ có ý nghĩa về khoa học, chính trị sâu sắc đối với quan hệ hai nước.
60 báo cáo tham luận tại hội thảo tập trung vào những vấn đề cơ bản, trong đó khẳng định sự thật lịch sử và tính chính nghĩa của Việt Nam trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc.
Các đại biểu cũng bày tỏ tri ân và tôn vinh đồng bào, chiến sĩ từng chiến đấu, hy sinh bảo vệ từng tấc đất biên cương của Tổ quốc; tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước niềm tự hào dân tộc và lòng biết hơn sâu sắc đối với các thế hệ cha anh đã không tiếc tuổi xuân, xương máu để bảo vệ nền độc lập, tự do, thống nhất, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.
Nhiều báo cáo cũng cung cấp một số cơ sở lý luận, thực tiễn và bài học lịch sử rút ra từ cuộc chiến đấu này, góp phần giáo dục tinh thần đoàn kết, ý chí quyết tâm xây dựng đất nước giàu mạnh trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường.
Hội thảo cũng đánh giá, làm rõ sự quyết tâm, nỗ lực của các đảng bộ và nhân dân các tỉnh biên giới trong việc khắc phục khó khăn, hậu quả chiến tranh, thi đua xây dựng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, nâng cao đời sống nhân dân, nhất là các gia đình thương binh liệt sĩ và người có công với đất nước.
PGS-TS Trần Đức Cường – Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho biết: 40 năm trôi qua, thế giới đã có nhiều biến đổi. Quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc đã được bình thường hoá và đang trong quá trình phát triển trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội...
Theo ông Cường, cuộc hội thảo cũng nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc và lòng biết ơn sâu sắc của nhân dân ta, đặc biệt là của tuổi trẻ đối với các thế hệ cha anh đã bảo vệ nền độc lập dân tộc, tự do, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.
Đây cũng là dịp một lần nữa khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng, Nhà nước Việt Nam trong quan hệ với Trung Quốc, gác lại quá khứ đau thương, xây dựng quan hệ hữu nghị, hợp tác, bình đẳng và cùng có lợi giữa hai nước trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau.
Qua đây, nêu rõ nỗ lực của Đảng và Nhà nước cùng nguyện vọng của nhân dân trong việc giữ gìn môi trường hoà bình, ổn định trên Biển Đông, trong khu vực và trên thế giới. Biểu dương và cổ vũ những việc làm góp phần gìn giữ và tăng cường quan hệ hợp tác, hữu nghị Việt Nam – Trung Quốc, đồng thời phê phán những biểu hiện sai trái, thù địch, xuyên tạc, vu cáo, lợi dụng sự kiện biên giới phía Bắc để kích động, chống phá Đảng và Nhà nước, chia rẽ quan hệ hữu nghị Việt Nam – Trung Quốc.
