Theo dự thảo đề án mô hình chính quyền đô thị đang được lấy ý kiến các quận, huyện, ban soạn thảo đề án đưa ra 2 phương án về mô hình tổ chức chính quyền đô thị như sau:
Phương án 1: Xây dựng mô hình tổ chức 2 cấp chính quyền (cấp thành phố và cấp quận, huyện, thị xã) 1 cấp hành chính tại xã, phường, thị trấn.
Trong đó, chính quyền thành phố và chính quyền quận, huyện, thị xã về cơ bản cũng giữ nguyên như hiện nay gồm có HĐND và UBND. Về tổ chức chính quyền cấp xã, phường, thị trấn thì không tổ chức HĐND, chỉ tổ chức cơ quan hành chính theo thiết chế UBND.
Phương án 2: Xây dựng mô hình tổ chức một cấp chính quyền (thành phố), 1 cấp hành chính (quận, huyện, thị xã) và 1 cơ quan hành chính đại diện (xã, phường, thị trấn). Theo đó, tổ chức chính quyền thành phố là cấp chính quyền đầy đủ gồm HĐND-UBND như hiện nay.
Tổ chức chính quyền quận, huyện, thị xã là một cấp chính quyền không đầy đủ, không tổ chức HĐND cấp quận, huyện, phường; chỉ tổ chức cơ quan hành chính quận, huyện, thị xã theo thiết chế UBND.
Theo lộ trình của phương án một, việc không tổ chức HĐND phường được triển khai trước vào năm 2021; thực hiện không tổ chức HĐND ở xã, thị trấn vào năm 2023.
Với phương án hai, chủ trương tinh gọn bộ máy được đề ra mạnh mẽ hơn với việc không tổ chức HĐND ở cả cấp quận, huyện, thị xã và xã, phường, thị trấn. Cụ thể, Hà Nội sẽ xây dựng mô hình tổ chức một cấp thành phố, một cấp hành chính quận, huyện thị xã và một cơ quan hành chính đại diện ở xã phường thị trấn.
Tuy nhiên ban soạn thảo cho rằng, nhược điểm của phương án này là sẽ có sự xáo trộn lớn trong bộ máy chính quyền ở hai cấp (quận, huyện, thị xã và xã, phường, thị trấn), phải điều chỉnh ban hành một số quy định pháp luật và tác động đến tâm tư những người đang công tác ở hai cấp này.
Qua thảo luận, đa số ý kiến của đại diện các quận, huyện, xã, phường đều thống nhất cao với phương án 1 mà Ban soạn thảo đề án đưa ra, đồng thời có đánh giá bổ sung những ưu điểm, nhược điểm của mỗi phương án, đánh giá những thuận lợi, khó khăn, những tác động đến địa phương, nhân dân khi triển khai thực hiện mô hình này.
**Theo Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng, Hà Nội là địa phương đầu tiên được T.Ư và Chính phủ giao cho xây dựng mô hình chính quyền đô thị, theo hướng xây dựng mô hình chính quyền đô thị Hà Nội với đặc trưng Thủ đô và đô thị đặc biệt đang trong quá trình đô thị hóa nhanh.
Mục tiêu của việc xây dựng Đề án là nghiên cứu, đề xuất phương án thí điểm mô hình tổ chức chính quyền đô thị TP Hà Nội (đô thị đặc biệt). Trong đó, tập trung vào mô hình tổ chức chính quyền tại khu vực đô thị (quận, thị xã, phường) của TP Hà Nội và tiếp tục đổi mới, củng cố chính quyền nông thôn (huyện, xã, thị trấn).
